شاید برای شما سوال باشد که چرا دست ها می لرزند و چه علت هایی ممکن است در این مورد دخیل باشند؟ لرزش، انقباضات ریتمیک غیرارادی عضلات است که می تواند باعث لرزش دست یا لرزش اعضای بدن شود. این ارزش میتواند به علت های گوناکون رخ دهد مانند:
- بیماری پارکینسون: لرزش دست یکی از علائم اولیه این بیماری است. و لرزش معمولاً در حالت استراحت بدتر می شود و زمانی که فرد حرکت می کند، از بین می رود.
- لرزش اساسی:شایعترین نوع لرزش و معمولاً ارثی است. معمولا در هنگام حرکت دست ها بدتر می شود و تا وقتی که که دست ها در حالت استراحت هستند یا وقتی که فرد روی یک شی تمرکز می کند، از بین می رود.
- مصرف بیش از حد کافئین: میتواند باعث لرزش دست، اضطراب و سایر علائم شود.
- مصرف الکل: سوء مصرف الکل می تواند باعث لرزش دست، لکنت زبان و .. شود.
- اختلالات تیروئید
- داروها: مانند داروهای استروئیدی،ضد افسردگی، داروهای ضد تشنج و.. می توانند باعث لرزش دست شوند.
- استرس و اضطراب و خستگی
- کمبود قند خون
- آسیب مغزی: آسیب به بخشی از مغز که حرکت را کنترل می کند میتواند موجب لرزش شود.
- سکته مغزی: می تواند باعث لرزش دست، ضعف و .. در سمت آسیب دیده بدن شود.
- مسمومیت با جیوه
در برخی موارد، علت لرزش دست ناشناخته است (لرزش ناشناخته) که بهتر است در صئرت تشدید علائم به پزشک مراجعه کنید..
با دکتر آسپرین در این مقاله همراه باشید که به طور کامل نشانه های لرزش دست و برخی از علل بالقوه آن را تشریح کنیم.
لرزش دست نشانه چیست؟
دست های اکثر افراد عموما یک لرزش خفیفی دارند بنابراین اگر متوجه لرزش خفیف شدید، نباید نگران شوید. لرزش دست به این دلیل اتفاق میفتد که فیبرهای ماهیچه ای ریز در دست ها و بازوهای شما دائما و به طور تصادفی منقبض و شل می شوند و گاهی اوقات بین گروه های عضلانی عدم تعادل وجود دارد که باعث می شود زمان این انقباضات قطع شود.
لرزش دست به خودی خود تهدیدکننده زندگی نیست، اما اگر لرزش شروع به تداخل در کارهای روزانه مانند خوردن، نوشیدن، نوشتن، بستن دکمه پیراهن، شمارهگیری تلفن و …کند، باعث نگرانی می شود و می تواند یک علامت هشدار اولیه از برخی بیماری های عصبی و دژنراتیو باشد.اگر دچار لرزش دست شدید شده اید، حتما با یک متخصص مغز و اعصاب صحبت کنید.
انواع مختلف لرزش چیست؟
لرزش معمولا براساس ظاهر و علت یا منشا آن دسته بندی می شود. بیشتر از ۲۰ نوع لرزش وجود دارد. برخی از رایج ترین شکل های لرزش عبارتند از:
۱.لرزش اساسی
لرزش اساسی دست(علت لرزش دست ناشناخته است)، که به ترمور خوش خیم، لرزش خانوادگی و ترمور ایدیوپاتیک نیز معروف است، شایع ترین نوع لرزش دست است. این بیماری با انقباضات عضلانی ریتمیک غیرارادی (لرزش) در یک یا چند قسمت از بدن، به طور معمول دست ها، بازوها، سر یا صدا مشخص می شود. لرزش اساسی معمولاً در هنگام حرکت بدتر می شود و ممکن است با استرس، خستگی یا کافئین بدتر شود.
علت لرزش اساسی ناشناخته است، اما به نظر می رسد که عامل ژنتیکی در آن نقش دارد. این بیماری معمولاً در بزرگسالی شروع می شود و به مرور زمان بدتر می شود.
هیچ درمانی برای لرزش اساسی وجود ندارد، اما درمان هایی می تواند به کنترل لرزش و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری کمک کند.
لرزش اساسی معمولا در دو طرف بدن ظاهر می شود، اما معمولا در دست غالب بیشتر دیده می شود چرا که یک لرزش عملی است. بیشتر در دست و بازو است که در هنگام حرکت و در حالت ایستادن مشاهده می شود. علائم دیگر ممکن است شامل لرزش سر بدون وضعیت غیرطبیعی سر و لرزش و یا لرزش صدا در صورت ایجاد لرزش در حنجره باشد. لرزش عمل در هر دو دست می تواند منجر به مشکلاتی در نوشتن، نوشیدن، غذا خوردن یا استفاده از ابزارهای دیگر شود.
همچنین بخوانید: روش های دارویی درمان آرتروز
افزایش احساسات، استرس، تب، خستگی جسمانی یا قند خون پایین ممکن است باعث ایجاد لرزش و یا افزایش شدت آن شود. لرزش می تواند در هر سنی اتفاق بیوفتد، اما معمولا برای اولین بار در دوران نوجوانی یا در میانسالی (بین ۴۰ تا ۵۰ سالگی) خودش را نشان می دهد. مقادیر کم الکل ممکن است به کاهش لرزش ضروری کمک کند، اما مکانیسم پشت این امر ناشناخته است.
دانشمندان بر این باورند که لرزش اساسی، با انحطاط خفیف مناطق خاصی از مغز که حرکت را کنترل می کنند، همراه است.
۲.لرزش دیستونیک
لرزش دیستونیک در افرادی که تحت تاثیر دیستونی هستند رخ می دهد (دیستونی یک اختلال حرکتی است که در آن دریافت پیام های نادرست از مغز، باعث فعالیت بیش از حد ماهیچه ها و ایجاد وضعیت های غیرطبیعی یا حرکات مداوم و ناخواسته می شود.). لرزش دیستونیک معمولا در جوانان یا میانسالان مشاهده می شود و بر هر ماهیچه ای در بدن می تواند اثر بگذارد و در برخی مواقع ممکن است علائم با آرامش کامل از بین بروند.
لرزش دیستونیک از برخی جهات با لرزش اساسی متفاوت است. لرزش دیستونیک با وضعیت های غیرطبیعی بدن به دلیل اسپاسم یا گرفتگی شدید عضلانی همراه است و میتواند همان قسمت های بدن که دچار لرزش اساسی هستند، را تحت تاثیر قرار دهد.
همچنین می تواند لرزش در حال استراحت را تقلید کند، مانند آن چه در بیماری پارکینسون دیده می شود. حتی، شدت لرزش دیستونیک ممکن است با لمس قسمت آسیب دیده بدن یا عضله کاهش یابد و حرکات لرزش به جای ریتمیک، “تکانی” یا نامنظم است.
۳.لرزش مخچه
اغلب لرزش مخچه یک لرزش آهسته و با دامنه بالا است و به راحتی قابل مشاهده بوده و می تواند اندام هایی مثل بازو و یا پا که در پایان یک حرکت هدفمند قرار دارند مانند فشار دادن یک دکمه، را تحت تاثیر قرار دهد. این در اثر آسیب مخچه و مسیرهای آن به سایر مناطق مغز ایجاد می شود.
مهمترین عوامل و علت لرزش دست چیست؟
لرزش دست می تواند طبیعی باشد یا میتواند ناشی از شرایط عصبی، سایر مشکلات سلامتی یا استفاده از دارو باشد. در ادامه مطلب برخی از علل احتمالی لرزش توضیح داده شده است.
۱.افزایش لرزش فیزیولوژیک
لرزش فیزیولوژیک تقویت شده (EPT) شکل قابل توجه تری از لرزش فیزیولوژیک است که معمولا دستها و انگشتان دو طرف بدن را درگیر می کند. موارد زیر ممکن است باعث لرزش در برخی افراد شود:
- فشار
- اضطراب
- خستگی
- کمبود خواب
- مصرف بیش از حد کافئین
- ورزش شدید
- تیروئید پرکار
لرزش فیزیولوژیکی تقویت شده نیازی به درمان پزشکی ندارد، مگر زمانی که فرد برای کار یا سایر فعالیت های خود به هماهنگی عضلات ظریف نیاز داشته باشد.
۲.بیماریهای عصبی
لرزش به دلیل وجود مشکل در بخش های عمیق مغز که حرکت را کنترل می کند، عموما منبع قابل اعتمادی است. برخی از بیماری های عصبی که می توانند باعث لرزش دست شوند عبارتند از:
موارد | توضیح |
مولتیپل اسکلروزیس (MS) | این بیماری دژنراتیو، به مغز و نخاع حمله کرده و انتقال پیام ها را برای اعصاب دشوار می کند. بسیاری از افرادی که به ام اس مبتلا هستند درجات مختلفی از لرزش را حس می کنند. این اغلب زمانی ایجاد می شود که بیماری به مناطقی در مسیرهای سیستم عصبی مرکزی که حرکت را کنترل میکند، آسیب می رساند. |
بیماری پارکینسون (PD) | این بیماری شامل از دست دادن سلول های عصبی در بخشی از مغز است که نقش مهمی در اندام های حرکتی دارد. حدود ۷۵ درصد افراد با منبع معتمد مبتلا به PD رعشه هستند، چه در حال استراحت، چه در حرکت و یا هر دو. لرزش، اغلب از یک طرف بدن شروع شده و ممکن است به طرف دیگر هم سرایت کند. لرزش ممکن است در طول دوره های استرس یا احساسات شدید بیشتر شود. |
آسیب مغزی تروماتیک (TBI) | پس از سکته مغزی، فرد می تواند لرزشهای مختلفی را بسته به ناحیه آسیب دیده نشان دهد. آسیب به عقده های قاعده ای مغز باعث ایجاد لرزش، در حالت استراحت در فرد می شود، در حالی که آسیب به مخچه باعث لرزش قصدی می شود. |
دیستونی | دیستونی یک اختلال حرکتی است که در آن انقباضات غیرارادی عضلانی باعث حرکات و وضعیت های غیرارادی تکراری می شود. این وضعیت به دلیل عملکرد نامناسب عقده های پایه در مغز است. یک مطالعه در سال ۲۰۲۱ بیان کرد که دیستونی و لرزش ارتباط نزدیکی با هم دارند. لرزشهایی که در افراد مبتلا به دیستونی رخ می دهد، تند و ناگهانی و نامنظم، یا منظم و موج مانند و یا مختلط است که انواع مختلط معمولا روی دست ها تاثیر می گذارند. |
۳.شرایط سلامتی
شرایط بهداشتی زیر نیز می تواند باعث لرزش دست شود:
- شرایط روانپزشکی، مثل افسردگی یا اختلال استرس بعد از سانحه
- اختلالات دژنراتیو ارثی، مثل آتاکسی ارثی یا سندرم X شکننده
- سوء استفاده یا ترک الکل
- مسمومیت با جیوه
- پرکاری تیروئید
- نارسایی کبد یا کلیه
- اضطراب یا وحشت
۴.داروها
برخی داروها نیز می توانند باعث لرزش دست شوند. عبارتند از:
- برخی از داروهای آسم
- داروهایی برای شرایط روان پزشکی، مانند داروهای ضدافسردگی خاص و تثبیت کننده های خلق وخو
- داروهای تشنج مانند والپروات (Depakene) و والپروئیک اسید (Depakote)
- داروهای ضد آریتمی مانند پروکائین آمید
- داروهای سرطان مانند تالیدومید
- داروهایی که سیستم ایمنی را سرکوب می کنند، مانند سیکلوسپورین
- کورتیکواستروئیدها
- داروهای ضد ویروسی خاص
- آنتی بیوتیک های خاص
- آمفتامین
- کافئین
اطلاعات بیشتر : دارو هایی که باید بلد باشیم
چرا باید لرزش دست را جدی بگیریم؟
لرزش دست می تواند بر نحوه انجام طیف وسیعی از فعالیت های روزمره، از کار و رانندگی گرفته تا غذا خوردن و مسواک زدن، تاثیر بگذارد. اگر از سنین پایین دچار لرزش دست شدهاید و این لرزش با گذر زمان ادامه پیدا کرده است، احتمالا همراه با نشانههای دیگری بروز پیدا می کند که چون این علائم مربوط به سیستم عصبی بدن است، باید آن ها را جدی گرفت چرا که شاید علائم یک بیماری جدی و خطرناک باشد و اگر برای درمان یا جلوگیری از پیشرفت آن سهل انگاری شود، می تواند تاثیرات غیرقابل جبرانی در میانسالی و پیری برای فرد داشته باشد.
برای پیشگیری از لرزش دست چه کنیم و آن را چگونه متوقف کنیم؟
لرزش دست می تواند آزاردهنده باشد و بر نحوه زندگی شما تاثیر بگذارد. تغییرات سبک زندگی و درمان های طبیعی مانند تغییر رژیم غذایی، ورزش، درمان و حتی جراحی گزینه هایی برای تسکین لرزش دست هستند. درمان های خانگی طبیعی به طور قابل توجهی می توانند علائم لرزش دست را کاهش داده یا کاملا از بین ببرند و نیاز به درمان دارویی یا جراحی را کاهش دهند.
۱.تغییر رژیم غذایی
یک رژیم غذایی مدیترانه ای پر از میوه ها و سبزیجات می تواند تاثیر مثبتی بر سلامت کلی داشته باشد و هم چنین در برابر تخریب عصبی، آلزایمر و لرزش اهمیت زیادی دارد. رژیم غذایی شامل سبزیجات، حبوبات، میوهها، غلات کامل و اسیدهای چرب غیراشباع است. ماهی نیز مجاز است، اما گاهی اوقات ممکن است با جیوه آلوده شود، که میتواند لرزش را بدتر کند. افرادی که رژیم مدیترانه ای دارند باید مصرف لبنیات، گوشت، مرغ و الکل خود را محدود کنند.
آب نوع دیگری از دارو است. نوشیدن چهار تا شش لیوان آب در روز می تواند بدن را هیدراته نگه دارد و هم چنین سمومی را که می تواند به لرزش دست کمک کند را از بدن دفع کند.
کافئین یک محرک است، بنابراین کاهش یا حذف آن از رژیم غذایی می تواند لرزش دست را به حداقل برساند. کافئین در قهوه، چای، نوشابه ها و سایر نوشیدنی ها و شکلات وجود دارد.
الکل یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در لرزش دست است. الکل به عنوان یک ماده افسردگی بر سیستم عصبی مرکزی تاثیر می گذارد. لرزش دست می تواند هنگام نوشیدن الکل بیش از حد و هم چنین در اثر ترک الکل رخ دهد.
همچنین بخوانید: لیست غذاهای سالم و ناسالم
۲.استفاده از ویتامین B12
ویتامین B12 برای حفظ سلامت سیستم عصبی ضروری است. کمبود ویتامین B12، B-6 یا B-1 می توانند در ایجاد لرزش دست موثر باشند. ویتامین B12 را می توان به صورت کپسول، تزریقی یا در غذاهای روزمره مصرف کرد. تخم مرغ، شیر، گوشت و بیشتر محصولات حیوانی به طور طبیعی حاوی ویتامین B12 هستند. بسیاری از غلات نیز با ویتامین ها غنی شده اند.
۳.تمرینات دست و مچ
فشار دادن یک توپ استرس یا گرفتن دست برای ۲ تا ۱۰ ثانیه، رها کردن و تکرار ۱۰ بار روی هر دست می تواند تمرینی آسان برای هر روز شما باشد.
چرخش مچ دست در یک حرکت دایره ای می تواند تاندون ها و رباط ها را انعطاف پذیر نگه دارد. حرکت دادن دست ها به قصد می تواند از تجمع مایع سینوویال جلوگیری کند که از لرزش جلوگیری می کند یا آن را کاهش می دهد
۴.آرامش بخشیدن به خود
استرس، اضطراب و سایر مشکلات سلامت روان می تواند باعث لرزش دست شود. تکنیک های تمدد اعصاب مانند تمرینات تنفسی، ایجاد فضای آرامش بخش، تمرین یوگا و مدیتیشن را امتحان کنید.
هم چنین ماساژ درمانی می تواند عضلات دست های تحت تاثیر لرزش را بهبود بخشد و در عین حال استرس را در ذهن و بدن کاهش دهد.
خستگی یکی دیگر از دلایل رایج لرزش است، زیرا استراحت کافی برای عملکرد صحیح بدن و سیستم عصبی مهم است. یک فرد بالغ به طور متوسط به هفت تا نه ساعت خواب نیاز دارد.
بهترین راه های درمان لرزش دست چیست؟
بیشتر انواع لرزش غیرقابل درمان هستند. با این حال، گزینه های درمانی برای کمک به فرد در مدیریت علائم موجود است.
موارد | توضیح |
داروها | ممکن است پزشکان با توجه به نوع بیماری، داروهایی را برای کمک به کاهش دفعات و شدت لرزش تجویز کنند. گزینه های درمانی احتمالی عبارتند از:
پزشکان در برخی موارد، داروهای خاص بیماری را برای افراد مبتلا به لرزش مربوط به شرایط خاص مانند PD و MS تجویز می کنند. اگر پزشکان نتوانند علت لرزش را تعیین کنند، ممکن است برای کمک به آرام کردن حرکات غیرارادی عضلانی، داروهای آرام بخش تجویز کنند. |
بوتاکس | بوتاکس یک نوروتوکسین است که باعث فلج موضعی می شود. تزریق بوتاکس معمولا در درمان لرزش صدا و سر مفید است. با این حال، تزریق بوتاکس برای لرزش دست می تواند منجر به ضعف در انگشتان شود. |
عمل جراحی | برخی از افراد ممکن است لرزش شدیدی را تجربه کنند که به دارو پاسخ نمی دهد یا به طور قابلتوجهی بر کیفیت زندگی آن ها تاثیر می گذارد. در چنین مواردی، پزشک ممکن است مداخلات جراحی مانند تحریک عمقی مغز (DBS) را توصیه کند.
هنگام انجام جراحی DBS، پزشک یک ژنراتور کوچک را زیر پوست در قسمت فوقانی قفسه سینه قرار می دهد. ژنراتور سیگنال های الکتریکی را به الکترودهای کاشته شده در تالاموس می فرستد، که بخشی از مغز است، که برخی از حرکات غیرارادی را هماهنگ و کنترل می کند. |
پزشکان از DBS برای درمان لرزش های مرتبط با لرزش اساسی، PD یا دیستونی استفاده می کنند. اگر فردی واجد شرایط DBS نباشد، پزشک ممکن است روش های دیگری را توصیه کند، مانند:
- فرسایش با فرکانس رادیویی: از جریان الکتریکی برای گرم کردن بافت عصبی استفاده می شود به این دلیل که برای چندین ماه، توانایی آن در ارسال سیگنال را مختل کنند.
- رادیوسرجری: شامل تابش پرتوهای تابشی بسیار متمرکز برای از بین بردن سلول های بیش فعال مغزی که باعث لرزش می شوند، است.
علت لرزش دست در جوانی چیست؟
همانطور که پیشتر اشاره کردیم، لرزش دست (ترمور) یکی از بیماری های مرتبط با مغز و اعصاب است. مهم ترین و اصلی ترین دلایل لرزش دست در جوانان عبارتند از:
علت | موارد |
کاهش مدت زمان استراحت | خستگی و کمبود خواب یکی از دلایل رایج است که باعث ایجاد لرزش دست در جوانان میشود. خواب کمتر از ۸ ساعت در شبانهروز باعث کاهش قابلتوجه عملکرد مغز و سیستم ایمنی بدن می شود. |
افزایش مصرف کافئین | بسیاری از افراد برای رفع خستگی و یا بیدار ماندن برای مدت طولانی از کافئین استفاده می کنند. طبق تحقیقات، مصرف بیش از حد کافئین باعث بروز بیماری هایی چون: کاهش وزن غیرقابل کنترل، پارکینسون، افزایش سطح قند خون و لرزش دست می شود. |
استرس | استرس به دلایل متعددی به وجود می آید و شاید سریع برطرف شود اما استرس های طولانی مدت و یا تکرار آن در بازه ی زمانی کوتاه می تواند عوارضی چون آلزایمر، اختلال در سیستم مغزی و لرزش دست ها را به وجود آورد. |
خواب آلودگی بیش از حد همراه با لرزش دست نشانه چیست؟
همان طور که در مطالب قبل گفتیم، یکی از علل لرزش دست می تواند بیخوابی و خستگی شدید باشد اما در صورتی که دچار خوابآلودگی به همراه لرزش دست شدید، بهتر است در ابتدا به متخصص داخلی مراجعه کنید و در صورت نیاز حتما با متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید.
همچنین بخوانید: علائم میگیرن کدام اند
لرزش دست و میگرن چه ارتباطی با هم دارند؟
بیماری میگرن و لرزش دست از شایع ترین بیماری های نورولوژیک هستند و اغلب تا ۱۷ درصد شیوع سردرد میگرنی در افرادی که مبتلا به لرزش دست هستند، بیشتر از افراد نرمال مشاهده شده است و حتی در ۲۲ درصد افرادی که به میگرن مبتلا هستند، لرزش دست شایع است.