فشار خون و روش های پیشگیری از ابتلا به آن

مطمئنا تا به امروز بارها از فشار خون حرف هایی شنیده اید. فشار خون یکی از شاخص های اصلی وضعیت بدن انسان است. مقدار آن به شما امکان می دهد مستقیما در مورد عملکرد سیستم قلبی عروقی و به طور غیر مستقیم در مورد کار سایر اندام ها و سیستم ها قضاوت کنید. با دکتر آسپرین در این مقاله همراه شوید تا به طور کامل و جامع درباره این بیماری و انواع آن توضیحاتی بدهیم.

فشار خون چیست؟

فشار خون (BP)، فشاری است که خون بر دیواره رگ ها وارد می کند. این فشار ناهموار بوده و بسته به فاز قلب، در نوسان است. در سیستول، وقتی قلب منقبض می شود و قسمت دیگری از خون را به داخل رگ ها می ریزد، فشار افزایش می یابد، هم چنین در دیاستول هنگامی که قلب آرام شده و از خون پر می شود، فشار در رگ ها کاهش می یابد. فشار خون بر روی دیواره شریان ها در سیستول “بالایی” یا سیستولیک و در دیاستول “پایین” یا دیاستولیک نامیده می شود.

این بیماری یکی از مهم ترین شاخص های سیستم قلبی عروقی بوده و در اکثر افراد سالم نسبتا ثابت است. اما تحت تاثیر استرس و اضطراب، فعالیت بدنی، کار بیش از حد، استفاده از مقدار زیادی مایعات و تحت تاثیر عوامل دیگر ممکن است مقدار آن تغییر کند. معمولا چنین تغییراتی یا خیلی مکرر یا خیلی شدید نیستند و در طول روز از ۲۰ میلی‌متر تجاوز نمی کنند. کاهش یا افزایش مکرر یا مداوم فشار که فراتر از حد معمول است، می‌تواند زنگ خطر بیماری باشد و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

 انواع فشار خون

همان طور که گفتیم، این مشکل یک مقدار متغیر است، مقادیر طبیعی آن بسته به چرخه ضربان قلب، فعالیت بدنی، نوسانات احساسی و هورمونی، زمان روز تغییر می کند. به عنوان یک قاعده، بیش ترین تعداد فشار خون در طول فعالیت روزانه و کم ترین آن، در مرحله خواب عمیق در شب ثبت می شود. انواع آن شامل موارد زیر است:

• فشار سیستولیک (بالا): فشار خون بالا، حداکثر فشار بر روی دیواره شریان ها در طول سیستول، انقباض عضله قلب بطن راست و چپ و خروج خون به تنه ریوی و آئورت است. فشار سیستولیک اولین عدد در رکورد آن است.
• فشار دیاستولیک (پایین): فشار خون پایین، پایین ترین سطح بر روی دیواره رگ های خونی در طول دیاستول، شل شدن عضلات دهلیزها و بطن ها است که در طی آن قلب پر از خون می شود و به مقاومت عروقی بستگی دارد. ارقام مربوط به فشار دیاستولیک در رکورد BP در رتبه دوم قرار دارند.
• فشار نبض: تفاوت بین فشار سیستولیک و دیاستولیک است.

همچنین بخوانید: دلایل بروز فشار خون بالا و راه های درمان آن

سطح فشار شریانی یک مقدار ثابت نیست، بسته به تاثیر عوامل مختلف به طور مداوم در نوسان است. این عارضه بر حسب میلی متر جیوه (mmHg) اندازه گیری می شود. محدوده طبیعی فشار سیستولیک ۱۱۵ تا ۱۳۰ میلی متر جیوه بوده و محدوده فشار دیاستولیک طبیعی بین ۶۰ تا ۸۹ میلی متر جیوه است.

 علل بروز فشار خون

اعداد BP ممکن است کم تر یا بیش تر از استانداردهای پذیرفته شده باشد. اگر تغییر در شاخص ها به طور مکرر ثبت شود و با تاثیرات خارجی (گرما یا سرما، استرس، فعالیت بدنی قبل از اندازه گیری) یا نقص در عملکرد تونومتر همراه نباشد، آن ها از افت فشار خون (فشار خون پایین) یا فشار خون بالا صحبت می کنند. فشار خون بالا، بیش تر از افت آن تشخیص داده می شود، در میان جمعیت عمومی این نسبت به ترتیب حدود ۴۰ درصد و ۵ درصد است.

• افت فشار خون: کاهش آن به ۱۰۰/۶۰ میلی متر جیوه و کم تر، همراه با ضعف، سرگیجه، خواب آلودگی، تعریق، تنگی نفس، اختلال حافظه است.
• فشار خون بالا: افزایش آن بیش از ۱۴۰/۹۰ میلی متر جیوه، با سردرد، سرگیجه، درد در قلب، اختلالات خواب و بینایی مشخص می شود.

افت یا بالا بودن فشار خون می تواند ناشی از علل شایع و بیماری های قلبی و عروق و سایر اندام های بدن باشد.

دلایل رایج بروز فشار خون

• استرس مزمن، افسردگی
• سو تغذیه
• اضافه وزن
• مصرف سیگار و الکل
• سبک زندگی کم تحرک یا فعالیت بدنی زیاد
• کمبود ویتامین ها و ریز عناصر

بیماری هایی که باعث فشار خون می شوند

• ضعف عضله قلب
• کاهش کشش رگ های خونی
• غلیظ شدن خون
• دیابت شیرین، سایر بیماری های غدد درون ریز
• گلومرولونفریت

دلیل فشار نبض و ضربان قلب

همان طور که پیش تر گفتیم، تفاوت فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را فشار نبض می گویند. این مقدار بسته به سن فرد، رفاه و وضعیت عاطفی و عوامل خارجی، متفاوت است. با دانستن مقدار فشار نبض، پزشک می تواند وضعیت عضله قلب و دریچه ها، دیواره رگ های خونی و باز بودن آن ها را قضاوت کند. مقدار تفاوت بین فشار بالا و پایین از ۳۰ تا ۵۰ میلی متر جیوه است.

دلیلی فشار نبض پایین

(کم تر از ۳۰ میلی متر جیوه) با سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی، ضعف تا از دست دادن هوشیاری همراه است. این وضعیت ممکن است نشان دهنده موارد زیر باشد:

• دیستونی گیاهی عروقی
• کم خونی
• تغییرات اسکلروتیک در CCC
• تنگی آئورت
• میوکاردیت
• بیماری های کلیوی

برای اطلاعات بیشتر: راه های درمان فشار خون پایین

دلیل فشار نبض بالا

(بیش از ۶۰ میلی متر جیوه) دارای علائم مشخصه بیماری است که ادامه آن ناشی از دلایل زیر است:

• نقایص قلبی مادرزادی و اکتسابی
• اندوکاردیت
• ایسکمی قلبی
• آترواسکلروز
• فشار خون
• تیروتوکسیکوز
• تب
• افزایش فشار داخل جمجمه

پیشگیری

پیشگیری از این مشکل از مقادیر مهم بوده و در درجه اول شامل اصلاح سبک زندگی است که می تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. این توصیه ها باید توسط افرادی که بیش تر در معرض خطر هستند (اضافه وزن، استرس مکرر)، بیش تر رعایت شود.

در هر دو مورد، ترک سیگار و الکل، اجتناب از کم تحرکی، شب زنده داری و کاهش سطح استرس مهم است.

اطلاعات بیشتر : رژیم غذایی برای کاهش فشار خون بالا

 کنترل و درمان فشار خون

فشار خون مطلوب و طبیعی، نیازی به نظارت مداوم ندارد. برای افرادی که دارای چنین شاخص هایی از این مشکل هستند، اندازه گیری دوره ای آن کافی است.

فشار خون طبیعی بالا (HNP) یک بیماری مستقل یا عامل خطر نیست، بلکه به عنوان شرایطی در نظر گرفته می شود که در آن پیشگیری اولیه از فشار خون شریانی و عوارض مرتبط با آن امکان پذیر است. مردان ۴۰ تا ۵۹ ساله با افزایش شاخص توده بدنی، بیش ترین استعداد را برای این نوع از این بیماری دارند. به آن ها توصیه می شود آن را تا حدودی بیش تر از توصیه های استاندارد کنترل کنند، عادات بد را کنار بگذارند و وزن را متعادل کنند.

فشار خون شریانی درجه ۱ اغلب بدون علامت است و برای مدت طولانی بدون توجه باقی می ماند. در صورت تشخیص تصادفی علائم آن، به عنوان مثال، در طول یک معاینه معمول، به بیمار توصیه می شود که نظارت روزانه بر آن انجام دهد تا افزایش فشار به دلیل هیجان و ترس از پزشکان را حذف کند. هنگام تایید تشخیص، بیمار نیاز به نظارت منظم توسط پزشک و اندازه گیری دوره ای فشار خون خود دارد. این نوع از بیماری همیشه به درمان دارویی نیاز ندارد. اغلب، اصلاح سبک زندگی به تثبیت فشار کمک می کند:

• تغذیه مناسب
• کنترل وزن
• ترک عادت های بد
• ورزش متوسط ​​و بدون استرس

با فشار خون شریانی درجه ۲ و ۳، کنترل ثابت (اغلب روزانه) مستقل، مورد نیاز است. برای اصلاح این شرایط، علاوه بر تغییر سبک زندگی، نیاز به درمان دارویی است که فقط طبق تجویز و تحت نظر پزشک انجام می شود.

برای اطلاعات بیشتر: درمان خانگی و دارویی فوری فشار خون

نحوه صحیح اندازه گیری فشار خون

برای اندازه گیری فشار، از دستگاه خاصی به نام تونومتر استفاده می شود. تونومترها دستی (مکانیکی)، نیمه اتوماتیک و اتوماتیک هستند.

انتخاب تونومتر

تونومترهای دستی شامل یک کاف شانه، یک دمنده هوا، یک گوشی پزشکی، یک فشار سنج است. تونومتر نیمه اتوماتیک دارای کاف، دمنده هوا و یونیت الکترونیکی است. دستگاه فشار خون اتوماتیک به تنهایی هوا را پمپاژ می کند و فقط از یک کاف و یک واحد الکترونیکی تشکیل شده است.

اندازه گیری مستقل فشار با تونومتر دستی دشوار است و به فردی با مهارت بالا، نیاز خواهید داشت. با این حال، اندازه گیری با تونومتر دستی دقیق ترین در نظر گرفته می شود. اغلب آن ها توسط پزشکان استفاده می شود. دستگاه های نیمه اتوماتیک و اتوماتیک به شما این امکان را می دهند که وضعیت خود را در خانه یا محل کار بدون مشکل و کمک خارجی کنترل کنید.

قوانین اندازه گیری فشار

برای به دست آوردن دقیق ترین نتیجه، قوانین زیر باید رعایت شود:

• باید روی هر دو بازو با استراحت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه اندازه گیری شود.
• حداقل ۳۰ دقیقه از خوردن غذا، فعالیت بدنی و سیگار کشیدن باید بگذرد.
• قبل از اندازه گیری چای یا قهوه ننوشید.
• اندازه گیری باید در یک محیط آرام، در یک اتاق ساکت و در دمای اتاق انجام شود.
• باید در حالی که در یک موقعیت طبیعی راحت نشسته اید اندازه گیری شود، دست باید روی یک تکیه گاه تقریبا در سطح قلب قرار گیرد و تا حد امکان آرام باشد.
• ۱ تا ۲ ساعت از مصرف داروهای آن، باید بگذرد.
• در طول اندازه گیری، نمی توانید پاهای خود را روی هم نگه دارید، حرکت کرده و یا صحبت کنید.
• نتایج باید در یک دفتر ویژه ثبت شود و در آن، تاریخ، زمان اندازه گیری، شرایطی که ممکن است بر نتیجه تاثیر بگذارد، مثل خواب ضعیف، ضعف بدنی و داروهای مصرفی، ذکر شود.

هر چند وقت یک بار باید فشار خون اندازه گیری شود؟

اگر فردی دچار فشار بالا بوده، لازم است آن را برای چند روز متوالی، به طور مکرر در طول روز تقریبا در همان ساعات (معمولا در صبح و عصر) اندازه‌گیری کند، مگر این که فرکانس متفاوتی داشته باشد.

اندازه گیری فشار بهتر است توسط پزشک انجام شود. توصیه می شود ۲ تا ۳ اندازه گیری در هر زمان با فاصله ۲ تا ۳ دقیقه انجام شود.

اندازه گیری فشار روزانه نیز در موارد دیگر توصیه می شود که شامل:

• مصرف داروها برای بیماری های دیگری که می توانند بر سطح این بیماری تاثیر بگذارند.
• تغییر در رژیم درمانی فشار خون شریانی (تغییر داروها یا دوز آن ها)
• برای اولین بار متوجه افزایش آن شده اید.
• بیماری های سیستم قلبی عروقی، علاوه بر فشار خون شریانی
• افزایش فشار در پس زمینه درمان ضد آن

اطلاعات بیشتر : اقدامات فوری بعد از قلب درد شدید

حرف آخر

فشار خون طبیعی، برای زندگی حیاتی است. بدون این فشاری که خون ما را مجبور به جریان در اطراف سیستم گردش خون می کند، هیچ اکسیژن یا مواد مغذی از طریق شریان های ما به بافت ها و اندام ها منتقل نخواهد شد. با این حال، این مشکل می تواند به طور خطرناکی افزایش یا کاهش یابد. با توجه به توضیحاتی که در این مقاله دادیم، در صورت مشاهده هرگونه علائمی که نشان دهد فشار خون شما طبیعی نیست، می توانید از دکتر آسپرین کمک بگیرید.