امروزه عمل های متفاوتی برای درمان چاقی وجود دارد که یکی از این عمل ها اسلیو معده می باشد، که یکی از پر طرفدار ترین جراحی ها برای کم کردن حجم معده و درمان چاقی می باشد. در این مقاله به طور کامل با این روش و نحوه ی انجام و مزایا و معایب آن آشنا خواهید شد.
اسلیو معده چیست؟
اسلیو معده به عنوان یک روش جراحی لاغری شناخته می شود که در آن جراح، حجم معده را به کمک جراحی کاهش می دهد. این نوع جراحی گاسترکتومی، که تاکنون نشان داده است که به عنوان یک روش موثر می تواند برای کاهش وزن استفاده شود که محبوبیت بسیاری در بین جراحان در زمینه چاقی پیدا کرده است. برخلاف عمل بای پس معده که در آن بخش های معده از شکم فرد جدا نمی شوند، در اسلیو معده حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد معده از بین برده می شود. به همین دلیل، این جراحی به عنوان یک عمل غیرقابل بازگشت تلقی می شود.
هدف اصلی این جراحی، درمان چاقی شدید و بهبود دیگر بیماری های مرتبط با چاقی است. پس از انجام این جراحی، فرد توانایی مصرف مقدار محدودی از مواد غذایی را دارد. این موضوع باعث افزایش سرعت حالت سیری شده و در مدت زمان کمی به کاهش وزن فرد منجر می شود. در این عمل جراحی، پس از حذف یک قسمت گسترده از معده، بخش باقی مانده به شکل یک موز یا آستین لباس شباهت دارد. به این دلیل که این بخش به زبان انگلیسی به نام “sleeve” شناخته می شود. این عمل در تمام زبان ها با نام جراحی اسلیو معده شناخته می شود.
فواید | بیماری هایی که با این عمل بهبود می یابند | عوارض | عوارض طولانی مدت |
کاهش وزن معنی دار | چاقی | خونریزی زیاد | انسداد دستگاه گوارش |
خطر کمتر نسبت به بای پس معده | فشار خون بالا | عفونت | فتق |
کاهش احساس گرسنگی | بیماری های قلبی | واکنش منفی به بیهوشی | رفلاکس معده |
روش ایمن تر | کاهش درد مفاصل | لخته خون | استفراغ |
پیشگیری از بیماری های مزمن | تخمدان پلی کیستیک | مشکلات تنفسی | سوء تغذیه |
انواع عمل اسلیو معده
در انجام جراحی اسلیو معده، دو روش لاپاراسکوپی و آندوسکوپی به کار می روند. پزشک گوارش شما انواع این عمل را توضیح داده و با بررسی وضعیت شما بهترین روش را انتخاب خواهد کرد.
در این روش، قسمت معینی از معده به روش آندوسکوپی و بدون ایجاد برشی برداشته می شود. این فرآیند باعث کاهش وزن بیمار می شود و در این زمان کوتاه می تواند به نتایج دائمی دست پیدا کند. در انتهای سال اول پس از جراحی، میزان کاهش وزن معمولا ۱۷-۲۰ درصد است.
در این روش، تعداد کمی برش کوچک بر روی بدن ایجاد می شود و سپس اقدام به انجام عمل می شود که یک لوله باریک و بلند از طریق چندین برش کوچک به شکم فرد وارد می شود. این لوله دارای یک نور و یک دوربین کوچک و همچنین ابزارهای گوناگونی بوده که همگی به آن متصل هستند.. این روش باعث بهبود سریع تر بیماران می شود و در طول پروسه ی بهبودی با درد کمتری همراه است. این جراحی کمتر تهاجمی است و مدت زمان آن کمتر از جراحی باز است.
علائم نیاز به انجام عمل جراحی اسلیو معده
همانطور که اشاره شد، این عمل جراحی اسلیو معده برای افرادی مناسب است که با چاقی مفرط روبه رو هستند. برخی افراد دارای اضافه وزن، با رژیم غذایی یا تمرینات ورزشی سنگین یا ترکیبی از این دو، مشکلاتشان را حل می کنند. اما وقتی که مقدار اضافه وزن به حدی بالا رود و شخص بعد از مدتی از تلاش های طولانی برای کاهش وزن نتیجه مطلوبی نبیند، عمل جراحی اسلیو معده یکی از گزینه های موردنظر است. همانطور که می دانید، چاقی مفرط می تواند علاوه بر خود، عوارض بسیاری از بیماری ها را نیز به همراه داشته باشد. بنابراین، حل مشکل اضافه وزن برای افراد چاق امری مهم و حیاتی است.
علت انجام عمل اسلیو معده
بدون شک، این جراحی اسلیو معده به منظور بهبود وضعیت لاغری افراد انجام می شود و یک عمل غیرقابل بازگشت به حساب می آید. در حال حاضر، افراد زیادی که با چاقی مفرط مواجه هستند، به دنبال راه های متنوعی برای لاغری می گردند، و جراحی اسلیو معده امروزه به عنوان یکی از معروف ترین عمل های جراحی در این زمینه شناخته می شود.
بیشتر مطالعه کنید: آیا بعد از عمل بای پاس دوباره چاق می شویم؟
نحوه ی تشخیص
روش تشخیص اینکه آیا فرد نیاز به جراحی اسلیو معده دارد یا خیر، وابسته به ارزیابی دقیق دکتر جراح اسلیو معده است. پزشک متخصص با تحلیل نتایج آزمایش ها، ارزیابی میزان ریسک جراحی، بررسی بیماری های احتمالی فرد و ملاحظه ویژگی های جسمی او، تصمیم می گیرد که آیا این نوع عمل جراحی مناسب و مفید برای این فرد است یا خیر.
فواید عمل اسلیو معده
- کاهش وزن معنی دار: بیماران اسلیو معده پس از ۱۲ تا ۲۴ ماه از جراحی، حدود ۵۰ تا ۸۳ درصد از وزن اضافی خود را از دست می دهند.
- خطر کمتر نسبت به بای پس معده: این روش به خاطر عدم نیاز به بای پس روده ها و ادامه عملکرد عادی معده، خطرات مرتبط با بای پس معده را به حداقل می رساند.
- کاهش ترشح هورمون های گرسنگی و احساس گرسنگی: حذف بخشی از معده باعث کاهش تولید گرلین، هورمون تحریک کننده ی اشتها می شود. بنابراین بیماران با مصرف کمتر غذا به سرعت احساس سیری می کنند و احساس گرسنگی به تاخیر می افتد.
- روش ایمن تر: اسلیو معده گزینه مناسبی برای بیمارانی است که به دلیل مشکلات بهداشتی قادر به انجام سایر جراحی های لاغری نیستند.
- پیشگیری از بیماری های مزمن: این عمل با کنترل چاقی، از ایجاد برخی بیماری های مزمن نظیر بیماری های قلبی و عروقی، فشارخون بالا، کلسترول بالا، آپنه انسدادی خواب، دیابت نوع دو، سکته مغزی، انواع سرطان و ناباروری جلوگیری کرده یا آن را کاهش می دهد.
این جراحی باعث بهبود کدام بیماری ها می شود؟
عمل اسلیو معده نقش مهمی در بهبود بسیاری از بیماری های زیر دارد:
- کاهش میزان مصرف انسولین و داروها در درمان دیابت نوع ۲ در افراد مبتلا و در بسیاری از موارد اشخاص که در ۶ ماه تا ۱ سال اخیر تشخیص داده شده اند، منجر به عدم نیاز به مصرف داروها می شود.
- درمان بیماری های قلبی و عروقی و کاهش ریسک سکته قلبی
- درمان آپنه انسدادی خواب و افزایش ظرفیت تنفسی افراد
- افزایش اعتماد به نفس و درمان افسردگی
- درمان تخمدان پلی کیستیک در خانم ها
- درمان مشکلات مربوط به احتباس یا دفع غیر ارادی ادرار
- کاهش درد مفاصل و کمک به درمان مشکلات دیسک کمر
برای اطلاعات بیشتر: فتق دیسک کمر و راه های درمان آن
عوارض عمل اسلیو معده
عمل اسلیو معده به طور کلی یک روش کم خطر برای کاهش وزن است و احتمال مرگ و میر در آن کمتر از نیم درصد است. اما، مانند سایر عمل های جراحی، عدم توجه به مراقبت های پس از عمل می تواند منجر به مشکلاتی مانند عفونت، خونریزی، و آسیب به اندام های دیگر شود. همچنین، برخی از این عوارض ممکن است ناشی از بیماری های زمینه ای مانند بیماری های خودایمنی رخ دهد. در برخی مواقع، نیاز به جراحی دوباره به روش معمول نیز وجود دارد.
مانند بسیاری از جراحی های دیگر، عوارض جانبی عمل اسلیو معده بر فرد به شدت وابسته است. باید توجه داشت که این عمل جراحی از جمله جراحی های پرخطر به شمار می آید، زیرا قسمت مهمی از یکی از اندام های حیاتی بدن (معده) از بین می رود. همچنین، این جراحی از نوع دائمی است. عوارض جانبی احتمالی عمل اسلیو معده می تواند در موارد زیر شامل:
- خونریزی فراوان: خونریزی ناشی از عمل جراحی که ممکن است به میزان زیادی رخ دهد. خونریزی در زخم ناشی از عمل و یا خونریزی داخلی بدن و تشکیل لخته خون یا ترومبوز ورید عمقی (DVT) و آمبولی ریوی به دلیل انتقال لخته خون نیز جزء عوارض احتمالی این عمل محسوب می شود.
- عفونت: احتمال وقوع عفونت در محل جراحی به عنوان یک عارضه جانبی وجود دارد.
- واکنش منفی به بیهوشی: برخی افراد ممکن است واکنش ناخوشایندی نسبت به بیهوشی اظهار کنند.
- لخته ی خون: ایجاد لخته های خون در عروق نیز از ممکن های عوارض باشد.
- مشکلات تنفسی: برخی از فرد ها ممکن است با مشکلات تنفسی مواجه شوند.
- نشت از لبه ی معده و در محل برش: نشت مایعات از زمان بخیه ی زخم، انسداد معده، سوزش معده و کمبود ویتامین های تولید شده توسط معده می تواند رخ دهد.
بیشتر مطالعه کنید: عوارض انواع عمل های لاغری چیست؟
عوارض طولانی مدت
این عمل جراحی همچنین عوارض جانبی طولانی مدتی دارد که بسیاری از آنها به دلیل کاهش مصرف مواد مغذی توسط بیمار ناشی می شوند. به عنوان مثال، عوارض بلند مدت جراحی اسلیو معده عبارتند از:
- انسداد دستگاه گوارش
- فتق
- رفلاکس معده به مری
- هیپوگلیسمی یا کاهش قند خون
- سوء تغذیه
- استفراغ
در این دوره زمانی که بدن شما در مدت چند ماه اول پس از جراحی اسلیو معده به سرعت وزن از دست می دهد، امکان دارد با مشکلات متعددی رو به رو شوید. این مشکلات شامل درد، احساس خستگی یا لرز، خشکی پوست، نازک شدن و ریزش موها، تغییرات در خلق و خو و… باشند. در صورت ظهور هرگونه عوارض جانبی جدی پس از عمل جراحی، باید به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورتی که تصمیم به انجام این جراحی گرفته اید، حتما با پزشک خود در مورد این عوارض و تاثیرات آنها بر زندگی روزمره تان مشاوره کنید.
چه کسانی می توانند عمل اسلیو معده انجام دهند؟
کسانی که ممکن است به انجام عمل اسلیو معده فکر کنند، موظف به پیگیری چند شرط خاص هستند. این جراحی به عنوان یک گزینه آخرین مرحله مدنظر قرار می گیرد که پس از تلاش های فراوان در زمینه بهبود عادات ورزشی، رژیم غذایی، و استفاده از داروهای کاهش وزن مورد استفاده قرار می گیرد. برای تصمیم گیری درباره انجام این جراحی، فرد باید معیارهای مشخصی را داشته باشد. به عنوان مثال، شاخص توده بدنی بیش از ۴۰ معیاری است که فرد باید آن را داشته باشد.
به عبارت دیگر، فرد باید دارای چاقی مفرط باشد. افراد مبتلا به فشار خون بالا یا دیابت، با شاخص توده بدنی بین ۳۵ و ۳۹.۹ نیز می توانند به عنوان کاندید مناسبی برای این جراحی در نظر گرفته شوند. افرادی که اضافه وزن بیش از ۴۵.۵ کیلوگرم دارند نیز می توانند جزو افرادی باشند که مطالبه به انجام این جراحی دارند. همچنین عدم اعتیاد به دخانیات و مصرف الکل، آمادگی برای تغییر در سبک زندگی، و از نظر روحی و روانی در وضعیت نرمال بودن و از سلامتی عمومی مناسب برخوردار بودن نیز معیارهای مهمی هستند. افرادی که چاقی آنها ناشی از بیماری های روانشناختی است، نیز می توانند از این جراحی برای کاهش وزن بهره مند شوند.
اسلیو معده برای چه کسانی مناسب نیست؟
افرادی که دارای رفلاکس معده هستند، توصیه می شود که این عمل را انجام ندهند. همچنین، افرادی که به عادت ریزه خواری مشغولند یا دارای رفتارهای پرخور، انجام این جراحی به آنها توصیه نمی شود. این امر به دلیل این است که پس از عمل، با مصرف حجم بالای غذا، حجم معده مجددا افزایش می یابد و احتمال افزایش وزن دوباره وجود دارد.
همچنین بخوانید: رفلاکس خاموش چیست
مراقبت های پس از عمل اسلیو معده
بعد از اجرای عمل جراحی اسلیو معده، مصرف غذا و انرژی توسط فرد به طور چشمگیری کاهش خواهد یافت. در نتیجه، بدن فرد به مقدار معمول خوراک و انرژی ورودی عادت نکرده است و احتمالا در ایام ابتدایی پس از جراحی با کمبود مواد معدنی و ویتامین هایی از جمله آهن، کلسیم، و ویتامین D مواجه خواهد شد. در این شرایط، پزشک مسئول دستورالعمل های مرتبط با مصرف داروهای خوراکی و تزریق ویتامین را به بیمار اعلام خواهد کرد. به همین دلیل، باید بعد از اجرای جراحی حداقل دو بار آزمایش انجام شود تا در صورت وجود کمبود ویتامینی، با توجیهات پزشک مربوطه ویتامین های مورد نیاز به بیمار تجویز شود. این اقدامات آزمایشی و تجویز ویتامین ها باعث حفظ سلامت فرد پس از جراحی خواهد شد.
تغذیه پس از عمل جراحی اسلیو معده
پس از اجرای جراحی اسلیو معده، یکی از نکات حیاتی، رعایت تغذیه و دنبال کردن یک برنامه غذایی خاص است. هرچند که برنامه غذایی هر شخص ممکن است به توصیه های پزشک جراح و تخصصی تغذیه وابسته باشد، اما یک الگوی رژیمی معمول وجود دارد که در زیر به بحث درباره آن می پردازیم.
- هفته اول پس از جراحی: در هفته اول، بیمار فقط می تواند نوشیدنی های رقیق و بدون تکه های میوه را مصرف کند. این موضوع باعث آشنایی بدن با شرایط جدید می شود و از سوزش معده جلوگیری می کند.
- هفته دوم پس از جراحی: در هفته دوم، می توان انواع مواد خوراکی مانند سوپ، شیر، اسموتی و آبمیوه های طبیعی را مصرف کرد. این امکان وجود دارد که بیمار با توجه به اشتها، مقدار مواد غذایی مصرفی را افزایش دهد.
- هفته های سوم و چهارم پس از جراحی: در این دوره، شرایط برای بیمار راحت تر می شود و می تواند مواد له شده نظیر پوره از مواد مختلف (غذاها، سبزیجات یا میوه) و حتی پاستای له شده را به رژیم غذایی خود اضافه کند. بیمار باید تدریجا تعداد وعده های غذایی خود را از ۳ به ۶ افزایش دهد و میزان آنها را از مقدار کمتر شروع کرده و به تدریج افزایش دهد. همچنین غذاهای حاوی پروتئین به تدریج به رژیم اضافه شود.
- هفته پنجم به بعد از جراحی: بعد از گذر ۶ هفته از جراحی، بیمار می تواند به رژیم غذایی قبل از جراحی باز گردد. تنها نکته مهم، کنترل میزان کالری مصرفی است که باید در محدوده ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ کیلوکالری باشد و حتما ۳ وعده غذایی ثابت را مصرف کند.
بیمارستان های دولتی برای عمل اسلیو معده
با افزایش مشکلات چاقی و گسترش جراحی های لاغری، بسیاری از بیمارستان ها به سازگاری با این جراحی ها مجهز شده اند. در این راستا، جراحی اسلیو معده به عنوان یکی از محبوب ترین روش ها درمانی برای افراد با اضافه وزن قابل توجه، به ویژه در شهرهایی همچون اصفهان، تهران، کرج، شیراز، کاشان، یزد و… انجام می پذیرد. این عمل به صورت گسترده در بیمارستان های دولتی و مراکز تامین اجتماعی ارائه می شود. با این حال ممکن است هزینه ها در بیمارستان های مختلف یکسان نباشد و برای اطلاعات دقیق از هزینه ها، توصیه می شود به بیمارستان مراجعه و مشاوره نمایید. بیمارستان های خصوصی نیز این جراحی را با هزینه های بیشتر ارائه می دهند.
زمان مراجعه به پزشک
قبل از تصمیم به انجام جراحی اسلیو معده، اهمیت دارد که به مرحله اولیه بررسی و تصمیم گیری پیش از عمل توجه کنید. برای اطمینان از اینکه آیا شما برای این جراحی مناسب هستید یا خیر، معیارهای مشخصی وجود دارد که توسط سازمان بهداشت جهانی تعیین شده اند. مهم ترین گام این است که پس از تحقیق و بررسی ویژگی ها، با مراجعه به پزشک، تشخیص نهایی را از ایشان دریافت کنید.
پزشک متخصص با بررسی ویژگی های فیزیولوژیکی شما تصمیم های مهمی را درباره انجام جراحی خواهد گرفت. پس از تصمیم گیری، می بایست جستجو برای یک جراح ماهر در زمینه جراحی لاغری آغاز شده و مشاوره با ایشان انجام شود. در این جلسات مشاوره، جراح به شما در مورد انواع جراحی ها و مزایا و معایب آنها توضیح خواهد داد و با شما همکاری می کند تا بهترین گزینه را برای هدف شما و شرایط فیزیکی خودتان انتخاب کنید.
همچنین در این مراحل، ارتباط با یک متخصص تغذیه نیز اهمیت زیادی پیدا می کند. چرا که نقش تغذیه پیش و پس از عمل جراحی بسیار حیاتی است و تاثیر زیادی بر سلامت و موفقیت عمل شما دارد.
همچنین بخوانید: کوچک کردن شکم بعد از بارداری
هزینه اسلیو معده
عمل اسلیو معده در برخی بیمارستان ها تحت نظر بهترین متخصصان در زمینه اسلیو معده انجام می شود. هزینه انجام این جراحی در این مرکز به عواملی چون درصد چاقی فرد، نوع بیمه و سایر عوامل، وابسته است. بنابراین جراحی اسلیو معده برای تمامی مراجعین هزینه ثابتی ندارد.
تفاوت جراحی اسلیو معده و بای پس معده چیست؟
در جراحی اسلیو، با حذف بخشی از معده و کاهش ظرفیت دستگاه گوارش، معده به عنوان یک راه ارتباطی مری با روده عمل می کند. این باعث می شود فرد زودتر احساس سیری کند و در نتیجه میزان کالری دریافتی کاهش یابد. در این جراحی، روده دست نخورده باقی می ماند. اما در جراحی بای پس، به علاوه تغییر حجم معده و کاهش میزان کالری دریافتی، بخشی از روده نیز از چرخه هضم و جذب غذا خارج می شود. این موجب می شود مواد غذایی به بخشی از روده نرسند و در نتیجه، جذب مواد مغذی و کالری نیز کاهش یابد. علاوه بر این، جراحی اسلیو معده به صورت زمانی کوتاه تر (۳۰ تا ۶۰ دقیقه) انجام می شود، در حالی که برای انجام جراحی بای پس به مدت طولانی تری (بین ۲ تا ۴ ساعت) نیاز است.
برای اطلاعات بیشتر: همه چیز در مورد جراحی بای پس معده
روش اسلیو معده در اصل یک قسمت از رویکرد مرحله ای در جراحی های کاهش وزن است. در برخی موارد، از رویکرد دو مرحله ای نیز استفاده می شود. به این ترتیب که تصمیم به اجرای جراحی اسلیو معده به جای جراحی بای پس از ارزیابی های لازم گرفته می شود. دلایل انتخاب اسلیو معده به جای بای پس می تواند شامل وجود یک کبد بزرگ یا بافت اسکار گسترده (زخم) باشد که در این صورت، انجام جراحی بای پس ممکن است به دلیل پیچیدگی ها و ریسک های افزایش یافته در این موارد، ناامن و زمان بر شود.