سن یائسگی در افراد مختلف متفاوت است و از دهه ۴۰ تا ۵۰ سالگی اتفاق میافتد. اما میانگین سنی در جهان معمولا ۵۱ سال است.
یائسگی چیست؟
یائسگی زمانی است که شما ۱۲ ماه متوالی را بدون قاعدگی پشت سر گذاشتهاید. به طور متوسط در سن ۵۲ سالگی اتفاق میافتد. یائسگی فرآیند طبیعی است و زمانی اتفاق میافتد که تخمدانهای فرد تولید هورمونهای تولید مثل را متوقف میکنند. هنگامی که یائسگی به دلیل جراحی یا درمان پزشکی اتفاق میافتد، به آن یائسگی القایی گفته میشود.
موارد | توضیحات |
علائم یائسگی |
|
بیماری های بعد از یائسگی |
|
عفونت های دستگاه تناسلی بعد از یائسگی |
|
تغییرات هورمونی ناشی از یائسگی میتواند علائم جسمی و احساسی ناراحت کنندهای در برخی از زنان ایجاد کند. درمانهایی برای کمک به کاهش ناراحتی ناشی از علائم یائسگی وجود دارد، مانند هورمون درمانی، دارو یا تغییر سبک زندگی.
یائسگی از چه سنی شروع می شود؟
یائسگی پایان دائمی قاعدگی است. اگر به دلیل هر نوع درمان پزشکی یا جراحی اتفاق نیفتد، این روند تدریجی است و در سه مرحله اتفاق میافتد:
دوره قبل از یائسگی
پیش یائسگی میت واند هشت تا ۱۰ سال قبل از یائسگی شروع شود، زمانی که تخمدانها به تدریج استروژن کمتری تولید میکنند. معمولا زمانی که شما در ۴۰ سالگی خود هستید شروع میشود. شما میتوانید چند ماه یا چند سال در دوران پیش یائسگی باشید. بسیاری از افراد علائمی مانند پریودهای نامنظم، گرگرفتگی و نوسانات خلقی را در دوران پیش از یائسگی تجربه میکنند.
یائسگی
یائسگی زمانی است که دیگر دوره قاعدگی ندارید. در این مرحله، تخمدانها تخمک آزاد نمیکنند و بدن استروژن زیادی تولید نمیکند. پزشک یائسگی را زمانی تشخیص میدهد که فرد ۱۲ ماه متوالی پریود نشود. برخلاف سایر مراحل، یائسگی خود یک مرحله تعریف شده است. اکثر زنان در سنین ۴۵- ۵۵ سالگی یائسه میشوند و در بیشتر مطالعات سن یائسگی ۵۱ سالگی بیان شده است.
پس از یائسگی
این زمان بعد از یائسگی است. شما تا آخر عمر در دوران یائسگی میمانید. در حالی که بیشتر علائم یائسگی در پس از یائسگی کاهش مییابد، اما همچنان علائم خفیف یائسگی برای چندین سال در پس از یائسگی ادامه مییابد. افرادی که در مرحله پس از یائسگی هستند به دلیل سطح پایین استروژن در معرض افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان و بیماری قلبی هستند.
متن انگلیسی:
Menopause, when it occurs between the ages of 45 and 55, is considered “natural” and is a normal part of aging. Menopause that occurs before the age of 45 is called early menopause.
ترجمه فارسی: «یائسگی، زمانی که بین سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی رخ میدهد، “طبیعی” در نظر گرفته میشود و بخشی طبیعی از پیری است. یائسگی قبل از ۴۵ سالگی یائسگی زودرس نامیده میشود.»
به نقل از سایت clevelandclinic
عواملی مانند سابقه خانوادگی، سیگار کشیدن و درمان های خاص پزشکی نیز میتوانند بر زمان شروع و نشانه های بعد از یائسگی تأثیر بگذارند.
نشانه های یائسگی در زنان
تغییر سطح هورمون میتواند علائم مختلفی ایجاد کند. یائسگی برای هر کسی متفاوت است. برخی از زنان اصلا علائمی ندارند، در حالی که برخی دیگر علائمی دارند که در زندگی روزمره آنها اختلال ایجاد میکند. علائم فیزیکی رایج عبارتند از:
- گرگرفتگی و تعریق شبانه
- مشکلات خواب
- سردرد
- دردهای عضلانی و مفاصل
- خشکی واژن (باعث ایجاد رابطه جنسی دردناک)
- سینه های دردناک
علائم عاطفی رایج عبارتند از:
- تغییرات خلقی (احساس ناراحتی یا افسردگی)
- خستگی
- فراموشی
- مه مغزی (مشکل در تمرکز)
- اضطراب
برای اطلاعات بیشتر: روش های درمان غیر دارویی یائسگی
مهمترین نشانه های افراد یائسه چیست؟
علائم تجربه شده در یائسگی میتواند به طور گستردهای در بین افراد متفاوت باشد، اما معمولا چندین علامت اصلی در بین افراد یائسه وجود دارد که در ادامه به شرح آنها میپردازیم:
- گرگرفتگی و تعریق شبانه: یکی از شناخته شده ترین علائم یائسگی است که با احساس ناگهانی گرما مشخص میشود که اغلب با عرق کردن و برافروختگی پوست همراه است. تعریق شبانه میتواند خواب فرد را مختل کند و منجر به مشکلات دیگری مانند خستگی و تحریک پذیری شود.
- پریودهای نامنظم: گذار به یائسگی اغلب با تغییراتی در چرخههای قاعدگی شروع میشود، که ممکن است قبل از پایان دورههای قاعدگی نامنظم، سبکتر یا سنگیتر شوند.
- خشکی واژن: بسیاری از زنان در ناحیه واژن دچار خشکی و سوزش میشوند که میتواند منجر به ناراحتی در حین رابطه جنسی شود. این مشکل اغلب با روان کنندهها یا هورمون درمانی برطرف میشود.
- تغییرات خلقی: علائم عاطفی مانند نوسانات خلقی، اضطراب و افسردگی در یائسگی شایع هستند. نوسانات هورمونی در طول یائسگی میتواند این احساسات را تشدید کند.
- اختلالات خواب: مشکل در خواب اغلب در افراد یائسه گزارش میشود که با تعریق شبانه یا تغییرات هورمونی مرتبط است. اختلالات خواب منجر به خستگی و تحریکپذیری در طول روز شود.
- تغییرات در حافظه: برخی از زنان مشکلات مربوط به حافظه و تمرکز را در یائسگی تجربه میکنند که اغلب به عنوان “مه مغزی” شناخته میشود. در حالی که این تغییرات میتوانند ناراحت کننده باشند، اما به طور کلی در اغلب افراد اتفاق نمیافتد.
- درد اسکلتی عضلانی: درد های مفصلی و عضلانی نیز در دوران یائسگی گزارش شده است.
- کاهش میل جنسی: کاهش میل جنسی اغلب مشاهده میشود که ممکن است به تغییرات هورمونی و ناراحتی فیزیکی در حین مقاربت مربوط باشد.
- افزایش مشکلات ادراری: برخی از زنان ممکن است در دوران یائسگی دچار بی اختیاری ادرار یا افزایش عفونت ادراری شوند.
دیگر علائم یائسگی کدامند؟
بیش از ۵۰ نشانه تغییرات هورمونی یائسگی مورد نقد قرار گرفته است. از آنجا که میان این نشانهها و کاهش سطح استروژن ارتباط ثابت شدهای وجود ندارد، بعضی معتقدند که علائم از منابع دیگری ناشی میشوند. علائمی که گمان میکنیم به طور آشکاری نتیجه یائسگی نیستند
ضعف، بیاشتهایی، حالت تهوع، نفخ، یبوست و اسهال هستند. علائمی که بدون شرح اغلب به اضطراب یا دیگر ناهماهنگیهای احساسی نسبت داده میشوند اما تحقیقات بیشتری هنوز لازم است.
- افزایش وزن: زنان در طول یائسگی افزایش وزن بیشتری دارند. اما این موضوع ربطی به تغییرات هورمونی یا هورمون درمانی جایگزین ندارد. علت آن احتمالا به علت دلایلی چون کاهش فعالیت فیزیکی، کاهش قدرت عضلانی، دریافت کالری بیشتر و دیگر اثرات افزایش سن میباشد. افزایش فعالیت فیزیکی و یک تغذیه مناسب و رژیم متعادل میتواند باعث کاهش وزن شود.
- مشکل بینایی: ظرفیت بینایی مثل توانایی خواندن نشانههای تابلوهای جاده در شب در زنان یائسه در یک گروه از زنان کاهش یافته گزارش شده است. این تغییر مطالعه شده و هنوز نمیتوان آن را به طور مستقیم به تغییرات هورمونی در طی یائسگی مربوط کرد.
- تغییرات پوستی: استروژن تولید گلیکوزآمینوگلیکانها، سبوم و احتباس آب را افزایش میدهد. باعث بهبود عملکرد لایه شاخی پوست میشود. در یائسگی فرد دچار خشکی پوست میشود. تخریب الاستین و کاهش ریز عروق و نازک شدن اپیدرم نیز رخ میدهد. کاهش موهای زیر بغل و ناحیه شرمگاهی گزارش شده است. برخی از زنان دچار خارش پوست میشوند.
بیماری های بعد از یائسگی
اگر چه نشانه ها و علائم یائسگی ممکن است پر دردسر باشند اما این تغییرات خطرناک نیستند. تغییرات بدن در حوالی یائسگی که به طور موثری برای سلامت زنان باید مورد توجه قرار گیرند عبارتند از:
۱- پوکی استخوان:
زنان در اواخر دهه سوم زندگی شان شروع به از دست دادن توده استخوانی می کنند. اما بعد از یائسگی این موضوع وابسته به کاهش استروژن است. از دست دادن بافت استخوانی به طور چشمگیری افزایش یافته و زنان در خطر پوکی استخوان قرار می گیرند. در آن موقعیت استخوان های شکننده به آسانی می شکنند. پوکی استخوان می تواند مچ، ستون مهره ها و استخوان لگن را درگیر کند که یک خطر بزرگ برای سلامتی به شمار می رود.
برای اطلاعات بیشتر: تاثیر یائسگی در پوکی استخوان
بیماران در طول شش ماه بعد از شکستن استخوان لگن به دلیل شکایاتی مثل ایجاد لخته خون، سکته، حمله قلبی و پنومونی در معرض خطرات جدی قرار می گیرند. زنان می توانند با دریافت کلسیم کافی، ویتامین D (عوارض کمبود ویتامین دی) و ورزش منظم از خودشان در مقابل این عوارض محافظت نمایند. برای نگهداری از ذخیره استخوان ها بعد از یائسگی بعضی از زنان از درمان جایگزینی هورمون یا دیگر داروها استفاده می کنند.
۲- بیماری قلبی:
تولید استروژن در خانم های جوان تر اثر محافظتی از بیماری های قلب و عروق دارد، اما بعد از چند سال بدلیل کاهش استروژن بعد از منوپوز حمله های قلبی و سکته مغزی شانس بیشتری پیدا می کنند. بهترین راه دفاع مقابل بیماری قلب و عروق خوردن رژیم کم چربی، حفظ وزن طبیعی، ورزش منظم، پرهیز از کشیدن سیگار، کنترل فشارخون و دیابت است. تاکنون تحقیقات هورمون درمانی جایگزین را محافظ قلب می دانند اگر بلافاصله بعد از یائسگی شروع شود. ولی مطالعات اخیر آن را بی تاثیر می دانند اگر چند سال بعد از یائسگی مصرف شود.
۳- تغییرات عروق مغزی:
بیماری آلزایمر و سکته مغزی با افزایش سن مربوط است، گرچه تخمدان ها اثر محافظتی روی سیستم قلب و عروق مغز و متابولیسم چربی دارند.
برای اطلاعات بیشتر در این زمینه: شایع ترین بیماری ها بعد از یائسگی کدامند؟
عفونت های دستگاه تناسلی بعد از یائسگی
با وجود اینکه عفونت های دستگاه تناسلی پس از یائسگی زیاد معمول نیست، ممکن است به علت تغییر PH افزایش یابد.
۱- خارش ولوو:
یک نشانه معمول (عادی) در زنان پس از یائسگی است و می تواند به دلیل عفونت، اگزما، خونرسانی ناقص ولوو و دیابت باشد. درمان بیماری بر اساس علت است، اگر چه ژل دارویی موضعی، قرص های داخل واژینال با یا بدون استروژن و داروهای ضد حساسیت موثر واقع می شوند.
۲- واژنیت قارچی:
واژنیت قارچی در زنان مسن بسیار معمول است. ترشحات سفید غلیط همراه با قرمزی و ورم ولوو همراه می شود. به طور معمول در موارد دیابت، مصرف آنتی بیوتیک به مدت طولانی و درمان با داروهای ضد سیستم ایمنی دیده می شود. معمولا فلوکونازل خوراکی ۱۵۰ میلی گرم یک عدد استفاده می شود. اما باید از تجویز آن به دیابتی ها به دلیل واکنش متقاطع دارویی با داروی ضد دیابت خوراکی احتیاط کرد. از داروهای دیگر خوراکی نیستاتین است. همچنین کتوکونازل، نیستاتین، کلوتریمازل و میکونازل واژینال دارای کیفیت موثر هستند.
برای اطلاعات بیشتر: انواع عفونت های واژن و روش های درمان آنها
۳- افتادگی رحم و دیواره واژن:
عوامل متعددی باعث افتادگی رحم و دیواره واژن می شوند. یائسگی، کمبود استروژن بعد از یائسگی، چند قلو زایی، عوارض زایمان سخت، افزایش فشار داخل شکمی ناشی از سرفه ی مزمن و یبوست دلیل این وضعیت می باشند. به علاوه ضعف ذاتی بافت حمایت کننده رحم و افزایش سن عوامل مهم دیگری هستند.
علائم آن معمولا کمر درد، جلو آمدگی و بیرون زدگی واژن، احساس کشیدگی در زیر شکم و پرینه، تکرر ادرار، سوزش ادرار، بی اختیاری استرسی و یبوست مزمن است.
۴- تریکوموناس واژن:
تریکومونا در زنان مسن زیاد شایع نیست. مسبب آن یک انگل تاژک دار است. خصوصیات آن ترشحات واژینال کف آلود خاکستری متمایل به سبز است. درمان باید برای هر دو شریک جنسی به دلیل جلوگیری از عود پیشنهاد شود. مترونیدازل خوراکی بسیار موثر است.
۵- واژینوز باکتریال:
این بیماری با ترشحات واژینال، شفاف، واضح و آبکی با بوی بد ماهی همراه است. درمان آن مترونیدازل خوراکی یا کلیندامایسین واژینال هستند.
۶- واژن آتروفیک:
کمبود استروژن بعد از یائسگی و نازکی دیواره واژن باعث تغییر PH به سمت قلیایی شدن می شود. این تغییرات موضعی در واژن ممکن است مسئول نشانه هایی مانند خارش ولوو، تکرر ادرار، احساس دفع ادرار و سوزش ادرار باشد. در اثر واژینیت آتروفیک، تنگی واژن ایجاد می شود. درمان آن نرمال کردن PH واژن با اسید بوریک یا اسید استیک (سرکه) به روش واژینال برای مدت طولانی است. استروژن به شکل کرم واژینال خوراکی و ژل بهترین عامل درمانی در واژنیت آتروفیک است. پاسخ به درمان با استروژن، بعد از چند هفته کوتاه ظاهر می شود. در زنانی که منع مصرف استروژن دارند مرطوب کننده یا لوبریکانت محلول در آب تجویز می شود.
بررسی سلامتی
- بعد از گرفتن شرح حال کامل، هر سال معاینه بالینی (لگن) و معاینه پستان ها.
- اندازه گیری وزن و قد (کاهش قد به دلیل پوکی استخوان است).
- آزمایش های معمول هر سه سال (ولی بر حسب مورد، ممکن است زودتر انجام شود) مانند پاپ اسمیر (تست بررسی سلول های سرطانی دهانه رحم)، آزمایش خون، تجزیه ادرار، انواع آزمایش چربی خون، آزمایش کلسیم، فسفر، قند، سطح ویتامین D، آزمایش عملکرد کلیه و کبد.
- میزان هورمون تیروئید (TSH) در چهل سالگی و از شصت سالگی هر دو سال یک بار.
- آزمایش بررسی خون در مدفوع هر سال بعد از پنجاه سالگی.
- کولونوسکوپی در پنجاه تا پنجاه و پنج سالگی یک بار (ولی بر حسب مورد ممکن است تکرار شود).
- ماموگرافی از چهل سالگی هر سال، بعد از پنجاه سالگی هر دو سال تا شصت سالگی بر حسب مورد ممکن است تکرار شود.
- اندازه گیری تراکم معدنی استخوان بعد از شصت و پنج سالگی است. اگر فرد شکستگی استخوان دارد و یا به دلیل مصرف بعضی داروها و فاکتور ارثی ممکن است بیشتر در معرض خطر پوکی استخوان باشد و زودتر نیاز به بررسی تراکم استخوان دارد.
- سونوگرافی شکم و لگن بر حسب مورد، سن و سابقه فامیلی.