بررسی شده توسط: دکتر نسیم غفوریان
پس از بلوغ و پیش از یائسگی زنان در چرخه های ماهانه، خونریزی از واژن که به آن پریود میگوییم را تجربه میکنند. بیشتر زنان در طول زندگی خود خونریزی یا لکه بینی بین پریود (intermenstrual bleeding) را نیز تجربه میکنند.
علائم و نشانه های خونریزی بین پریودها
خونریزی بین پریودها میتواند مشابه پریود معمولی باشد یا خونریزی شدیدتر از پریود باشد و یا بسیار سبک باشد که به آن لکه بینی گفته میشود. خونریزی بین پریود ممکن است برای کسی تنها یک بار رخ دهد و برای دیگری بارها پیش بیاید. خونریزی واژن اگر پس از رابطه جنسی باشد به آن خونریزی پسا آمیزش یا post-coital bleeding میگویند.
علل لکه بینی بین دو پریود
بیشتر زنان زمانی ممکن است این پدیده را تجربه کنند. معمولا جای نگرانی نیست. برخی از دلایل لکه بینی بین پریودها چنین هستند:
- قرص های ضد بارداری: اگر داروی ضد بارداری استفاده میکنید که دربردارنده هورمون است (قرص، چسب، حلقه، تزریق یا برخی آی یو دی ها)، در سه ماه نخست استفاده از آن ممکن است دچار لکه بینی شوید. پزشکان بر این باورند که افزایش هورمونها ممکن است باعث تغییر در لایه درونی رحم شده و لکه بینی را در پی داشته باشد.
- زمان تخمک گذاری
- برخی عفونت های مقاربتی مانند کلامیدیا
- عفونت دهانه رحم یا لایه پوشاننده داخل رحم
- اختلالات لخته شدن خون مانند بیماری وان ویلبراند. برخی داروها مانند داروهای رقیق کننده خون (از جمله وارفارین و آسپیرین) نیز میتوانند باعث خونریزی بین پریود شوند. در این زمینه با پزشک گفتگو کنید.
- برخی مشکلات پزشکی مانند کم کاری تیروئید، بیماری کبد یا بیماری کلیه مزمن
- پولیپ یا فیبروم رحم (توده های غیر سرطانی که در رحم رشد میکنند)
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (تنبلی تخمدان): تخمدانها در این وضعیت آنگونه که باید کار نمیکنند و تخمک رها نمی کنند. ممکن است کیسه های پر شده با مایع در تخمدانها رشد کرده که تخمکها را احاطه میکنند. همچنین در تنبلی تخمدان بدن نیز هورمون مردانه (آندروژن) بیش از اندازه میسازد که همه اینها نامنظم شدن پریود، لکه بینی و گاهی پریود نشدن را میتواند به دنبال داشته باشد.
- سرطانهای دستگاه تولید مثل مانند سرطان رحم: این سرطانها در زنانی که یائسه شده اند بیشتر شایع است به هر روی اگر بالای ۴۰ سال هستید و بین پریودها لکه بینی دارید برای بررسی علت آن به پزشک مراجعه کنید تا از بیماریهای جدی تر خاطرتان آسوده شود.
- پیش یائسگی: با نزدیک شدن به یائسگی، پیش بینی پریودها سخت تر میشود چرا که هورمونها تغییر میکنند و لایه پوشاننده درون رحم ضخیم تر میشود. این گاهی میتواند باعث لکه بینی شود. برای اطلاعات بیشتر علائم یائسگی در زنان را مطالعه کنید.
- بارداری: خونریزی سبک در هفته یکم و دوم پس از لانه گزینی جنین در رحم میتواند رخ دهد. در این دوران دهانه رحم آسانتر دچار خونریزی میشود چرا که رگهای خونی این بخش از بدن افزایش می یابد. از این رو پس از رابطه جنسی یا آزمایش پاپ اسمیر و یا حتی معاینه ساده لگن ممکن است لکه بینی پیدا کنید.
عوامل دیگری که میتوانند باعث خونریزی یا لکه بینی میان پریود شوند عبارتند از:
- آسیب دیدن اندام تناسلی (آسیب دیدن واژن، پیرامون آن و یا دهانه رحم میتواند برخاسته از رابطه جنسی خشن، آزار جنسی و یا درست استفاده نکردن از تامپون یا چیزهای دیگری که درون واژن جای میگیرند باشد)
- آندومتریوز
- بارداری نابه جا یا سقط
برای اطلاعات بیشتر: خون طبیعی در پریودی چقدر است؟
در چه صورت باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر لکه بینی پس از پریود دارید و نگران آن هستید به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر لکه بینی همراه با نشانه های دیگری همچون موارد زیر است، نزد پزشک بروید:
- درد پایین شکم
- تب
- علائمی که رو به بدتر شدن میرود یا پی در پی رخ میدهد.
- هر گونه خونریزی واژنی از جمله لکه بینی که پس از یائسگی رخ داده است.
- دل درد
یادتان باشد لکه بینی با خونریزی پیوسته فرق دارد. هر کسی که خونریزی پیوسته یا شدید یا طولانی دارد باید به پزشک مراجعه کند.
در موارد زیر برای رسیدگی پزشکی فوری به اورژانس بروید:
- سرگیجه
- غش
- رنگ پریدگی
پیش از مراجعه به دکتر در ذهن خود یا روی برگه ای پاسخ پرسشهای زیر را بنویسید:
همچنین بخوانید: آیا رابطه جنسی در دوران پریود امکان پذیر است؟
- چه زمانهایی لکه بینی یا خونریزی را تجربه میکنید؟
- چند وقت یک بار رخ میدهد؟
- شدت خونریزی چقدر است؟
- چند روز طول میکشد؟
- آیا علائم دیگری هم همراه با آن دارید؟ (مانند دل درد)
- آیا خونریزی پس از رابطه جنسی رخ میدهد؟
- ویژگی خونریزی های پریودی معمولی تان چیست؟
تشخیص علت خونریزی بین پریود
پزشک پس از معاینه ممکن است آزمایشهایی برایتان بنویسد تا علت خونریزی روشن شود. از جمله آزمایشهایی که ممکن است انجام شود عبارتند از:
- معاینه و آزمایش عفونت های مقاربتی
- آزمایش عفونت و یا سلولهای غیر طبیعی در دهانه رحم (پاپ اسمیر)
- آزمایش خون
- سونوگرافی
برای اطلاعات بیشتر: تفسیر نتایج سونوگرافی تخمدان و رحم
روش های درمان خونریزی یا لکه بینی بین پریود
درمان لکه بینی بین پریود بستگی به علت آن دارد. مهم این است که پزشک مطمئن شود عوامل جدی باعث این وضعیت نشده باشد. برخی موارد خونریزی بین پریود نیاز به درمان فوری دارند.
- اگر پزشک فکر کند دارویی که دریافت میکنید باعث لکه بینی تان شده باشد، آن را تغییر داده یا ممکن است قطع کند. از این رو هر دارو یا گیاه دارویی که میخورید را باید به پزشک بگویید.
- اگر لکه بینی بین پریود در پی درمان جایگزینی هورمونی یائسگی رخ داده باشد پزشک ممکن است دارویتان را عوض کند.
- اگر دلیل لکه بینی، پولیپ، فیبروم یا افزایش ضخامت دیواره رحم باشد با درمان این وضعیتها، لکه بینی نیز برطرف میشود. اگر پولیپ دارید، باید بررسی هایی انجام شود تا پزشک مطمئن شود سرطانی نیست.
- اگر لکه بینی به دنبال عفونت رخ داده است، درمان عفونت با آنتی بیوتیکی که پزشک برایتان مینویسد به درمان لکه بینی نیز می انجامد.
راه های پیشگیری از لکه بینی بین پریود
- بسیاری از موارد لکه بینی بین پریود را نمیتوان پیشگیری کرد. هرچند برخی دیگر قابل پیشگیری هستند.
- برخی ابزارهای جلوگیری از گسترش عفونت های مقاربتی مانند استفاده از کاندوم به شما در پیشگیری از دردسرهای عفونت مانند لکه بینی بین پریود، کمک میکنند.
- دریافت واکسن اچ پی وی به جلوگیری از زگیل تناسلی و سرطان دهانه رحم برخاسته از ویروس پاپیلومای انسانی کمک میکند.
همچنین بخوانید: عواملی که باعث پریود غیر طبیعی می شود؟
عوارض لکه بینی بین پریود
هر گونه خونریزی غیر طبیعی باید بررسی شود. عوارض آن بستگی به علت به وجود آورنده آن دارد. اگر مشکل پزشکی خاصی نباشد عوارضی نیز ایجاد نمیشود و جای نگرانی نیست. هرچند اگر لکه بینی در اندازه خونریزی پریود باشد احتمالا پس از مدتی دچار کم خونی یا کمبود آهن میشوید. از این رو بهتر است آزمایش خون بدهید. اگر آهن یا هموگلوبین یا ذخیره آهن تان پایین باشد پزشک مکمل های لازم را پیشنهاد میدهد.
