بررسی شده توسط: دکتر نسیم غفوریان
ممکن است هر فردی در طول زندگی سردردهایی را تجربه کند. در برخی افراد این سردردها آن قدر زیاد و شدید می شود که روال زندگی را مختل می کند. میگرن یکی از رایج ترین انواع سردردها بوده که می تواند از ۴ ساعت تا ۳ روز طول بکشد. درد آن به نحوی غیر قابل تحمل است که فرد قادر به انجام کار یا فعالیت های روزانه نیست و هر فعالیتی باعث افزایش رنجش او می شود. در این مقاله با دکتر آسپرین همراه شوید تا میگرن را به طور کامل بررسی کنیم.
میگرن چیست؟
میگرن یک بیماری عصبی است که با حملاتی با فرکانس های مختلف ظاهر می شود و می تواند از ۱ تا ۲ بار در سال تا چندین بار در ماه رخ دهد. این بیماری می تواند در کنار ایجاد سردردهای شدید و ناتوان کننده با علائم متعددی همراه باشد. این عارضه ممکن است هر فردی با هر سنی را نیز درگیر کند.
انواع میگرن
سردردهای میگرنی انواع مختلفی دارند که شامل موارد زیر می شود:
- میگرن متداول یا بدون اورا: این نوع در بین افراد شایع تر بوده که بدون هیچ مقدمه ای بروز پیدا می کند.
- میگرن کلاسیک یا با اورا: در این نوع، فرد قبل از شروع سردرد نشانه هایی به عنوان نشانه های هشدار دهنده اورا دریافت می کند. این نشانه ها می تواند با شنیدن صداهای مبهم، دیدن نورهای سفید و خمیازه های طولانی و مکرر همراه باشد. این نوع میگرن می تواند حدود ۲ تا ۶ ساعت فرد را دچار درد شدید در سر کند.
- میگرن مزمن: در این نوع از میگرن فرد در اکثر روزهای ماه (بیش از ۱۵ روز) سردرد با فرکانس دردهای مختلف را تجربه می کند و ممکن است این دردها بیش تر از ۳ ماه نیز طول بکشد.
- میگرن پیچیده: در این نوع، فرد در کنار سردرد میگرنی نوع دیگری از سردرد را هم تجربه می کند.
- میگرن حاد: سردرد در این نوع میگرن ممکن است تا ۲ هفته ادامه پیدا کند اما درد ایجاد شده کم تر از درد میگرن مزمن است.
- میگرن عصبی: میگرن عصبی باعث ایجاد سردردهای ضربان دار شده و یکی از انواع شایع است.
- میگرن شکمی: این نوع میگرن معمولا در بین کودکان رایج بوده و علاوه بر سردرد، مشکلات گوارشی و اختلال در رشد را نیز به همراه خواهد داشت.
- میگرن چشمی: میگرن چشمی با سردردهای بسیار شدید و اختلال در بینایی همراه بوده و فرد با علائمی مثل دیدن نور سفید، تاری دید، عدم مشاهده قسمتی از میدان دید روبه رو می شود. در برخی موارد ممکن است باعث کوری یکی از چشم ها یا نابینایی لحظه ای نیز شود.
- میگرن قاعدگی: این نوع میگرن با حالت تهوع همراه بوده و در دوران قاعدگی یا قبل از آن و گاهی اوقات در دوران تخمک گذاری بروز پیدا می کند.
- میگرن وستیبولار: این نوع با عنوان میگرن دهلیزی و یا سرگیجه میگرنی نیز شناخته می شود که در آن فرد دچار عدم تعادل و سرگیجه شده و مشکلات شنوایی و بینایی را نیز تجربه می کند. در برخی موارد ممکن است فرد فقط سرگیجه داشته باشد و سردردی را حس نکند.
- میگرن بازیلر: در این میگرن، یکی از رگ های خونی مغز که به شریان بازلر معروف است، دچار انقباضات و اسپاسم شده و با علائمی چون سرگیجه، وزوز گوش، ضعف، لکنت و تاری دید همراه است.
درباره انواع مختلف سردرد در این مقاله بخوانید
علت میگرن
برای میگرن هنوز علت قطعی شناخته نشده است اما برخی محققان معتقدند که این وضعیت به دلیل فعالیت غیر طبیعی مغز است که باعث تاثیر بر سیگنال های عصبی و مواد شیمیایی و عروق خونی در مغز می شود. عوامل مختلف دیگری نیز دخیل هستند که عبارتند از:
- نور زیاد
- گرمای شدید یا تغییرات شدید آب و هوایی
- کم آبی بدن
- تغییرات فشار هوا
- تغییرات هورمونی به علت نوسانات استروژن و پروژسترون در طول قاعدگی، بارداری یا یائسگی
- استرس بیش از حد
- صداهای بلند
- فعالیت بدنی شدید
- حذف وعده های غذایی و گرسنگی طولانی مدت
- برخی غذاهای خاص
- تغییر در الگوهای خواب
- سابقه خانوادگی
- استفاده از برخی داروها، مانند داروهای نیتروگلیسیرین و ضد بارداری خوراکی
- بوهای غیر معمول و تند
- سیگار کشیدن
- مصرف الکل
- مصرف زیاد کافئین
علائم میگرن
علائم میگرن ممکن است ۱ تا ۲ روز قبل از شروع سردرد خود را نشان دهند که به عنوان مرحله پرودروم (prodrome) معروف است. این علائم شامل موارد زیر باشد:
- افسردگی
- خمیازه مکرر
- خستگی یا انرژی کم
- هوس های غذایی
- بیش فعالی
- تحریک پذیری
- سفتی گردن
ممکن است در مرحله پیشروی در میگرن همراه با اورا اختلالاتی در بینایی، احساس، حرکت و گفتار مثل: دیدن اشکال، فلش های نور یا نقاط روشن، از دست دادن موقت بینایی، مشکل در صحبت کردن و احساس گزگز در صورت، بازوها یا پاها ایجاد شود.
در مرحله حمله که حادترین یا شدیدترین مرحله بوده، درد واقعی میگرن خود را نشان می دهد و تا ساعت ها و روزها ممکن است ادامه داشته باشد و باعث ایجاد علائمی شود، این علائم در هر فرد متفاوت است:
- سرگیجه یا احساس ضعف
- درد در یک طرف سر، یا در سمت چپ، سمت راست، جلو یا پشت، یا در شقیقه ها
- سردردهای ضربان دار و نبض دار
- حالت تهوع
- استفراغ
- افزایش حساسیت به نور و صدا
پس از مرحله حمله، معمولا در فرد تغییراتی در خلق و خو و احساسات ایجاد شده که می توانند از احساس سرخوشی و بسیار خوشحال تا احساس خستگی و بی تفاوتی متغیر باشد و ممکن است سردردهای خفیف و مبهم ادامه پیدا کند.
تمام این علائم، شدت و طول دوره آن ها در هر فرد متفاوت بوده و درجات مختلفی دارد و حتی در برخی موارد ممکن است بدون ایجاد سردرد باشد.
از کجا متوجه شویم حمله میگرن است؟
معمولا حملات میگرنی باعث ایجاد یک درد ضربان دار در یک طرف سر و در برخی موارد در دو طرف سر و گاهی صورت می شوند. این دردها معمولا ساعت ها ادامه پیدا کرده و با فعالیت بدنی بیش تر شده و باعث بروز علائمی چون حالت تهوع، حساسیت به نور و صدا می شود.
روش و نحوه تشخیص میگرن
پزشک پس از گرفتن شرح حال و علائم بیمار، بررسی بیماری های زمینه ای و سابقه خانوادگی، معاینات فیزیکی انجام داده و ممکن است برای بررسی برخی موارد و رد علل هایی مثل تومورها، سکته، ساختارهای غیر طبیعی مغز و … اسکن های تصویر برداری مثل سی تی اسکن یا ام آر آی را تجویز کند.
آیا درمان موثری برای حملات میگرنی وجود دارد؟
تا به امروز هیچ درمان قطعی برای رفع کامل این بیماری پیدا نشده است اما راهکارهای بسیاری برای کنترل بیماری و کاهش دردهای آن وجود دارد که به بیمار کمک می کند پیش از شروع درد از آن پیشگیری کرده و یا شدت و میزان آن را کاهش دهد.
بیشتر بخوانید: درمان سر دردهای گردنی (سرویکوژنیک)
درمان سردرد میگرنی
پزشکان با توجه به سن، تعداد دفعات بروز عارضه، نوع میگرن، شدت و علائم بیمار راه های درمان متفاوت یا ترکیبی از آن ها را پیشنهاد می کنند که شامل موارد زیر هستند:
- تغییر سبک زندگی: با تغییر رژیم غذایی، بهبود بخشیدن به خواب، مصرف مایعات و کاهش استرس و تنش های عصبی، می توان به درمان کمک کرد.
- درمان دارویی: پزشک با توجه به نوع میگرن ممکن است داروهایی مثل مسکن ها، تریپتان ها و ارگوتامین ها را تجویز کند.
- تزریق بوتاکس: تا حدودی میگرن مزمن از طریق بوتاکس قابل درمان است که پزشک با تزریق آن، باعث بی حسی در برخی از عصب های مغز می شود. این روش حتما باید با تجویز و مشاوره پزشک مغز و اعصاب انجام شود.
- طب سوزنی: در این روش پزشک با استفاده از قرار دادن سوزن های یکبار مصرف نازک در چندین قسمت از پوست، درمان را انجام می دهد. در برخی موارد این روش موثر بوده است.
حملات میگرن یا سردرد میگرنی چند روز طول می کشد؟
حملات میگرن اکثر اوقات بین ۴ تا ۷۲ ساعت طول می کشد. اگر این حملات با درمان مدیریت و کنترل شوند ممکن است کوتاه تر باشند اما در صورت عدم درمان و تشدید علائم، می توانند بیش از ۷۲ ساعت نیز ادامه پیدا کنند.
به چه پزشکی باید مراجعه نماییم؟
در صورت بروز هر یک از علائم میگرن، باید به پزشک مغز و اعصاب مراجعه کنید. شما می توانید با کمک دکتر آسپرین، از یک متخصص مغز و اعصاب وقت ملاقات گرفته و با او مشورت کنید.
حرف آخر
میگرن یک بیماری عصبی است که چیزی فراتر از یک سردرد معمولی را برای فرد ایجاد کرده و باعث مختل شدن زندگی و انجام فعالیت های روزمره او خواهد شد. درمان کامل میگرن دشوار است، اما بیمار می تواند با کمک پزشک آن را کنترل کرده و زندگی کامل و فعالی داشته باشد.
