بررسی شده توسط: دکتر نسیم غفوریان متخصص طب اورژانسهمیشه به یاد داشته باشید که کودکان برای احساس امنیت و آرامش به پدر و مادر خود نگاه می کنند و در شرایط بحرانی این امر مهم تر می شود. در این جا پیشنهاداتی برای توضیح جنگ به کودکان گفته شده است که چگونه با کودکان درباره جنگ گفتگو کنید و کمک کنید آرام و آسوده خاطر بمانند.
در مورد جنگ چگونه با کودکتان صحبت کنید؟
۱. پیش از هر چیز ببینید کودک چه می داند و چه احساسی دارد
این گفتگو (توضیح جنگ به کودکان) را وقتی پیش بکشید که در شرایط طبیعی و در آرامش قرار دارید، برای نمونه هنگامی که خانواده دور هم گرد آمده تا چای عصرانه بنوشند و گپی بزنند. کوشش کنید هنگام خواب از گفتگو در این زمینه ها پرهیز کنید.
نقطه آغاز خوب برای این گفتگو این است که از کودک بپرسید در مورد شرایط کنونی چه می داند و چه احساسی درباره آن دارد. برخی کودکان ممکن است چندان چیزی ندانند یا دوست نداشته باشند درباره آن بشنوند اما برخی دیگر ممکن است نگران باشند هرچند شاید سکوت می کنند و چیزی نمی پرسند. از این رو باید بدانید کودک شما در چه حال و هوایی قرار دارد. برای باز کردن سر صحبت با کودکان کم سن تر، می توان با داستان، نقاشی یا کارهای سرگرم کننده دیگر گفتگو را آغاز کرد.
کودکان به شیوه های گوناگون از اخبار آگاه می شوند، برخی مستقیما اخبار را از تلویزیون می بینند، برخی دیگر از بزرگترها می شوند و برخی در هنگام بازی با کودکان دیگر از زبان آنها داده ها را دریافت می کنند.
جریان پیوسته دیده ها و شنیده ها ناگوار باعث می شود کودکان احساس کنند بحرانی در حال رخ دادن است. کودکان کم سن نمی توانند میان تصاویری که در تلویزیون و گوشی موبایل می بینند و واقعیت پیرامون خود تمایز قائل شوند و ممکن است گمان کنند اکنون خود و خانواده شان در خطر قرار گرفته اند حتی اگر تنش و جنگ در دورادور رخ داده باشد. کودکان بزرگتر با دیدن چهره نگران بزرگترها و شنیدن نگرانی های آنها و همچنین در فضای مجازی، ترس و دلهره ای چه بسا شدیدتر از واقعیت می گیرند هرچند شاید چیزی به شما بروز ندهند.
همچنین بخوانید: کودکان دارای اختلالات رفتاری
بنابراین به کمینه رساندن نگرانی های کودکان بسیار مهم است. اگر کودک پرسشی دارد که به باور شما عجیب یا شدید است، برای نمونه می پرسد: ما میمیریم؟ ، باید با رفتار و گفتار خود به او این پیام را بدهید که قرار نیست اتفاق بدی برای خانواده پیش بیاید. اگر چه باید راهی پیدا کنید که بفهمید چه چیزهایی شنیده است و چرا تا این اندازه نگران شده است. اگر پی ببرید منبع نگرانی او چیست، بهتر می توانید به او کمک کنید آرام شود.
یادتان باشد احساسات کودکان را سرکوب نکنید، بلکه باید احساساتشان را بپذیرید و به آنها بفهمانید طبیعی است که چنین احساسی داشته باشند. به آن ها نشان دهید به آنها توجه می کنید و به سخنانشان گوش می دهید.
۲. متناسب با سن کودک با او گفتگو کنید
کودکان حق دارند بدانند در جهان چه خبر است اما بزرگسالان مسئولیت دارند آن ها را ایمن و دور از آشفتگی و نگرانی نگه دارند. با زبانی متناسب با سن کودک با او گفتگو کنید، به واکنش های او توجه کنید و هنگام توضیح جنگ به کودکان حواستان به میزان تنش و دلهره شان باشد.
طبیعی است که شما نگران وضعیت پیرامون خود باشید اما نباید این نگرانی را به کودکان وام بدهید. تلاش کنید ترس های خود را با آنها در میان نگذارید و جلوی آنها با دیگران درباره این مسائل تنش زا سخن نگویید. یادتان باشد کودکان تنها به چیزهایی که می گویید دقت نمی کنند بلکه شیوه بیان و چهره و رفتارتان بیشتر از چیزی که می گویید بر آنها اثر می گذارد.
به کودک قوت قلب بدهید و یاد آور شوید خطری او را تهدید نمی کند. بگویید همه در تلاش هستند تا آرامش به ما بازگردد و تعارض ها حل شود. هیچ اشکالی ندارد که پاسخ برخی پرسش ها را ندانید. می توانید بگویید برای پاسخ به این پرسش نیاز است که از منابع مطمئن و موثق پرس و جو کنم.
۳. به کسی برچسب نزنید، همدلی را گسترش دهید
تنش ها و درگیری ها معمولا باعث برچسب زنی، قضاوت و تبعیض می شوند، خواه در مقابل یک فرد دیگر باشد یا یک کشور دیگر. هنگامی که با کودکان در اینباره گفتگو می کنید، از استفاده از برچسب هایی مانند “آدمهای بد”، “دشمن” و غیره بپرهیزید و به جای آن واژه های همدلانه تر استفاده کنید مانند “آدم هایی که وادار شدند با ما بجنگند”
حتی اگر درگیری در یک کشور دور روی داده است، ممکن است آتش تبعیض را در محل زندگی شما شعله ور کند. هنگام توضیح جنگ به کودکان درباره زورگویی و قلدری یا نقش داشتن در آن گفتگو کنید و آن ها را تشویق کنید هر گونه بدرفتاری و زورگویی را به شما یا یک بزرگسال مورد اعتماد گزارش کنند.
همچنین بخوانید: نشانه های استرس و اضطراب در کودکان
به کودکان یادآوری کنید در مدرسه همه حق آرامش و امنیت دارند و کودکان در هیچ کار اشتباهی که در دنیا انجام می شود سهیم نیستند. زورگویی و تبعیض همیشه و در مورد همه بد و نادرست است و ما باید مهربانی و پشتیبانی از یکدیگر را گسترش دهیم.
۴. توجه کودکان را به همراهی یاران و یاوران جلب کنید
برای کودک بسیار خوب است که بداند کسانی هستند که کمک می کنند و به یاری ما می آیند. داستان های خوب از افراد خوب صلح جو را برایشان تعریف کنید. اگر کودک دوست دارد در انجام کاری برای برگشتن صلح و آرامش کمک کند، از او بخواهید برای یاران و یاوران مردم که در تلاش برای محافظت از مردم هستند، نامه ای بنویسد یا نقاشی بکشد یا شعری بگوید.
۵. در پایان بندی گفتگو دقت کنید
هنگامی که می خواهید گفتگو با کودک را به پایان برسانید، حواستان باشد کودک در آشفتگی یا نا آرامی نباشد. برای این که میزان نگرانی او را بسنجید، به زبان بدنش توجه کنید و ببینید آیا رفتار، تنفس و سخن گفتنش طبیعی و با آرامش است یا نه. به او بگویید همیشه برای شنیدن او آماده هستید.
۶. اخبار و توضیح جنگ به کودکان را محدود کنید
نباید کودکان در معرض خبرها قرار بگیرند به ویژه هنگامی که سرخط خبرها پر از اتفاقات ناگوار و عکس های جنگ و خونریزی است. اگر کودک کم سن در محل وجود دارد شبکه دیگری بزنید که خبر در حال پخش نباشد. در مورد کودکان بزرگ تر نیز باید شنیدن خبر محدود شود. همچنین از این فرصت استفاده کنید و در مورد موثق نبودن خبرهای بسیاری از کانال ها و صفحات مجازی و غیره سخن بگویید تا هر چیزی که می شنوند و می بینند را باور نکنند.
تا جایی که می توانید از کارهای حواس پرت کن مانند بازی برای دور شدن کودکان از فضای تنش و درگیری، بهره ببرید.
۷. آرامش خودتان را حفظ کنید و مراقب سلامت روان خود باشید
یادتان باشد اگر شما بر خود مسلط باشید و آرامش داشته باشید، کودکانتان هم بر اساس واکنش شما به خبرها، احساسات خود را تنظیم می کنند. اگر شما بهم بریزید و آشفته شوید، آن ها نیز دچار نگرانی و دلهره می شوند. بنابراین با کمک گرفتن از دوستان و منابع دیگر تلاش کنید خودتان را آرام کنید و نگرانی ها را از خود دور کنید. به جای دنبال کردن پیوسته خبرها، روزی یکی دو مرتبه خبر تازه را بخوانید و سپس به کارهای خود برگردید. در این مطلب سعی شده مطالب مفید برای توضیح جنگ به کودکان گفته شود.
