در این مقاله، به بررسی علل، علائم و روشهای درمان این عفونت خواهیم پرداخت.
قارچ ناخن چیست؟
قارچ ناخن یک عفونت شایع در ناخن است. این عفونت بهصورت یک لکه سفید یا زرد-قهوهای در زیر نوک ناخنهای دست یا پا شروع میشود. با پیشرفت عفونت قارچی، ناخن ممکن است تغییر رنگ دهد، ضخیم شود و در لبهها خرد شود. . این عفونتها میتوانند ناخنهای پا، ناخنهای دست، یا هر دو را تحت تأثیر قرار دهند.
عفونت قارچی ناخن، که با نام اونیکومیکوز نیز شناخته میشود، بیش از ۵۰ درصد از بیماریهای ناخن را تشکیل میدهد و شیوع تخمینی آن ۵.۵ درصد است
Fungal nail infections are also known as tinea unguium in the case of dermatophyte infections.
عفونتهای قارچی ناخن در مورد عفونتهای درماتوفیتی نیز با نام تینئا انگوئیم (tinea unguium) شناخته میشوند.
به نقل از سایت: dermnetnz.org
انواع قارچ ناخن
- اونیکومیکوز زیرناخنی دیستال یا جانبی: این شایعترین نوع عفونت قارچی ناخن است و ناشی از قارچی به نام درماتوفیت میباشد. این نوع عفونت میتواند در ناخنهای دست یا پا رخ دهد و از بستر ناخن، زیر ناخن شروع میشود. در این نوع عفونت، یک ناحیه زرد رنگ مشاهده میشود که از لبههای ناخن به سمت مرکز گسترش مییابد و در نقاطی ناخن از بستر ناخن جدا میشود.
- اونیکومیکوز سطحی سفید: این نوع کمتر رایج است و فقط سطح ناخن را تحت تأثیر قرار میدهد، عمدتاً در ناخنهای پا. این عفونت با لکه های سفید شروع میشود که به صورت پودری شده و باعث خرد شدن ناخن میشود.
- اونیکومیکوز زیرناخنی پروگزیمال: ابتدا بهصورت لکههای سفید در مرکز بستر ناخن در ناحیه کوتیکول ظاهر میشود. این لکهها با رشد ناخن به سمت بیرون حرکت میکنند. این نوع نادر است و معمولاً افرادی را تحت تأثیر قرار میدهد که دارای مشکلات سیستم ایمنی هستند، مانند عفونت HIV.
- اونیکومیکوز کاندیدایی: این عفونت ناشی از قارچ مخمر است که معمولاً ناخنهای دست را تحت تأثیر قرار میدهد. ناحیه اطراف ناخنها اغلب متورم و ملتهب میشود و ممکن است ناخنها بهطور کامل جدا شوند. این نوع عفونت معمولاً در ناخنهایی رخ میدهد که بر اثر ضربه یا عفونت دیگر آسیب دیدهاند.
علائم
- تغییر رنگ، به صورت سفید، زرد یا قهوهای دیده میشود.
- در بعضی نقاط ظاهری گچی یا کدر دارد.
- ضخیم میشود و ممکن است شکل غیرطبیعی پیدا کند.
- از بستر ناخن جدا می شود (فضایی بین ناخن و پوست زیر آن ایجاد میشود).
- در یک یا چند نقطه ترک میخورد یا می شکند.
Symptoms are different, depending on which type of fungal nail infection you have. They usually start mild and get more serious.
علائم بسته به نوع عفونت قارچی ناخن که دارید متفاوت است. این علائم معمولاً خفیف شروع میشوند و به تدریج جدیتر میشوند.
به نقل از سایت: dermnetnz.org
دلایل ابتلا به قارچ ناخن
نوعی کپک به نام درماتوفیت باعث ایجاد قارچ ناخن میشود. درماتوفیتها میکروارگانیسمهای قارچی هستند (بسیار کوچکتر از آن که با چشم غیرمسلح دیده شوند). این قارچها از کراتین، پروتئینی که در ناخنهای دست و پا یافت میشود، تغذیه میکنند. کراتین باعث سخت شدن ناخنها میشود.
درماتوفیتها عامل ۹۰٪ از عفونتهای قارچی ناخن پا هستند. اما انواع دیگری از قارچها نیز میتوانند ناخنهای پا را آلوده کنند.
عوامل خطر
- افزایش سن
- پوشیدن کفش هایی که باعث تعریق شدید پا می شوند.
- داشتن عفونت پای ورزشکاران در گذشته
- راه رفتن با پای برهنه در مکانهای عمومی مرطوب مانند استخرها، سالنهای ورزشی و حمامهای عمومی
- داشتن آسیب جزئی در پوست یا ناخن
- داشتن بیماری پوستی که ناخن ها را تحت تأثیر قرار میدهد، مانند پسوریازیس
- داشتن انواع دیابت، مشکلات جریان خون یا سیستم ایمنی ضعیف
برای اطلاعات بیشتر: عوارض استفاده از دستگاه های لاک خشک کن
راه های تشخیص
پزشک، ابتدا به دقت به ناخن پای آسیبدیده نگاه میکند تا علائم شما را ارزیابی کند. آنها ممکن است بتوانند قارچ ناخن را صرفاً با نگاه کردن به پای شما تشخیص دهند. با این حال، ممکن است برای تأیید عفونت قارچی، آزمایش هایی را نیز سفارش دهند. در غیر این صورت پزشک شما نمونه کوچکی از زیر ناخن شما میگیرد تا بیشتر آن را تحلیل کند. مشاهده سلولها زیر میکروسکوپ میتواند تشخیص قارچ ناخن را تأیید کند. اگر آزمایش اولیه منفی باشد، نمونه برداری میتواند برای کشت ارسال شود تا ببینند آیا قارچ در کشت رشد میکند یا خیر. این کار همچنین به ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی کمک میکند تا نوع قارچ را شناسایی کند.
راه های درمان قارچ ناخن
متخصص پوست یا پزشک پا (پدیاتریست) میتواند گزینههای درمانی شما را توضیح دهد. اگر مورد خفیفی دارید که برایتان آزاردهنده نیست، ممکن است ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی شما درمانی توصیه نکند.
Toenail fungus is notoriously tricky to treat. You may need to treat tinea unguium for several months to get rid of the fungus. Still, toenail fungus often comes back.
قارچ ناخن پا معمولا درمان دشواری دارد. ممکن است لازم باشد که تینئا انگوئیم را چندین ماه درمان کنید تا از شر قارچ خلاص شوید. با این حال، قارچ ناخن اغلب دوباره بازمیگردد.
به نقل از سایت: dermnetnz.org
- داروهای خوراکی ضد قارچ
میتوانید داروی خوراکی ضد قارچ تجویزی را برای درمان قارچ مصرف کنید. گزینهها شامل تربینافین (Lamisil)، ایتراکونازول (Sporanox) یا فلوکونازول (Diflucan) هستند. شما باید هر روز به مدت چندین ماه (یا بیشتر) این دارو را مصرف کنید. این داروها میتوانند بر کبد تأثیر بگذارند و با داروهای دیگر تداخل داشته باشند، بنابراین داروهای ضد قارچ خوراکی برای همه مناسب نیستند.
- داروی موضعی
میتوانید به طور منظم داروی موضعی را مستقیماً روی ناخن خود بمالید. این دارو به مرور زمان قارچ را درمان میکند. داروهای موضعی زمانی که با داروهای خوراکی ترکیب شوند، مؤثرتر هستند.
- درمان های لیزری
پدیاتریست شما از پرتو لیزر پیشرفته و نورهای ویژهای برای درمان قارچ ناخن پا استفاده میکند. لیزرها توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای “افزایش موقتی وضوح ناخن” در قارچ ناخن تأیید شدهاند، اما این درمانها قطعی نیستند. نرخ درمان با لیزر کمتر از داروهای خوراکی و موضعی است با این حال، لیزر بهعنوان اولین روش درمانی برای قارچ ناخن توصیه نمی شود.
- درمان سریع قارچ ناخن
درمان قارچ ناخن معمولاً به زمان و مداومت نیاز دارد و ممکن است هفتهها تا ماهها طول بکشد تا نتایج قابل توجهی مشاهده شود. با این حال، برای درمان سریعتر و مؤثرتر قارچ ناخن، میتوانید از ترکیب چندین روش درمانی استفاده کنید.
- قویترین پماد ضد قارچ
. چند نمونه از پمادهای قوی ضد قارچ که معمولاً توسط پزشکان تجویز میشوند عبارتند از:
- کلوتریمازول (Clotrimazole)
- تربینافین (Terbinafine)
- کتوکونازول (Ketoconazole)
- میکونازول (Miconazole)
- ایکونازول (Econazole)
همچنین بخوانید: آیا لیزر موهای زائد بدن عوارض دارد؟
عوارض
- اگر قارچ ناخن بهموقع درمان نشود، ممکن است عفونت به سایر ناخنها یا به پوست اطراف ناخن ها گسترش یابد.
- با پیشرفت عفونت قارچی، ناخن ممکن است ضخیم و شکننده شود که میتواند هنگام پوشیدن کفش یا فعالیتهای روزانه باعث درد و ناراحتی شود.
- قارچ ناخن میتواند منجر به تغییر شکل ناخنها شود، از جمله تغییر رنگ، ضخیم شدن و شکنندگی ناخنها.
- قارچ ناخن ممکن است باعث ایجاد ترکها و شکافهایی در پوست اطراف ناخن شود که به نوبه خود میتواند منجر به عفونتهای باکتریایی ثانویه در پوست شود.
- افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افراد مبتلا به دیابت یا HIV، ممکن است به دلیل قارچ ناخن با عوارض جدیتری مواجه شوند.
راه های پیشگیری از ابتلا قارچ ناخن
هیچ راه تضمینی برای جلوگیری از ابتلا به قارچ ناخن پا وجود ندارد، اما میتوانید چندین اقدام انجام دهید تا احتمال آن را کاهش دهید:
- از رفتن با پای برهنه در مکانهای عمومی مانند دوشهای عمومی، رختکنها و استخرهای شنا خودداری کنید. بیشتر افراد در چنین شرایطی قارچ را میگیرند. پوشیدن دمپایی در این مکانهای عمومی میتواند کمک کند.
- اگر یکی از اعضای خانواده شما به قارچ پا یا قارچ ناخن مبتلا است، سعی کنید از یک دوش جداگانه استفاده کنید یا هنگام دوش گرفتن دمپایی بپوشید تا از تماس با قارچ جلوگیری کنید.
- آسیبهای ناشی از بریدن تصادفی یا تهاجمی ناخنها میتواند به دروازهای برای ورود قارچ تبدیل شود.
- قبل از استفاده از ناخنگیر، آن را تمیز کنید.
- ناخنهای پا را بهطور عمدی نکنید یا نریزید.
- اگر دیابت دارید، تمام توصیههای مراقبت از پا که توسط ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی داده میشود را دنبال کنید.
- پاهایتان را خشک نگه دارید. مطمئن شوید که بعد از دوش گرفتن کاملاً پاهایتان را خشک کردهاید.
- قبل از بریدن ناخنها، آنها را در آب گرم خیس کنید. یا میتوانید ناخنهایتان را بعد از دوش یا حمام کوتاه کنید.
- ناخنهای پا را بهصورت صاف ببرید (لبههای آن را گرد نکنید).
- کفشهایی بپوشید که اندازه مناسبی دارند. نباید خیلی گشاد یا خیلی تنگ در اطراف انگشتان پا باشند.
برای اطلاعات بیشتر: چه بیماری هایی از طریق استخر منتقل می شوند؟
تفاوت قارچ ناخن و پسوریازیس ناخن
قارچ ناخن عفونتی است که توسط قارچها، معمولاً درماتوفیتها، ایجاد میشود. این قارچها از کراتین ناخن تغذیه میکنند و باعث تغییرات ناخن میشوند در حالی که پسوریازیس ناخن یک بیماری خودایمنی است که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلولهای پوست حمله میکند و باعث التهاب و تغییر در ناخنها میشود. این بیماری معمولاً با پسوریازیس پوستی مرتبط است.
درمان قارچ ناخن با استفاده از داروهای ضد قارچ موضعی یا خوراکی انجام میشود. در برخی موارد، درمانهای لیزری یا جراحی برای برداشتن ناخن نیز ممکن است لازم باشد. درمان پسوریازیس شامل استفاده از داروهای موضعی مانند کورتیکواستروئیدها، داروهای سیستمیک (خوراکی یا تزریقی) برای کنترل پاسخ ایمنی، و درمانهای نوردرمانی است.
قارچ ناخن معمولاً در محیطهای گرم و مرطوب ایجاد میشود و به افرادی که تعریق زیاد دارند یا بهطور مرتب از کفشهای بسته استفاده میکنند، بیشتر آسیب میرساند. پسوریازیس ناخن معمولاً با بیماری پسوریازیس پوستی همراه است و در افرادی که به پسوریازیس مبتلا هستند، مشاهده میشود. این بیماری معمولاً در اثر عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد میشود.
قارچ
- تغییر رنگ ناخن به زرد، قهوهای یا سفید
- ضخیم شدن ناخنها
- جدا شدن ناخن از بستر ناخن (اونیکولیز)
- شکنندگی و خرد شدن ناخن
- ناخن ممکن است بوی ناخوشایند داشته باشد
- ممکن است خارش یا سوزش در اطراف ناخنها وجود داشته باشد.
همچنین بخوانید: چگونه پوسته پوسته شدن بدن را درمان کنیم؟
پسوریازیس
- تغییر رنگ ناخن به زرد-قهوهای یا لکههای کوچک به رنگ سفید
- ایجاد فرورفتگیهای کوچک (pitting) روی سطح ناخن
- ضخیم شدن و تغییر شکل ناخن
- جدا شدن ناخن از بستر ناخن
- تغییر رنگ قرمز یا زرد در بستر ناخن (اثر لکهروغنی)
- ایجاد خطوط افقی روی ناخن (onychorrhexis)
قارچ ناخن چه رنگیه؟
- زرد کمرنگ تا زرد تیره: این رنگ یکی از رایجترین علائم قارچ ناخن است. ناخن به تدریج زرد شده و ممکن است با پیشرفت عفونت، رنگ آن تیرهتر شود.
- سفید: در برخی از انواع قارچ ناخن، بهخصوص اونیکومیکوز سطحی سفید، لکههای سفید یا نواحی پودری بر روی سطح ناخن ظاهر میشوند.
- قهوهای: قارچ ناخن میتواند باعث تغییر رنگ ناخن به قهوهای شود، بهخصوص در موارد شدیدتر.
- سبز یا سیاه: در موارد نادرتر، اگر عفونت شدیدتر شود یا ناخن آسیب ببیند، ممکن است به رنگ سبز یا سیاه تغییر کند.
همچنین بخوانید: همه چیز در مورد روتین پوستی
آیا قارچ ناخن دست خطرناک است؟
قارچ ناخن دست (اونیکومیکوز) بهطور کلی خطرناک نیست، اما اگر درمان نشود یا به درستی مدیریت نگردد، میتواند منجر به مشکلاتی شود که کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. در موارد شدید یا در افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند، عفونت قارچی میتواند جدیتر شود.
سخن پایانی
قارچ ناخن یکی از مشکلات شایع و آزاردهنده است که میتواند تأثیرات منفی بر ظاهر و سلامت ناخنها داشته باشد. با توجه به اینکه درمان این عفونت ممکن است زمانبر و دشوار باشد، توجه به پیشگیری و رعایت بهداشت فردی نقش مهمی در جلوگیری از بروز آن دارد. استفاده از کفشهای مناسب، مراقبت منظم از ناخنها و اجتناب از محیطهای مرطوب و عمومی بدون محافظت مناسب میتواند خطر ابتلا به این عفونت را بهطور چشمگیری کاهش دهد. با این حال، در صورت ابتلا به قارچ ناخن، مراجعه به پزشک و دریافت درمان مناسب میتواند از گسترش عفونت و بروز عوارض جدیتر جلوگیری کند. توجه به سلامت ناخنها نه تنها به زیبایی ظاهری کمک میکند، بلکه برای حفظ سلامت کلی بدن نیز ضروری است.