مسمومیت غذایی شرایطی است که برای هر فردی در طول مدت زندگی اتفاق میفتد و معمولا بسیار آزار دهنده است. مسمومیت های غذایی معمولا عوارض خطرناکی ندارند اما ممکن است در مواردی سبب شرایط ناگوار شوند. در این مقاله با ما همراه باشید تا به بررسی دقیق مسمومیت غذایی و درمان آن بپردازیم.
مسمومیت غذایی چیست؟
در اثر خوردن غذای فاسد، مسمومیت غذایی رخ می دهد. این بیماری زمانی اتفاق میفتد که یک پاتوژن توسط غذای خورده شده وارد بدن انسان شده و در بدن تکثیر شود یا ممکن است پاتوژنی سمی در غذا و قبل از مصرف، تکثیر شده باشد و باعث ایجاد سم شود، سپس این غذا توسط فرد خورده و مسمومیت رخ دهد. رایج ترین علل شامل ارگانیسم های عفونی بوده که شامل ویروس ها، باکتری ها، انگل ها و سموم آن ها است.
برای اطلاعات بیشتر: انواع مسمومیت که افراد به آن مبتلا می شوند
انواع مسمومیت
مسمومیت غذایی را می توان به دو دسته تقسیم کرد:
- مسمومیت با مواد سمی و غیر خوراکی: این نوع ممکن است در اثر خوردن برخی قارچ ها، توت های سمی یا شیر فاسد ایجاد شود.
- مسمومیت با محصولات خوراکی: این گروه شایع ترین بوده که در این مورد ممکن است غذا به هر دلیلی حاوی تعداد زیادی باکتری سمی باشد.
علائم و نشانه های مسمومیت غذایی
علائم ممکن است با توجه به منبع عفونت متفاوت باشد. اما رایج ترین علائم شامل موارد زیر می شود:
- گرفتگی عضلات شکم
- اسهال
- حالت تهوع و استفراغ
- از دست دادن اشتها
- تب
- ضعف
- سردرد
- مشکل در دید یا صحبت
اگر دچار هر یک از این علائم شدید، سریعا به پزشک مراجعه کرده و درمان را جدی بگیرید. شما می توانید با تماس به یکی از متخصصین دکتر آسپرین و مشورت با او، درمان را سریعا شروع کنید.
چه کسانی بیش تر در معرض خطر هستند؟
این بیماری معمولا بیش تر در کسانی که سیستم ایمنی بدن ضعیف و گردش خون بالایی دارند، رخ می دهد و به میزان شدت عفونت و سن نیز وابسته است. موارد زیر گروه های پرخطر هستند:
- افراد مسن
- زنان باردار
- نوزادان و کودکان
- افراد مبتلا به بیماری های مزمن
چه غذاهایی می توانند باعث مسمومیت غذایی شوند؟
برخی غذاها بیش تر از سایر مواد غذایی، افراد را دچار مسمومیت می کنند چرا که معمولا آن ها حامل باکتری های خطرناک بوده و می توانند یک بیماری جدی را رقم بزنند. این مواد شامل موارد زیر هستند:
- محصولات خام حیوانی: مواد غذایی مانند گوشت و مرغ خام یا نیم پز، تخم مرغ خام یا کم پخته، شیر پاستوریزه نشده و صدف خام می توانند حامل باکتری های بسیاری باشند.
- میوه ها و سبزیجات: میوه ها و سبزیجات شسته نشده دارای آلودگی های بسیاری هستند.
در کنار این موراد، هر غذایی می تواند در زمان کاشت، برداشت، پخت و حتی زمان سرو کردن نیز دچار آلودگی شده و مستعد بیماری شوند.
برای اطلاعات بیشتر: درمان خانگی مسمومیت غذایی
عوارض مسمومیت غذایی
معمولا در اکثر افراد فقط علائم جزئی دیده می شود و بعد از چند ساعت تا چند روز بهبود می یابند. اما ممکن است در برخی بیماران ، شدت علائم و مسمویت زیاد باشد و نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشند و در برخی منجر به مشکلات سلامتی و بیماری طولانی مدت شده و حتی مرگ را به همراه داشته باشد.
استفراغ و اسهال بیش از حد باعث کم آبی بدن و از دست دادن املاح حیاتی و مواد معدنی در بدن شده که این ها شایع ترین پیامد خطرناک مسمومیت غذایی هستند و این مورد در نوزادان، کودکان و افراد مسن بیش تر دیده شده که نیاز به بستری شدن و تزریق مایعات وریدی دارند تا این کم آبی جبران شود.
مسمومیت غذایی چگونه تشخیص داده می شود؟
پس از مراجعه، پزشک بر اساس علائم و شرح حال بیمار می تواند مسمویت را تشخیص دهد و در موارد شدید، ممکن است آزمایشاتی را تجویز کنید نا عامل بیماری مشخص شود.
- آزمایش خون (در صورت تب داشتن بیماری)
- آزمایش مدفوع (تشخیص بیماری تهاجمی از غیر تهاجمی، انگل، پاتوژن های روده ای)
- آزمایش روی غذاهایی که خورده شده (برای تشخیص عامل مسمویت)
- آزمایش ادرار (میزان کم آبی بدن)
زمان مراجعه به پزشک
در صورت مشاهده علائم شدید، حتما به پزشک مراجعه کرده تا درمان سریع آغاز شود. علائم زیر ممکن است تهدید کننده زندگی باشند:
- اسهال به همراه خون
- تب بالا (دمای دهان بیش از ۳۹ درجه سانتی گراد باشد)
- استفراغ مکرر که با نوشیدن بیش تر شده و یا مانع نوشیدن می شوند (که می تواند منجر به کم آبی بدن شود)
- کم آبی بدن (علائم شامل خشکی شدید دهان و گلو، ادرار کم یا بدون ادرار و سرگیجه هنگام ایستادن است.)
- اسهالی که بیش از ۳ روز ادامه داشته باشد.
- بروز علائم عصبی مانند تاری دید، ضعف عضلانی و سوزن سوزن شدن دست
راه های پیشگیری از مسمومیت غذایی
برای پیشگیری از مسمومیت غذایی موارد زیر را رعایت کنید:
- دست های خود را برای تهیه و سرو غذا و قبل از خوردن غذا به خوبی بشویید.
- بعد از دست زدن به گوشت خام حتما دستان خود را بشویید.
- میوه ها و سبزیجات قبل از مصرف حتما باید به خوبی شسته شوند.
- چاقوها و تخته های برش پس از تماس با گوشت خام باید شسته شوند.
- برای استفاده از گوشت یخ زده، بلافاصله قبل از پختن یخ آن را باز کنید. باز کردن یخ باید به تدریج در یخچال یا در مایکروویو باشد و به هیچ عنوان در دمای اتاق این کار را انجام ندهید.
- ماهی و گوشت را خوب بپزید.
- از مصرف ماهی، گوشت و تخم مرغ خام خودداری کنید.
- غذا را بدون درب در اتاق نگه ندارید.
- غذاهای مشکوک (بدبو یا کهنه) و در فضای باز نگه داری شده را نخورید.
- از خوردن مواد غذایی و نوشیدنی های کنسروی که قوطی های آن ها ترک خورده یا متورم شده پرهیز کنید.
- دمای یخچال را بین ۴ تا ۶ درجه سانتی گراد نگه داری کنید.
- غذاهای فاسد شدنی را پس از خرید یا تهیه آن ها سریعا در یخچال یا فریز نگه داری کنید.
- از رستوران های معتبر استفاده کنید.
- قارچ ها را با احتیاط مصرف کنید.
- مواد غذایی را در ظروف گالوانیزه، مسی یا لعابی خراشیده نگه داری نکنید. این به ویژه برای محصولات ترش و اسیدی صادق است.
- مواد غذایی کنسرو شده را بیش از دو سال در قوطی های فلزی نگهداری نکنید.
- مواد غذایی کنسرو شده را بلافاصله بعد از باز کردن، در شیشه یا ظروف دیگری که اکسید نمی شوند منتقل کنید.
جمع بندی
مسمومیت های غذایی معمولا تهدید کننده زندگی نبوده اما برای افراد ناراحت کننده و آزاردهنده هستند و در اکثر موارد در عرض چند روز به طور کامل بهبود می یابند. بهتر است با اقدامات پیشگیرانه، از ابتلا به مسمویت جلوگیری کرده و در صورت مشاهده علائم شدید حتما فورا به پزشک مراجعه کنید.