نیاز به توالت رفتن و دفع مدفوع بخشی از کارکرد روزانه دستگاه گوارش است که اگر مرتب انجام شود میتواند نشان از تندرستی باشد. ولی شوربختانه همیشه چنین نیست که با احساس نیاز به دفع، بتوانیم این کار را انجام بدهیم. گاهی وقت ها اجابت مزاج کار آسانی نیست و میتواند با درد همراه باشد یا به سختی انجام شود. برخی پیشنهاد میکنند هنگام دفع مدفوع حالت چمباتمه یا چمبک داشته باشید تا این کار با فشار کمتری انجام شود.
در فرهنگ دهخدا گفته شده چندک یا چمبک شیوه ای از نشستن است که در آن کف هر دو پا بر زمین گذاشته میشود. در پرورش اندام حرکت مشابهی استفاده میشود که به آن اسکوات یا اسکات (squat) میگویند.
کدام حالت نشستن در توالت بهتر است؟
روی هم رفته سه حالت نشستن در هنگام دفع میتوان داشت:
- نشستن بر روی چهارپایه یا صندلی (مانند توالت فرنگی)
- چمباتمه یا چمبک نشستن (مانند توالت آسیایی یا ایرانی)
- نشستن بر روی صندلی در حالی که کف پاها بالاتر از سطح زمین قرار دارد و رانها بالا آمده است (مانند نشستن در توالت فرنگی و قرار دادن پاها روی زیرپایی یا چهارپایه کوتاه)
برای این که بهتر پی ببرید چگونه بدن آسانتر کار دفع را انجام میدهد، یک شلنگ را تصور کنید که از کانال مقعدتان بیرون آمده است. اگر این شلنگ تحت فشار قرار بگیرد و خم شده یا بسته شود، نمیتواند همه جریانی که بالاتر از محل بسته شدن قرار دارند را بیرون بدهد. هنگامی که شلنگ صاف باشد، راه بیرون رفتن محتویات داخل آن باز است و ساده تر میتوانند بیرون بیایند.
همچنین بخوانید: نگه داشتن مدفوع چه عوارضی دارد؟
۱. نشستن در توالت فرنگی
استفاده از توالت فرنگی از قرن نوزدهم در کشورهای اروپایی متداول شده است. برخی پژوهشها نشان میدهند برخی مشکلات دستگاه گوارش مانند سندرم روده تحریک پذیر یا آی بی اس (روده عصبی) و یبوست مزمن به دلیل استفاده دراز مدت از این حالت نشستن در دفع افزایش می یابند. در این پژوهشها اشاره شده است که حالت طبیعی بدن انسان برای تخلیه مدفوع، اسکوات یا همان چمباتمه است و نشستن روی صندلی، نمیگذارد ماهیچه های راست روده درست شل شوند و در یک خط راست قرار بگیرند.
۲. نشستن بر توالت فرنگی و استفاده از زیرپایی
نشستن بر توالت فرنگی در حالتی که رانها بالا آمده و در زاویه ۶۰ درجه قرار گرفته اند، میتواند به شل شدن ماهیچه های راست روده و قرارگیری آن در حالت طبیعی دفع کمک کند و نیاز کمتری به فشار آوردن هنگام دفع داشته باشد.
اگر چه به تازگی پژوهش مهمی که نشان دهد این حالت نشستن بهتر از چمباتمه (توالت ایرانی) است انجام نشده است ولی برخی پژوهشها پیشنهاد میکنند از نشستن عادی بر توالت فرنگی بهتر است.
۳. اسکات یا چمبک
نشستن بر روی توالت آسیایی که در ایران به توالت ایرانی شناخته میشود (در واقع در آسیا و آفریقا این گونه توالت رایج بوده است) که حالت چمباتمه یا چمبک دارد، به این گونه است که کف پاها روی سنگ توالت قرار میگیرد، پاها کمی باز میشود و زانوها خم شده و رانها زاویه کمتر از ۹۰ درجه با بدن دارند. این حالت بدن، طبیعی ترین حالت دفع و موثرترین شیوه برای این کار است.
در یک پژوهش کوچک در سال ۲۰۱۹ آشکار شد استفاده از زیر پایی که کمک میکند در توالت فرنگی به حالت چمبک نزدیکتر شویم، میتواند به دفع کامل تر و آسانتر کمک نماید. شرکت کنندگان در این پژوهش، هنگامی که این حالت را برای دفع داشتند وقت کمتری را برای تخلیه روده سپری میکردند.
توالت ایرانی بهتر است یا فرنگی؟
همانگونه که گفته شد، توالت آسیایی که ما به توالت ایرانی میشناسیم، در واقع برای دفع مدفوع بهتر است و راه بیرون آمدن مدفوع را باز میگذارد. از این رو نیازی نیست به زور فشار بیاورید تا مدفوع را بیرون کنید.
در حالت نشستن روی توالت فرنگی (سمت چپ)، همان طور که در شکل بالا میبینید راست روده زیر فشار بوده و خم میشود و زاویه بسته تری با کانال مقعد دارد اما در حالت چمبک (سمت راست) ، راست روده بیشتر صاف و همراستا با کانال مقعد بوده و راه بیرون رفتن مدفوع بازتر است. فرد سمت چپ باید بیشتر زور بزند تا دفع انجام دهد.
پژوهشهایی تفاوت بین حالت چمبک و نشستن برای دفع را بررسی کرده اند. در یک پژوهش ۲۸ فرد داوطلب شرکت کردند که الگوی کارکرد روده شان به مدت درازی ارزیابی و ثبت شد. این افراد بر روی توالت های با ارتفاع های مختلف (۴۲ سانتی متر و ۳۲ سانتیمتر) و توالت ایرانی اجابت مزاج میکردند. داده های شش دفع پی در پی در هر یک از این حالت ها، نوشته شد. میانگین زمان دفع در حالت چمبک ۵۱ ثانیه بود در حالی که میانگین زمان دفع در توالت ۳۲ و ۴۲ سانتی به ترتیب ۱۱۴ و ۱۳۰ ثانیه بود. شرکت کنندگان این پژوهش گزارش کردند که در موقعیت چمباتمه آسانتر از دو توالت فرنگی، دفع انجام دادند.
این پژوهش توسط سایت Healthline جمع آوری شده است.
یک پژوهش ژاپنی نیز با شش شرکت کننده انجام شد. در این پژوهش روده با محلولی با کنتراست متمایز پر شد و از افراد خواسته شد در دو حالت چمبک و نشستن روی صندلی، مایع را دفع کنند. از این افراد با رادیوگرافی زنده تصویربرداری شده و بر روی نمایشگر مشاهده شد. پژوهشگران دریافتند زاویه آنورکتال در حالت چمبک (توالت ایرانی) بازتر میشود. همچنین داوطلبان فشار کمتری را در حالت چمبک تجربه میکردند.
در یک پژوهش دیگر افرادی که شقاق مزمن مقعدی داشتند و علائمی مانند دفع دردناک، وجود خون در مدفوع و سختی دفع در حالت نشسته (توالت فرنگی) را داشتند شرکت کردند. در این پژوهش شرکت کنندگان شروع کردند به استفاده از توالت فرنگی اصلاح شده (با زیرپایی) که حالت چمباتمه به بدن آنها میدهد. پژوهشگران دریافتند حالت چمباتمه کمک شایانی در بهبودی علائم افراد داشت.
اگرچه مشکلی که توالت ایرانی دارد این است که اگر طولانی بنشینید به زانوهایتان فشار وارد میشود.همچنین شاید بهتر باشد بیماران قلبی از همان توالت فرنگی استفاده کنند.
برای حل مشکل توالت ایرانی و فرنگی، میتوان از توالت فرنگی همراه با زیرپایی استفاده نمود. به این گونه، هم از مزیت های توالت فرنگی استفاده میکنید و هم مزیت حالت چمبک را به آن می افزایید.
آیا استفاده از توالت ایرانی یبوست را درمان میکند؟
خیر. اگر چه برای کسانی که یبوست مزمن دارند استفاده از این گونه از سرویس بهداشتی بهتر از توالت فرنگی است اما راهکار درمانی به شمار نمی آید بلکه تنها کمکی برای بهبود وضعیت یا پیشگیری از آن است.
همچنین هنوز شواهد قطعی وجود ندارد که نشان دهد دفع در حالت چمبک میتواند از بواسیر (هموروئید) پیشگیری یا آن را درمان نماید. برای این موضوع باید پژوهش های بیشتر و درازمدت تری انجام شود.
روش های درمان یبوست بهبود سبک تغذیه (مانند افزودن فیبر بیشتر به غذا) ، ورزش و تحرک بیشتر، نوشیدن آب فراوان و اگر نیاز بود، دارو می باشد.
سخن آخر
روش صحیح نشستن در توالت بسیار مهم و ضروری است و باید رعایت شود تا هم به مشکلات استخوانی و هم به مشکلات و بیماری های نشیمنگاهی دچار نشوید. در این مقاله ما به طور کامل روش های صحیح نشستن در توالت را برای شما توضیح دادیم تا سبک زندگی سالم تری داشته باشید.