بررسی شده توسط: دکتر نسیم غفوریان متخصص طب اورژانس
مشروبی که از مواد سمی و خطرناک مانند متانول تشکیل شده است مشروب ناسالم است. مسمومیت با متانول جان عده ای را میگیرد و اخبار مربوط به آن توجه رسانه ها را به خود جلب می کند. حتی مصرف بسیار کم متانول خطرناک است و عوارضی مانند تشنج، از دست دادن بینایی و حتی مرگ را به دنبال دارد. در مشروبات استاندارد متانول وجود ندارد؛ بنابراین خطر مسمومیت در این گونه مشروبات وجود ندارد؛ اما مشروبات خانگی، تقلبی، ارزان و مشروباتی که دارای مقدار زیادی الکل هستند به دلیل وجود متانول آسیب های جدی برای بدن ایجاد می کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مسمومیت با مشروبات الکلی حاوی متانول تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
متانول و تفاوت آن با اتانول
به متانول الکل صنعتی، الکل چوب و الکل متالیک نیز گفته می شود. هم خانواده متانول، ماده ای به نام اتانول است که در تولید مشروبات الکلی مورد استفاده قرار می گیرد. هر چند متانول و اتانول از یک خانواده هستند؛ اما متانول ماده ای سمی است که استفاده از آن مشروب را به ماده ای ناسالم تبدیل می کند.
بو، رنگ و طعم متانول به اتانول شباهت دارد؛ اما برای این که با اتانول تفاوت داشته باشد و به اشتباه نوشیده نشود مواد رنگی بدمزه به آن اضافه می کنند. به سختی می توان متانول خالص را از روی رنگ و بوی آن تشخیص داد به ویژه هنگامی که با اتانول مخلوط شده باشد. برخی از این موضوع سوء استفاده می کنند و از آن برای تولید مشروب تقلبی و ارزان استفاده می کنند.
در چه مشروباتی از متانول استفاده می شود؟
در جریان تولید و تخمیر الکل میزان تولید متانول در مقایسه با اتانول کم تر است و در ساخت مشروب استاندارد، این مقدار کم متانول نیز حذف می شود؛ بنابراین با نوشیدن مشروب استاندارد خطر مسمومیت با متانول وجود ندارد.
در روش های خانگی تولید مشروب نیز متانول تولید می شود که امکان حذف کردن آن وجود ندارد. همچنین در شراب های خانگی آلوده که تخمیر بدی دارند میزان متانول افزایش پیدا می کند. در مشروباتی مانند ودکا و عرق نیز که الکل زیادی وجود دارد میزان متانول به اندازه خطرناکی می رسد.
برای تولید مشروبات تقلبی از متانول صنعتی که قیمت کمتری دارد استفاده می شود. در برخی موارد نیز در تولید مشروبات تقلبی از ضد یخ که ماده ای سمی است و از مقدار زیادی متانول تشکیل شدهاست استفاده می شود.
بیشتر بخوانید: فواید و مضرات مصرف روزانه شراب
چرا متانول سمی است؟
نوشیدن مشروبی که حاوی متانول باشد موجب تولید مولد سمی مانند فرمالدئید و اسید فرمیک یا جوهر مورچه در بدن می شود. این مواد سمی به خصوص اسید فرمیک موجب آسیب های گوارشی، عصبی بافتی می شوند. اسیدی شدن خون، مسمومیت شدید، از دست دادن بینایی و حتی مرگ از دیگر عوارض نوشیدن مشروبات حاوی متانول هستند.
عوارض و علائم مصرف متانول
در ساعت های اولیه پس از خوردن متانول علائمی مانند خوردن شراب معمولی حاوی اتانول در فرد ایجاد می شود این علائم شامل سرگیجه، حالت تهوع و بدحالی است؛ اما پس از ۱۲ الی ۲۴ ساعت با افزایش مواد سمی تشکیل دهنده متانول عوارض خطرناکی برای فرد مصرف کننده به دنبال دارد.
تاری دید، عدم تحمل نور، مشکلات بینایی، حالت تهوع، از بین رفتن بینایی به طور کامل، تشنج و مرگ از جمله عوارض خطرناک متانول هستند.
درمان مسمومیت با متانول
هرچند مسمومیت با اتانول در ساعت های اولیه دارای علائمی همانند عوارض مصرف زیاد مشروب استاندارد است؛ اما با گذشت زمان این علائم شدیدتر می شوند و اگر درمان بلافاصله آغاز نشود ممکن است منجر به مرگ شود. تشخیص مسمومیت با متانول با گرفتن آزمایش خون و یافتن متانول و مشتقات آن در خون انجام می شود. برای درمان مسمومیت ناشی از متانول از موارد زیر استفاده می شود :
استفاده از داروهایی که مانع از تولید مشتقات سمی متانول می شوند مانند داروی فومپیزول، کنترل اسیدوز، درمان های نگهدارنده و در صورت نیاز دیالیز. درمان به موقع از شدید شدن مسمومیت و ایجاد عوارض خطرناک مانند مرگ جلوگیری می کند.
مصرف چه مقدار متانول خطرناک است؟
مقدار بسیار کمی از متانول نیز برای بدن خطرناک است. بر اساس منابع مختلف ۴ تا ۱۰ سی سی متانول که معادل ۱ با ۲ قاشق چایخوری است بدن را دچار آسیب های جدی می کند و چنانچه میزان متانول از ۲۵ سی سی بیشتر باشد می تواند منجر به مرگ انسان شود. هر شات ودکا حجمی به اندازه ۲۵ سی سی دارد.
نحوه تست مشروبات الکلی از نظر متانول
تست های قابل اعتماد برای سنجش مقادیر کم متانول فقط در آزمایشگاه های تخصصی امکان پذیر است. همچنین برای تست متانول در خانه نیز کیت های آزمایشی وجود دارند. البته آزمایش هایی مانند کالریمتریک یا رنگ سنج قابل اعتماد نیستند و استفاده از آن ها توصیه نمی شود.
