بررسی شده توسط: دکتر نسیم غفوریان
ناهنجاری های بینی به وضعیت هایی اطلاق می شود که باعث اختلال در شکل، ساختار یا عملکرد بینی می شوند. این ناهنجاری ها می توانند از نظر ظاهری یا عملکردی باشند و در اثر تغییرات طبیعی در بینی، تروما، عوارض از جراحی یا بیماری های مرتبط با بینی ایجاد شوند.
در ناهنجاری های بینی ظاهری، شکل و ظاهر بینی ممکن است از طبیعی ترین حالت خود به شکل یا اندازه ای نامتعادل یا نامتناسب تغییر کند. برخی از ناهنجاری های بینی ظاهری شامل بزرگی یا کوچکی بینی، خمیدگی یا انحراف بینی، وجود توده ها یا سلول های غیر طبیعی است.
ناهنجاری های بینی عملکردی ممکن است منجر به مشکلات تنفسی، اختلال در بویایی، عدم توازن در فشار هوا در ناحیه بینی، یا مشکلات دیگری در عملکرد بینی شوند. مثلا توده های غیر طبیعی مانند پولیپ ها، تورم مزمن بینی، آنومالی های مشکلات ساختاری بینی یا انحراف سپتوم می توانند باعث مشکلات تنفسی و اختلال در عملکرد بینی شوند.
با توجه به نوع ناهنجاری بینی و عوارض آن، درمان ممکن است شامل مشاوره پزشکی، داروها، تغییرات سبک زندگی و در برخی موارد جراحی باشد. برای تشخیص و درمان صحیح، مهم است به متخصصان بینی و جراحی بینی مراجعه کنید.
آیا تمام ناهنجاری های بینی نیاز به درمان دارند؟
در جواب این سوال باید گفت خیر، همه ناهنجاری های بینی نیاز به درمان ندارند. در واقع، برخی از ناهنجاری های بینی ممکن است بدون درمان بهبود یابند یا حتی برای فرد طبیعی تلقی شوند. اما در برخی موارد، ناهنجاری های بینی می توانند مشکلاتی را ایجاد کنند و نیاز به درمان داشته باشند.
برخی از ناهنجاری های بینی که ممکن است نیاز به درمان داشته باشند عبارت‌اند از:
- آدنوئیدهای بزرگ شده: این ناهنجاری ممکن است به دلیل بزرگ شدن غدد لنفاوی پشت بینی (آدنوئیدها) رخ دهد و باعث مسدو شدن مسیر هوایی و ایجاد مشکلاتی مانند آپنه خواب شود.
- توربین های متورم: توربین ها در کنار هر سوراخ بینی وجود دارند و وظیفه تمیز کردن و مرطوب کردن هوای تنفسی را دارند. اما اگر این توربین ها تورم کنند، ممکن است تنفس را مختل کنند.
- بینی زینی شکل: در این حالت، بخشی از پل بینی فرو می رود و می تواند به دلیل عواملی مانند ضربه ایجاد شود.
- قوز بینی: قوز بینی یک نوع ناهنجاری بینی است که در آن پارتیشن بینی یا بینی داخلی به نام “سپتوم” به طور ناهمواری خم شده یا منحنی شده است. این ناهنجاری ممکن است از تولد باشد یا به علت آسیب یا ضربه ای به بینی ایجاد شود. قوز بینی می تواند عوارضی مانند مشکل در تنفس، خونریزی بینی مکرر، سردرد، عفونت های تنفسی مکرر و اختلال در شنای بو و طعم را ایجاد کند.
- عفونت ها: در صورتی که ناهنجاری بینی باعث عفونت های مکرر شود، ممکن است نیاز به درمان داشته باشد. درمان ممکن است شامل مصرف آنتی بیوتیک ها یا درمان عفونت محلی باشد.
درباره رفع قوز بینی با فیلر بیشتر بخوانید
همچنین، ناهنجاری های دیگری نیز در بینی وجود دارند که ممکن است به صورت مادرزادی باشند. برخی از آنها مانند شکاف کام، مشکلاتی را برای بیمار ایجاد می کنند.
آیا ناهنجاری های بینی قابل درمان هستند؟
بله بسیاری از ناهنجاری های بینی قابل درمان هستند. اما نوع درمانی که برای هر ناهنجاری بینی استفاده می شود، بستگی به نوع و شدت ناهنجاری و نیازهای فرد دارد. در بعضی موارد، درمان ممکن است شامل تغییرات سبک زندگی، داروها یا روش های غیر جراحی باشد. در موارد دیگر، ممکن است نیاز به جراحی برای اصلاح ناهنجاری بینی باشد.
به عنوان مثال، در صورتی که ناهنجاری بینی باعث مشکلات تنفسی باشد، ممکن است نیاز به جراحی ترمیمی بینی (رینوپلاستی) باشد تا مسیر تنفسی در بینی بهبود یابد و فشار هوا در ناحیه بینی تنظیم شود. همچنین، در برخی موارد، جراحی بینی می تواند برای اصلاح انحرافات بینی، تغییر شکل بینی (برای بزرگی یا کوچکی غیر طبیعی) و یا حذف توده ها مورد استفاده قرار بگیرد.
اگر ناهنجاری بینی به‌عنوان یک مشکل ظاهری مورد نظر باشد، می توان از روش های غی جراحی مانند استفاده از روش های پرکششی بینی (مانند پروتز بینی) یا تزریق مواد پر کننده استفاده کرد تا شکل و ظاهر بینی بهبود یابد.
بیشتر بخوانید: عمل بینی بدون بیهوشی
در هر صورت، برای تشخیص و درمان ناهنجاری بینی، مهم است به متخصصان پزشکی مراجعه کنید تا برنامه درمانی مناسب برای شرایط خاص شما تعیین شود.
انواع روش های اصلی جراحی بینی چیست؟
سه روش اصلی برای عمل زیبایی بینی وجود دارند و هرکدام برای اهداف خاصی استفاده میشوند. این روش ها عبارت اند از:
- سپتوپلاستی (Septoplasty):
این روش برای بهبود تنفس و رفع مشکلات مربوط به تناسب و ساختار داخلی بینی استفاده می شود. در این روش، جدار بینی یا سپتوم را تغییر و به حالت نرمال و تناسبی قرار می دهند. این عمل بهبود تنفس را ایجاد می کند اما ظاهربینی را تغییر نمی دهد.
- سپتورینوپلاستی (Septorhinoplasty):
این روش هم زمان با بهبود تنفس، تغییراتی در ظاهر بینی نیز ایجاد می کند. در این روش، هم سپتوم و هم سایر قسمت های بینی مانند نوک، پشت و جنبه های جانبی تغییر می کنند. این عمل می تواند بهبود تنفس و همچنین بهبود ظاهر بینی را به ارمغان بیاورد.
درباره عمل بینی گوشتی بیشتر بخوانید
- رینوپلاستی (Rhinoplasty):
این روش برای تغییر ظاهر بینی استفاده می شود. در این عمل، اندازه، شکل و ساختار بینی به دلخواه بیمار تغییر می کند. اما باید توجه کنید که رینوپلاستی گاهی ممکن است بهبود تنفس را نیز به ارمغان بیاورد، اما این امر به ندرت اتفاق می افتد.
علت ناهنجاری های بینی چیست؟
ناهنجاری های بینی می توانند ژنتیکی یا اکتسابی باشند.
در مورد علل اکتسابی، جراحات بینی از شیوع بیشتری برخوردار هستند. ممکن است آسیب های ورزشی، تصادفات، درگیری ها و هرگونه ضربه و صدمه‌ای باعث ناهنجاری بینی شوند.
در مورد علل مادرزادی (ژنتیکی)، دلایل متداول مراجعه افراد به جراحان بینی این است که بینی آنها شبیه به پدر یا مادرشان است و آن را دوست ندارند. گاهی اوقات افراد شکل بینی خود را که ممکن است تحت تاثیر عوامل قومیتی و فرهنگی باشد نمی پسندند.
به طور کلی، با بررسی ظاهر بینی فرد، می توان پی برد که آیا این ناهنجاری مادرزادی است یا اکتسابی، زیرا عدم تقارن در شکل بینی بسیار مرسوم است. بااین‌حال، درمان ناهنجاری های بینی، بدون توجه به علت آن، بسیار مشابه است.
بعضی افراد از قوز و برجستگی بینی خود رضایت ندارند، برخی دیگر از افتادگی نوک بینی خود رنج می برند، بعضی دیگر هم پوست ضخیم بینی خود را به‌عنوان دلیل جراحی می دانند و بعضی افراد دیگر عرض زیاد بینی و پره های بزرگ را. بسته به نیاز و ناراحتی هر فرد، روش های مختلف درمان برای ناهنجاری های بینی وجود دارد.
جراحی بینی شامل چه مراحلی است؟
- بیهوشی: در جراحی زیبایی بینی، پزشک می تواند از بیهوشی عمومی یا بیهوشی موضعی با استفاده از داروهای آرام بخش داخل وریدی استفاده کند که اغلب این نوع بیهوشی به صورت عمومی است. همچنین این داروها به شما راحتی و آسودگی در طول جراحی می دهند.
- برش: در جراحی زیبایی بینی، می توان از دو روش بسته و باز برای انجام برش استفاده کرد. در روش بسته، برش ها در داخل بینی قرار می گیرند و در روش باز، برش ها در خارج از بینی قرار می گیرند (در پوست بین سوراخ های بینی). انتخاب روش بر اساس نیاز و توصیه پزشک شما انجام می شود.
- تغییر شکل ساختار بینی: پس از انجام برش، جراح با برداشتن استخوان یا غضروف بینی و یا کاهش آنها، شکل ساختار بینی را تغییر می دهد. این شامل تغییر اندازه، شکل و زاویه بینی است.
- اصلاح سپتوم منحرف: اگر سپتوم (پارتیشن داخلی بینی) شما منحرف شده باشد، جراح می تواند آن را اصلاح کند و بر آمدگی های داخل بینی را کاهش دهد تا تنفس بهتری داشته باشید.
- بخیه زدن محل برش: پس از اتمام اصلاحات بینی توسط جراح، پوست و بافت بینی دوباره به جای خود بر می‌گردند و محل برش ها بخیه می شوند. این بخیه ها معمولا قابل به صورت جذبی هستند و نیازی به برداشت آنها نیست.
- مشاهده نتیجه جراحی: پس از حدود یک هفته، جراح پانسمان را برداشت می کند تا شما بتوانید نتیجه جراحی را ببینید. با این حال، بینی هنوز ممکن است متورم باشد و نتیجه نهایی پس از مدتی و بسته به جنس پوست شما و اقداماتی که برای بهبودی انجام می دهید مشخص می شود؛ بنابراین، برای دیدن نتیجه نهایی بهتر است صبور باشید و دستورات پزشک را رعایت کنید.
سخن پایانی
اگر شما قصد دارید عمل جراحی بینی انجام دهید و ناهنجاری های بینی خود را رفع کنید، این توصیه ها را در نظر بگیرید:
- مشورت با پزشک: قبل از اقدام به هرگونه عمل جراحی بینی، بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید. پزشک می تواند شما را درباره ناهنجاری های بینی تان راهنمایی کند و به شما روش مناسبی برای رفع آنها پیشنهاد دهد.
- تحقیق و آگاهی: قبل از تصمیم گیری نهایی، اطلاعات کافی درباره عمل جراحی بینی و پزشکان متخصص در این زمینه به دست آورید. اطمینان حاصل کنید که پزشکی که انتخاب می کنید، دارای تجربه و صلاحیت کافی برای انجام این عمل است.
- بررسی هدف هایتان: مهم است که هدف هایتان را در نظر بگیرید. آیا قصد دارید تنفس خود را بهبود بخشید، ظاهر بینی را تغییر دهید یا هر دو؟ با پزشک خود درباره اهداف و توقعات خود صحبت کنید تا بتواند روش مناسبی را برای شما تعیین کند.
- بررسی عوارض و خطرات: همانند هر عمل جراحی دیگری، عمل جراحی بینی نیز ممکن است با خطرات و عوارضی همراه باشد؛ بنابراین، با پزشک خود درباره عوارض ممکن و چگونگی مدیریت آنها صحبت کنید. همچنین، مطمئن شوید که به تمامی سوالات و نگرانی های خود پاسخ داده شده است.
- پیش آموزش: پیش از عمل جراحی بینی، پزشک شما ممکن است بخواهد شما را درباره مراحل پس از عمل آموزش دهد. این شامل دریافت داروها، مراقبت های پس از عمل و همچنین رعایت دستورات خاصی می شود. به این دستورات به دقت عمل کنید تا بهبودی سریع تر و بدون مشکلات اضافی داشته باشید.