عوامل تاثیرگذار بر تولید اسپرم

بدن مردان دائما در حال تولید اسپرم است اما تولید اسپرم یک فرآیند سریع نیست بلکه از شروع تا پایان تولید اسپرم، به طور متوسط حدود ۷۴ روز طول می کشد. با این حال ۷۴ روز زمان متوسط تولید اسپرم در کل جمعیت است و در افراد مختلف ممکن است طول مدت آن تفاوت کند.

در منی چقدر اسپرم وجود دارد؟

به طور متوسط در هر میلی لیتر از منی، ۲۰ تا ۳۰۰ میلیون سلول اسپرم وجود دارد.

چرا فرآیند تولید اسپرم طول می کشد؟

فرآیند تولید اسپرم به این صورت است:

به طور کلی ۷۴ روز از شروع تا پایان این فرآیند طول می کشد.

بدن چقدر اسپرم در روز تولید می کند؟

به طور متوسط بدن هر مرد میلیون ها اسپرم در روز تولید می کند.

با این حال کیفیت اسپرم و تعداد آنها، با افزایش سن کاهش می یابد. در سن های بالاتر جهش های بیشتری در اسپرم ها ایجاد می شود. عوامل دیگر مانند سلامت و سبک زندگی نیز بر تولید و سلامت اسپرمها تاثیر می گذارند.

مثلا در یک پژوهش در سال ۲۰۱۳ که بر روی موش ها صورت گرفت مشخص شد قرارگیری در معرض ذرات کوچک دی اکسید تیتانیوم، تعداد اسپرم ها در اولین نسل موش هایی که از مادرانی متولد شده بودند که در معرض این ذرات قرار گرفته بودند را کاهش داد. همچنین موشهایی که پدرانشان در معرض ذرات کربن سیاه (carbon black) قرار گرفته بودند، تا دو نسل تولید اسپرم کمتری داشتند.

حدود یک درصد از همه مردان و ۱۰ الی ۱۵ درصد از همه کسانی که نابارور هستند، در مایع منی انزالشان هیچ اسپرمی ندارند.

در برخی موارد، بدن مرد اسپرم سالم و نرمال تولید می کند اما به دلیل انسداد یا مشکل فیزیکی دیگر، همراه مایع انزال خارج نمی شود. در مواردی نیز ممکن است بدن هیچ اسپرمی تولید نکند یا مقدار آن اندک باشد. اغلب علت آن مشکل در بیضه ها یا دستگاه غدد درون ریز (اندوکرین) است.

چرخه زندگی سلول اسپرم چیست؟

پس از این که رشد اسپرم کامل شد، در مجاری اپیدیدیم باقی می ماند. هنگامی که فرد دچار انزال می شود، مایع داخل کیسه های منی به اسپرم پیوسته و منی حاوی اسپرم تولید می کند. اگر اسپرمها از بدن خارج نشوند، بدن در نهایت آنها را تجزیه کرده و بازجذب می کند.

اسپرم در خارج از بدن مرد، ظرف چند دقیقه می میرد مگر این که داخل واژن و در تماس با مخاط دهانه رحم قرار گرفته باشد. در این صورت اسپرم ۳ تا ۵ روز میتواند زنده بماند. مخاط دهانه رحم به زنده ماندن اسپرم کمک کرده و از آن محافظت می کند تا شرایط رسیدن اسپرم به تخمک فراهم شود.

انزال چه تاثیری بر تعداد اسپرم می گذارد؟

• جالب است بدانید در انزال همه اسپرم ها خارج نمی شوند. در نتیجه حتی اگر چند مرتبه در روز انزال داشته باشید، باز هم مایع منی حاوی اسپرم خواهد بود.
• نکته دیگر این است که بدن دائما در حال تولید اسپرم است و در صورت انزال، اسپرم بیشتری تولید می کند.
• هنگامی که فرد چند روز بدون انزال باشد، تعداد اسپرم هایش کمی بیشتر خواهد بود.
• دفعات زیاد انزال باعث کاهش تعداد اسپرم می شود اما احتمالا تاثیری بر باروری یک مرد سالم ندارد.

در یک پژوهش در سال ۲۰۱۶ تعداد اسپرم های سه داوطلب بررسی شد. این افراد چند روز از انزال ممانعت شدند و سپس چهار مرتبه با فواصل دو ساعته، انزال انجام دادند. محققان دریافتند تعداد اسپرم های آنها با چند مرتبه انزال کاهش یافت اما همچنین در دامنه تعداد اسپرم نرمال (بر اساس راهنمای سازمان جهانی بهداشت) قرار داشت.

در یک پژوهش در سال ۲۰۱۵، تاثیر دفعات انزال بر کیفیت و تعداد اسپرم بررسی شد. کسانی که هر روز انزال داشتند، تعداد اسپرمهایشان کمتر شد اما ویژگیهای دیگر اسپرم مانند شکل، توانایی حرکت و غلظت آنها در منی یکسان باقی ماند.

اطلاعات بیشتر : چه عواملی باعث درد بیضه می شوند؟

در مجموع بر اساس پژوهش ها، چنین به نظر می رسد که در کسانی که باروری ضعیف تر است، دفعات انزال با اندکی کاهش تعداد اسپرم همراه بوده و میتواند شانس بارور کردن زن را کاهش دهد. اما در بیشتر مردان، حتی تعداد زیاد انزال هم احتمالا تاثیری بر باروری نمی گذارد.

چگونه سلامت اسپرم را تقویت کنیم؟

1. عدم قرار گرفتن در گرمای زیاد: اسپرم در دمای سرد بهترین عملکرد را دارد. به همین علت بیضه ها بیرون از بدن قرار دارند تا خنک بمانند. قرارگیری طولانی مدت در معرض گرما (مثلا ماندن در وان آب داغ، ورزش های شدید یا کار طولانی با تجهیزات گرمازا) میتواند به اسپرم ها صدمه وارد کند.
2. پوشیدن لباس زیر راحت: مردانی که می خواهند توانایی باروری خود را بهبود ببخشند، باید شورت اندازه اما راحت بپوشند. شورت های تنگ و چسبان ممکن است با فشار دادن بیضه به بدن و چسبیدن پارچه به بیضه، گرما را در اطراف بیضه نگه داشته و کارایی اسپرم ها را کاهش دهد.
3. عدم مصرف دخانیات و الکل: هر چیزی که بر سلامت عمومی افراد تاثیر می گذارد بر تولید اسپرم آنها نیز ممکن است تاثیر بگذارد چرا که این فرآیند به تعامل پیچیده بین هورمونها و دستگاههای مختلف بدن وابسته است. مثلا مصرف زیاد الکل، مواد مخدر و سیگار بر باروری تاثیر می گذارد.
4. ورزش: ورزش با بهبود گردش خون و سلامت بدن، به بهبود کیفیت اسپرم نیز کمک می کند. برخی پژوهش ها نشان می دهند ورزش منظم می تواند کیفیت و تعداد اسپرم را افزایش دهد اگر چه تحقیقات بیشتری لازم است تا دقیقا توضیح بدهد چرا چنین اتفاقی می افتد.
5. تغذیه: تغذیه سالم برای باروری اهمیت دارد. تحقیقات، ارتباط بین برخی غذاها و کاهش سلامت اسپرم را نشان داده اند. این غذاها عبارتند از گوشت های فرآوری شده (مانند سوسیس و کالباس)، چربیهای ترانس، محصولات سویا و محصولات لبنی پر چرب.

با این حال بیشتر تحقیقات تنها یک ارتباط بین غذا و کم شدن تعداد اسپرم ها دیده اند نه یک رابطه علی و معلولی.

Good fertility requires a high sperm count, and good sperm motility of healthy sperm. Low sperm count (Oligospermia), and poor sperm quality (Asthenospermia), are the two main reasons for over 90% of male infertility cases. Abnormal sperm morphology (Teratospermia) caters for the rest of the male infertility cases

باروری خوب نیاز به تعداد زیاد اسپرم و تحرک خوب اسپرم های سالم دارد. تعداد کم اسپرم (الیگواسپرمی) و کیفیت پایین اسپرم (آستنواسپرمی)، دو دلیل اصلی بیش از ۹۰ درصد موارد ناباروری مردان هستند. مورفولوژی غیرطبیعی اسپرم (تراتوسپرمی) مربوط به بقیه موارد در ناباروری مردان است.

به نقل از سایت : Medical & Life Sciences

چگونه احتمال بارداری را افزایش دهیم؟

برای بهبود شانس باروری و لقاح، باید برای رابطه جنسی زمان بندی مناسبی داشته باشید و این کار را زمانی انجام بدهید که بیشترین احتمال باروری وجود دارد.

سلول های تخمک تنها ۱۲ تا ۲۴ ساعت پس از تخمک گذاری زنده می مانند بنابراین زمان بندی رابطه جنسی باید بلافاصله پیش یا پس از تخمک گذاری باشد.

در یک پژوهش در سال ۲۰۱۵ مشخص شد اولین بخش مایع انزال حاوی بیشترین غلظت اسپرم است و این اسپرمها حرکت موثرتر و کیفیت بهتری نسبت به انزالهای بعدی دارند.

بنابراین اولین انزال مرد باید در داخل واژن زن باشد تا اولین گروه اسپرم ها وارد دستگاه تولید مثل او شوند و احتمال حرکت به سمت تخمک و موفقیت لقاح بیشتر باشد.

برای کمک به پیدا کردن زمان مناسب مقاربت، برخی آزمایشها و بررسی علائم آمادگی باروری مانند مخاط دهانه رحم میتواند مفید باشد.

آیا ممکن است اسپرم های مردان در انزالهای مکرر تمام شود؟

خیر. بدن دائما در حال تولید اسپرم های جدید است و همه اسپرم ها در یک انزال خارج نمی شوند. همیشه تعداد زیادی اسپرم وجود دارد حتی اگر چند مرتبه در روز انزال انجام شود.