بررسی شده توسط: دکتر نسیم غفوریان
لاپاراسکوپی رحم و تخمدان چیست؟
لاپاراسکوپی یک روش کم تهاجمی است که در آن به جای این که برش بزرگی در شکم ایجاد شود، چند سوراخ ایجاد میشود و ابزارهای جراحی و دوربین و لامپ از این سوراخها به درون بدن فرستاده میشوند تا اندام مورد درمان، بریده شده و از همین سوراخها یا از دیگر سوراخهای بدن بیرون کشیده شوند.
جراحی های بسیاری را میتوان با لاپاراسکوپی انجام داد از جمله هیسترکتومی و اوفورکتومی. هیسترکتومی جراحی برداشتن رحم و اوفورکتومی جراحی برداشتن تخمدان است.
کاربرد لاپاراسکوپی در درمان بیماری های زنان
عمل لاپاراسکوپی زنان ممکن است برای تشخیص، درمان و یا هر دو انجام شود. لاپاراسکوپی تشخیصی گاهی میتواند به درمان تبدیل شود.
برخی از دلایل انجام لاپاراسکوپی در زنان
- دردهای ناحیه لگن
- ناباروری بی دلیل
- سابقه عفونت لگن
کاربرد لاپاراسکوپی در بیماری های زنان تشخیص یا درمان موارد زیر است:
- اندومتریوز
- فیبروم رحم
- کیست یا تومور در تخمدان
- بارداری نابه جا
- آبسه لگن
- چسبندگی لگن یا بافت جوشگاه دردناک
- نازایی
- بیماری های التهابی لگن
- سرطان های دستگاه تولید مثل
برای اطلاعات بیشتر: راه های درمان سرطان رحم
عمل های جراحی که با لاپاراسکوپی انجام می شود
برخی انواع درمان های جراحی که با لاپاراسکوپی ممکن است بتوان انجام داد اینها هستند:
- هیسترکتومی یا برداشتن رحم
- اوفورکتومی یا برداشتن تخمدان
- برداشتن فیبروم
- سوزاندن یا ابلیشن بافت اندومتری (درمان اندومتریوز)
- برداشتن کیست تخمدان
- برداشتن چسبندگی
- باز کردن لوله فالوپ
- درمان افتادگی رحم
- درمان بی اختیاری ادرار با روش برچ
برای اطلاعات بیشتر: راه های درمان آندومتریوز
آمادگی برای جراحی
- نخست آزمایش های خواسته شده و عکس برداری های مورد نیاز را باید انجام بدهید و نتیجه را همراه با خود به بیمارستان ببرید.
- هر دارو، مکمل، ویتامین یا گیاه دارویی که مصرف دارید را به پزشک بگویید چرا که برخی از این داروها یا گیاهان میتوانند عوارض جراحی را افزایش دهند. پزشک به شما میگوید چه داروهایی را پیش از عمل نخورید.
- از کسی بخواهید پس از جراحی و ترجیحا شب در کنار شما باشد.. خودتان نباید رانندگی کنید پس برای خانه رفتن ماشین بگیرید.
- شب پیش از عمل نباید چیزی بخورید و برای عمل باید ناشتا باشید.
نحوه انجام لاپاراسکوپی رحم و تخمدان
- نخست آنژیوکت به دست شما وصل شده و سپس بیهوش میشوید.
- یک شلنگ باریکی به نام کاتتر به مجرای ادرارتان وصل میشود تا ادرار درون کیسه ای بریزد.
- یک سوزن کوچک برای پر کردن شکم با گاز دی اکسید کربن استفاده میشود. این گاز حفره شکم را باد کرده و باز نگه میدارد تا دیواره آن از اندامها فاصله بگیرند و ریسک آسیب دیدن اندامها کاهش یابد.
- سپس یک برش کوچک در ناف ایجاد میشود و لاپاراسکوپ از ناف به درون شکم فرستاده میشود و همزمان تصاویری به نمایشگری که در کنار تخت جایگذاری شده میفرستد تا پزشک دید خوبی از اندامهای درون بدن داشته باشد.
- برشهایی که نیاز است زده میشود تا رحم یا تخمدانها و یا هر دو بریده و بیرون آورده شوند. اگر رحم قرار است برداشته شود میتوان از واژن برای بیرون کشیدن آن بهره برد.
- برشها با بخیه بسته شده و زخم پانسمان میشود.
- به اتاق ریکاوری برده میشوید.
مراقبت های بعد از عمل
مراقبتهای پس از عمل بستگی به این دارد که کدام اندامها برداشته شده اند. ولی به هر روی، پس از این که سوند کشیده شد تا ادرار نکنید (و گاهی باید دفع نیز داشته باشید) مرخص نمیشوید.
- یادتان باشد هنگامی که سوند کشیده میشود طبیعی است که نخست ادرار کردن سخت باشد و نتوانید ادرارتان را تخلیه کنید. کم کم طی چند ساعت این عارضه برطرف میشود.
- ممکن است شب مرخص شوید و یا بسته به شرایط پزشک بخواهد شب را در بیمارستان بمانید.
- ممکن است به دلیل گاز دی اکسید کربن که در لاپاراسکوپی وارد بدن شده است، احساس درد در شانه ها، سینه وکمر داشته باشید. همچنین ممکن است در روز نخست تهوع داشته باشید.
- برای کاهش درد مسکن برایتان نوشته میشود.
- داروهای آنتی بیوتیک (چرک خشک کن) را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
- تا چند هفته از ورزش، جنب و جوش زیاد و بلند کردن اجسام سنگین و همچنین رابطه جنسی پرهیز کنید.
برای اطلاعات بیشتر: مراقبت های قبل و بعد از لاپاراسکوپی
عوارض عمل لاپاراسکوپی رحم و تخمدان
عفونت مثانه و تحریک شدن پوست از عوارض شایع این عمل هستند. عوارض جدی در لاپاراسکوپی رحم و تخمدان به ندرت رخ میدهند. عوارض نادر ولی جدی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان اینها هستند:
- آسیب دیدن رگهای خونی شکم، مثانه، روده، رحم و دیگر ساختارهای لگن
- آسیب دیدن عصب ها
- واکنش آلرژی
- چسبندگی
- لخته شدن خون
- مشکل در ادرار کردن
همچنین بخوانید: راه های درمان عفونت رحم
چه عواملی احتمال عوارض لاپاراسکوپی را افزایش میدهند؟
اگر وضعیتهای زیر ا داشته باشید ریسک عوارض جراحی در شما بیشتر می شود:
- جراحی پیشین در شکم
- چاقی
- بسیار لاغر بودن
- آندومتریوز شدید
- عفونت لگن
- بیماری التهابی روده مزمن
مزایای لاپاراسکوپی رحم و تخمدان
این رویکرد جراحی بسیار کم تهاجمی تر از جراحی باز است و مزیتهای زیر را دارد:
- بهبودی سریعتر
- درد کمتر
- برشهای کوچکتر و جای زخم نامحسوس تر
- نیاز به مرخصی کمتر
- برگشتن زودتر به فعالیت های روزمره مانند ورزش و خانه داری
- بستری کوتاهتر
هزینه لاپاراسکوپی رحم و تخمدان
هزینه این عمل بستگی به عوامل زیر دارد:
- مرکز درمانی و خصوصی یا دولتی بودن آن
- پوشش بیمه
- داروها و مواد مورد استفاده در عمل
- آزمایشهایی که در بیمارستان از شما گرفته میشود
- شمار شبهایی که بستری می مانید
- پیچیدگی و گستردگی عمل
- تخصص پزشک
تغذیه بعد از لاپاراسکوپی رحم و تخمدان
هیچ محدودیتی در برنامه غذایی پس از عمل وجود ندارد و از زمانی که پرستار به شما میگوید میتوانید به تدریج چیزی بخورید، با نوشیدنی آغاز میکنید و سپس هر چیزی میتوانید بخورید. بهتر است در هفته های نخست پس از عمل از خوردن چیزهایی که نفخ زیادی دارند خودداری کنید و فیبر و مایعات فراوان همراه با غذا بخورید تا روده هایتان خوب کار کنند.
