عمل ختنه یکی از روال های جراحی رایج است که به منظور حفظ بهداشت و بهبود عملکرد آلت تناسلی در مردان انجام می شود. این عمل عموما در سنین کودکی انجام می گیرد و برخی از افراد به دلیل دلایل مذهبی یا فرهنگی نیز آن را انجام می دهند. پس از انجام ختنه، مراقبت های مرتبط با بهبود و بهداشت مناسب محل جراحی از اهمیت بالایی برخوردار است.
این مقاله با ارائه راهنمایی های علمی و عملی، به والدین و مراقبان کمک می کند تا بهترین مراقبت ها را در این دوره مهم ارائه دهند و به سرعت بهبودی کودک خود را تسهیل کنند.
تکنیک های انجام ختنه
تکنیک های مختلف ختنه برای انجام این عمل جراحی و برش پوست ختنه گاه استفاده می شوند. مهم ترین تکنیک های ختنه عبارتند از:
- روش گومکو (Gomco Clamp): این روش یکی از روش های متداول ختنه است. در این روش، پوست ختنه گاه را از آلت تناسلی جدا کرده و با استفاده از یک ابزار به نام کلامپ گومکو، برش داده و تا حد نیاز پوست اضافی برداشته می شود.
- حلقه پلاستیبل (Plastibell Device): در این روش، از یک حلقه پلاستیکی که روی آلت تناسلی قرار می گیرد، استفاده می شود. حلقه پلاستیکی باعث انسداد خونریزی می شود و در نهایت پس از چند روز به طور خودکار از آلت تناسلی جدا می شود.
- روش موژن (Mogen Clamp): این روش همچنین از یک کلامپ برای جدا کردن پوست ختنه گاه استفاده می کند. پوست اضافی بریده می شود و از نقاط خاص برای بخیه زدن استفاده می شود.
- ختنه با لیزر: در این روش از اشعه لیزر برای برش پوست ختنه گاه استفاده می شود. این روش کمتر دردآور است و برش صاف تری را ایجاد می کند.
همچنین تکنیک های دیگری نیز برای ختنه وجود دارند که در برخی مناطق و توسط برخی پزشکان استفاده می شوند. انتخاب تکنیک مناسب برای ختنه بستگی به تجربه و ترجیحات پزشک متخصص و وضعیت جسمی و سنی نوزاد یا کودک دارد. قبل از انجام ختنه، بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید تا بهترین تکنیک انتخاب شود.
مراقبت بعد از ختنه نوزاد
مراقبت های بعد از ختنه نوزاد بسیار مهم هستند تا به خوبی و بدون مشکل از این عمل عبور کند. در ادامه، نکاتی برای مراقبت بعد از ختنه نوزاد آورده شده است:
- تغییر بانداژ
- استفاده از کرم ضد التهاب
- جلوگیری از خراشیدن
- محدودیت فعالیت
- پوشش مناسب (عدم استفاده از لباس تنگ)
- نگهداری محل ختنه تمیز (عدم استفاده از صابون)
- تغذیه مناسب
- مراقبت از علائم ناگوار
مراقبت های صحیح بعد از ختنه به کاهش خطر عفونت و مشکلات مرتبط کمک می کند و نوزاد را در ایجاد سلامتی و بهبودی بهتر یاری می رساند. بهتر است پیش از انجام ختنه، از پزشک یا متخصص مربوطه راهنمایی های دقیق تر دریافت کنید.
موارد نیازمند به مراجعه به پزشک کدامند؟
پس از انجام ختنه، در صورت وقوع هر یک از موارد زیر، نیاز است به پزشک مراجعه کنید:
- خونریزی غیرطبیعی (خونریزی غیرمعمولی و شدید داشته باشد)
- التهاب (قرمزی شدید، ورم، تورم، درد شدید، گرمای محل ختنه و یا خروج مایع زرد رنگ از محل ختنه)
- تب (دمای بالای ۳۸ درجه سلسیوس)، به خصوص اگر با سایر علائم ناگوار همراه باشد
- علائم عمومی ناراحت کننده (اشتها کم شود یا هر علامت غیرعادی دیگری)
- عدم ادرار کردن (به مدت ۱۲ الی حداکثر ۲۴ ساعت)
- تغییر رنگ و ظاهر محل ختنه
- زخم های پوسته پوسته و ترشح کننده
- خون مردگی وسیع آلت و بیضه
- افتادن حلقه کمتر از ۳ یا بیشتر از ۱۰ روز
اگر هر یک از این علائم یا مشکلات پس از ختنه در نوزاد شما رخ داد، بهتر است به پزشک یا متخصص مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب انجام شود. انجام مراقبت های بعد از ختنه به حفظ سلامتی نوزاد شما کمک می کند و در صورت نیاز، پزشک مربوطه به شما راهنمایی های لازم را ارائه خواهد داد.
مراقبت بعد از ختنه با حلقه
مراقبت های بعد از ختنه با حلقه (Plastibell) شامل موارد زیر است:
- تمیزی و ضدعفونی: محل ختنه را به دقت تمیز نگه دارید. از استفاده از آب ولرم و صابون نرم برای تمیز کردن محل ختنه استفاده کنید. اجازه ندهید محل ختنه غرق آب شود و یا به مدت طولانی مرطوب بماند. همچنین، از ضدعفونی کننده های مخصوص پوست به توصیه متخصص پزشکی استفاده شود.
- عدم جدا کردن حلقه: به هیچ وجه سعی نکنید حلقه پلاستیبل را خودتان جدا کنید. حلقه به طور خودکار بین ۷ تا ۱۰ روز بعد از ختنه از بدن نوزاد جدا می شود. در این مدت از لمس محل ختنه خودداری کنید تا عمل به خوبی به بهبودی بپیوندد.
- عدم استفاده از پوشک یا لباس چسبنده: در این دوره بعد از ختنه، از استفاده پوشک یا لباس های چسبنده بر روی محل ختنه خودداری کنید. اجازه دهید هوا به خوبی به محل ختنه دسترسی داشته باشد تا بهبودی بهتری را تسهیل کند.
- استفاده از پماد ضدعفونی: ممکن است پزشک پماد های ضدعفونی خاصی تجویز کند. مطابق توصیه های پزشکی از آنها استفاده کنید.
- تغییر صحیح پوشش: در صورت لزوم، پوشش محل ختنه را با محصولات ضدعفونی که پزشک توصیه کرده، تغییر دهید.
- نیازمندی های غذایی: برای سلامتی نوزاد بعد از ختنه، به نیازمندی های غذایی و آب دقت کنید و مطابق توصیه پزشک مواد لازم را به نوزاد ارائه دهید.
در هنگام ختنه با حلقه، بهتر است همیشه نصیحت ها و دستورات پزشک متخصص را رعایت کنید. در صورت بروز هرگونه علامت ناگوار یا مشکل پس از ختنه، به پزشک مراجعه کنید تا بهبودی بهتر و مطمئن را تضمین کنید.
مراقبت از محل برش و جراحی
انجام مراقبت دقیق و مناسب از محل برش و جراحی ختنه بسیار مهم است تا بهبودی بهتر و سریع تر را تسهیل کند و از بروز عوارض جلوگیری کند. مراقبت های بعد از ختنه شامل موارد زیر است:
- شست وشو با آب گرم: ناحیه ختنه را با آب گرم و ملایم بشویید. از صابون نرم و غیرآلرژی زا استفاده کنید و برای خشک کردن آرام عمل کنید.
- عدم استفاده از محلول های تحریک کننده: از محلول هیدروژن پراکسید یا الکل برای تمیزکردن ناحیه ختنه استفاده نکنید چون باعث ایجاد تحریک و خشکی محل برش می شود.
- استفاده از کرم مرطوب کننده: پس از شست و شو و خشک کردن محل ختنه، از کرم مرطوب کننده مانند وازلین استفاده کنید. این کار به بهبودی و التیام زودتر زخم کمک می کند.
- پوشاندن با گاز استریل: اگر پزشک توصیه کرده، ممکن است ناحیه ختنه را با گاز استریل بپوشانید تا با لباس برخورد نکند و محافظت شود.
- توجه به تمیزی و خشکی: همواره ناحیه ختنه را تمیز و خشک نگه دارید. اجازه ندهید آب به مدت طولانی روی محل برش بماند.
- اجتناب از فشار و تراکم: از پوشک یا لباس های چسبنده بر روی محل ختنه اجتناب کنید تا به راحتی تنفس پوست صورت بگیرد و فشار و تراکم به آن وارد نشود.
در صورت بروز هرگونه علائم ناگوار مثل خونریزی شدید، التهاب محل ختنه، تورم یا تغییر رنگ و بوی ناحیه، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید تا مشکلات مرتبط رفع شود و بهبودی بهتری را تضمین کنید.
بیشتر مطالعه کنید: روش های درمان زردی نوزاد کدامند؟
مراقبت بعد از ختنه با لیزر
ختنه با لیزر یک روش جراحی پیشرفته تر است که از اشعه لیزر برای برداشتن پوست نوک آلت تناسلی استفاده می کند. این روش به عنوان یک روش مینیمالیستی و با کمترین زخم ها شناخته می شود. مراقبت های بعد از ختنه با لیزر نیز نیاز به توجه دارد و عبارت اند از:
- نظافت محل ختنه
- خشک کردن آلت تناسلی
- استفاده از چرب کننده
- اجتناب از تماس با آب
- پوشک های مناسب
- عدم خراشیدن و تراشیدن زخم
- پیگیری با پزشک
استفاده از دارو بعد از ختنه چگونه است؟
بعد از عمل ختنه، ممکن است پزشک شما برخی داروها را تجویز کند تا بهبود سریع تر و کاهش عوارض مرتبط با ختنه را تسهیل کنند. نکات زیر مربوط به بعضی از داروهای معمولا تجویز شده پس از ختنه هستند:
- ضد درد: پزشک ممکن است داروهای ضد درد مانند استامینوفن یا ایبوپروفن را تجویز کند تا درد و تورم ناحیه ختنه شده را کاهش دهد. این داروها باید با دقت و طبق دستور پزشک مصرف شوند.
- ضد التهاب: در صورتی که ناحیه ختنه تورم و التهاب داشته باشد، ممکن است پزشک داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن را تجویز کند.
- ضد باکتری: پزشک ممکن است از ضد باکتری ها برای جلوگیری از عفونت ها و التهاب ها در ناحیه ختنه استفاده کند.
- مواد ضد ترشح: برای کاهش احتمال عفونت، ممکن است از مواد ضد ترشح محلی استفاده شود.
در هر صورت، تجویز داروها و نحوه مصرف آنها باید توسط پزشک معالج مشخص شود. قبل از مصرف هر گونه داروی تجویزی، بهتر است با پزشک مربوطه در مورد میزان و شیوه مصرف آن مشورت کنید. همچنین، پیروی از دستورات و مشاوره های پزشک بعد از ختنه مهم است تا بهبودی سریع تر و بدون عوارض ناخواسته را تضمین کند.
رژیم غذایی مناسب بعد از ختنه
بعد از عمل ختنه، رعایت یک رژیم غذایی مناسب می تواند به بهبود سریع تر و بهتر ناحیه ختنه شده کمک کند. در ادامه برخی از نکات مهم درباره رژیم غذایی بعد از ختنه آمده است:
- مصرف مایعات: مطمئن شوید که کودک به میزان کافی مایعات می نوشد. مصرف مایعات کافی در کاهش احتمال التهاب ناحیه موثر است. آب، شیر، انواع آب میوه ها، سوپ و… انتخاب های مناسبی هستند.
- مصرف مواد غذایی با فیبر: مصرف مواد غذایی حاوی فیبر مثل سبزیجات، میوه ها، نان ها و غلات به گوارش کودک کمک می کند و به جلوگیری از تنگی و سخت شدن مدفوع کمک می کند.
- مصرف مواد غذایی ملایم: در اولین روزهای بعد از ختنه، بهتر است مواد غذایی ملایم و غیرتند مثل سوپ ها، آرد و نان های نرم و انواع میوه ها را به کودک خود بدهید.
- اجتناب از مواد تحریک کننده: از موادی مثل نمک زیاد، فلفل قرمز، سس های تند و … اجتناب کنید تا احتمال بروز تحریک و التهاب ناحیه را کاهش دهید.
- رعایت بهداشت شخصی: دست ها را قبل از هر نوع تماس با ناحیه ختنه شده و همچنین قبل از دست زدن به غذاهای کودک، به خوبی بشویید.
مراقبت از فعالیت های کودک چگونه باید باشد؟
بعد از ختنه، مراقبت از فعالیت های کودک بسیار مهم است تا بهبود سریع تر و بدون مشکل اتفاق بیفتد. در ادامه تعدادی از نکات مراقبتی برای فعالیت های کودک پس از ختنه آمده است:
- استراحت: کودک بعد از ختنه نیاز به استراحت دارد. اجازه دهید که بیشتر بخوابد و استراحت کند تا بهبودی سریع تری داشته باشد.
- جلوگیری از فعالیت های فیزیکی سنگین: برای مدتی بعد از ختنه، بهتر است کودک از فعالیت های فیزیکی سنگین مثل دویدن، پرش، ورزش و بازی هایی که نیاز به تکان دادن بدن دارد، دوری کند تا از خطر جدیدی به ناحیه ختنه شده جلوگیری شود.
- تعویض لباس ها: از تماس مستقیم لباس های خود با ناحیه ختنه شده اجتناب کنید. لباس ها را همواره تمیز نگه دارید و در صورت آلودگی یا خونریزی تعویض کنید.
- حمام: ناحیه ختنه شده را به آرامی شست وشو دهید و به دقت خشک کنید. از استفاده از صابون های تحریک کننده و محصولات حاوی الکل خودداری کنید.
- مراقبت از زخم: زخم حاصل از ختنه نیاز به مراقبت دقیق دارد. باید از تماس با آب زیاد و استفاده از مواد تحریک کننده مثل هیدروژن پراکسید خودداری کنید و زخم را به دقت نظافت کنید و به خوبی خشک کنید.
- پوشاندن پوشک ها: اگر کودک شما هنوز از پوشک استفاده می کند، حتما از پوشک هایی استفاده کنید که ناحیه ختنه شده را نپوشاند و از ایجاد اصطکاک و تحریک زخم جلوگیری کند.
- پوشاندن نوار ناحیه ختنه شده: پزشک ممکن است توصیه کند نواری یا باند چسب با رنگ های مشخص روی ناحیه ختنه شده قرار دهید تا از لباس ها به زخم نخورد.