همه چیز درباره آزمایش پاپ اسمیر

تست پاپ اسمیر روشی برای تشخیص سرطان دهانه رحم در زنان است. در پاپ اسمیر، سلولهای دهانه رحم در یک ظرف کوچک جمع آوری می شوند. دهانه رحم، به گردن رحم که در پایین ترین بخش آن قرار دارد و به واژن وصل می شود، گفته می شود.

شناسایی سرطان دهانه رحم اگر زود تشخیص داده شود با درصد بالای موفقیت درمان می شود. همچنین در پاپ اسمیر میتوان تغییراتی را شناسایی کرد که در آینده به سرطان منجر می شود.

علت نیاز به تست پاپ اسمیر چیست؟

سرطان دهانه رحم یک سرطان شایع در زنان است که امروزه با آزمایش پاپ اسمیر و تشخیص زود هنگام آن، بسیار کمتر شده است. در پاپ اسمیر علاوه بر نمونه برداری از سلولهای دهانه رحم، معاینه لگن هم صورت می گیرد.

اطلاعات بیشتر : عوامل ایجاد سوزش و خارش واژن

خطرات و عوارض پاپ اسمیر

این آزمایش بی خطر است و به طور کلی ایمن محسوب می شود. با این حال گاهی اوقات نتیجه منفی کاذب ممکن است بدهد یعنی در حالی که سلولهای غیر طبیعی در رحم وجود دارند در آزمایش چیزی دیده نمی شود و نرمال تلقی می شود. نتیجه منفی کاذب به این معنی نیست که اشتباهی صورت گرفته است. برخی عوامل باعث می شوند نتیجه پاپ اسمیر منفی کاذب شود:

اگر چه ممکن است سلولهای غیر طبیعی در نمونه تشخیص داده نشوند اما خوشبختانه پیشرفت تغییرات سرطانی در سرطان دهانه رحم کند است و چند سال طول می کشد بنابراین حتی اگر در این آزمایش چیزی دیده نشده اگر طی فواصل توصیه شده برای آزمایش مراجعه کنید، در آزمایش بعدی تان سلولهای غیر طبیعی مشخص خواهد شد بدون این که تبدیل به سرطان شده باشند.

نحوه انجام پاپ اسمیر

این آزمایش در مطب دکتر زنان انجام می شود و فقط چند دقیقه طول می کشد. از شما خواسته می شود روی تخت بنشینید یا دراز بکشید به طوری که پاهایتان از هم باز باشد، زانوهایتان خم شده و کف پاهایتان روی جایگاه مخصوص قرار گرفته باشد.

دکتر با ملایمت ابزاری به نام اسپکولوم را داخل واژن می کند تا به راحتی بتواند دهانه رحم را ببیند. ممکن است در این لحظه احساس فشار یا گاهی نیز درد در ناحیه لگن داشته باشید. سپس دکتر با ابزار فرچه مانند کوچکی به نام اسپاتولا، سلولهای دهانه رحم را جمع می کند و داخل یک ظرف کوچک می گذارد. به طور کلی پاپ اسمیر درد خاصی ندارد و خیلی سریع انجام می شود.

چه کسانی باید پاپ اسمیر انجام بدهند؟

زمان شروع تست پاپ اسمیر به سن شروع فعالیت جنسی (در فرهنگهایی که باکره بودن دختران اهمیت زیادی دارد) بستگی دارد. به طور کلی از ۲۱ سالگی توصیه می شود پاپ اسمیر شروع شود. کسانی که طی عمل جراحی هیسترکتومی، دهانه رحم خود را نیز برداشته اند نیازی به این آزمایش ندارند.

همچنین بخوانید : علائم و نشانه های زگیل تناسلی چیست؟

چند وقت یک بار باید تست پاپ اسمیر انجام بدهیم؟

معمولا توصیه می شود هر سه سال یک بار این آزمایش را انجام دهید و تا سن ۶۵ سالگی ادامه بدهید. از سی سالگی در صورتی که نتیجه آزمایشها نرمال بوده است میتوان این آزمایش را هر پنج سال یک بار انجام داد.

اگر یک یا چند مورد از مواردی که احتمال سرطان دهانه رحم را افزایش می دهند داشته باشید ممکن است دکتر توصیه کند دفعات پاپ اسمیر را بیشتر کنید. این موارد عبارتند از:

چه کسانی نیازی به پاپ اسمیر ندارند؟

در برخی شرایط دیگر لازم نیست انجام آزمایشهای پاپ اسمیر را ادامه بدهید:

  ۱- پس از هیسترکتومی (رحم برداری) کامل: در عمل جراحی که در طی آن رحم و دهانه رحم برداشته می شود، ممکن است دیگر نیازی به پاپ اسمیر نباشد. اگر مطمئن نیستید، از پزشک خود بپرسید آیا دهانه رحم را برداشته است و آیا نیازی به پاپ اسمیر ندارید؟ اگر هیسترکتومی (همراه با برداشتن دهانه رحم) به دلایل غیر سرطانی صورت گرفته باشد مانند فیبروم (میوم) رحم، دیگر لازم نیست تست پاپ اسمیر انجام بدهید اما اگر هدف از آن درمان سرطان یا جلوگیری از آن (به دلیل تغییرات پیش سرطانی) بوده است، ممکن است دکتر توصیه کند پاپ اسمیر را ادامه بدهید.

  ۲- سن بالا: معمولا پزشکان بر این امر توافق دارند که در سن ۶۵ سالگی اگر همه آزمایشهای پاپ اسمیرتان منفی بوده است دیگر نیازی به ادامه این آزمایش ها نیست. با این حال اگر شرایط خاصی دارید که احتمال سرطان دهانه رحم را در شما بیشتر می کند مثلا با چند شریک جنسی رابطه دارید، از پزشک خود در مورد ادامه دادن پاپ اسمیر سوال کنید.

چگونه برای آزمایش آماده شوم؟

مراقبتهای پیش از پاپ اسمیر به افزایش دقت و کارایی این آزمایش کمک می کنند. این موارد به صورت زیر است:

مراقبتهای پس از آن

پس از پاپ اسمیر هیچ محدودیت و مراقبتی لازم نیست. نمونه سلولهای برداشت شده بسته به نوع آزمایش، در یک ظرف کوچک حاوی مایع مخصوص قرار داده می شود تا نمونه خوب حفظ شود (پاپ اسمیر مایع) یا روی یک صفحه شیشه ای کوچک گذاشته می شود (پاپ اسمیر مرسوم).
نمونه به آزمایشگاه فرستاده می شود تا در زیر میکروسکوپ با دقت بررسی شود.

تفسیر نتیجه پاپ اسمیر چگونه است؟

اگر نتیجه طبق انتظار نباشد و سلولهای مشکوک در آن دیده شوند، دکتر ممکن است توصیه کند دوباره آزمایش را تکرار کنید.

اگر تنها سلولهای طبیعی در نمونه دیده شوند، به شما گفته می شود آزمایش منفی است. نیازی به آزمایش بیشتر یا درمان ندارید تا تست پاپ اسمیر بعدی.

اگر سلولهای غیر طبیعی در آزمایش دیده شوند، نتیجه مثبت اعلام می شود. نتیجه مثبت به این معنی نیست که سرطان دهانه رحم دارید بلکه معنی آن بستگی به نوع سلولهایی دارد که در آزمایش دیده شده است.

اطلاعات بیشتر : خونریزی غیر طبیعی رحم چگونه است؟

تفسیر آزمایش پاپ اسمیر در مواردی که نتیجه مثبت است:

  ۱- سلولهای سنگفرشی غیر طبیعی (آتیپیکال) با اهمیت نامشخص (Atypical squamous cells of undetermined significance) یا به طور خلاصه ASCUS:

سلولهای سنگفرشی نازک و مسطح هستند و در سطح دهانه رحم سالم رشد می کنند. در نواحی که سلولهای سنگفرشی غیر طبیعی یا آتیپیکال با اهمیت نامشخص در دهانه رحم دیده می شوند، به این معنی است که کمی سلولهای سنگفرشی غیر طبیعی شده اند اما این تغییرات به وضوح نشان دهنده سلولهای پیش سرطانی نیستند. با تست پاپ اسمیر مایع، دکتر نمونه را دوباره بررسی می کند تا وجود ویروسهایی که احتمال سرطان را زیاد می کنند مانند برخی نمونه های اچ پی وی (ویروس پاپیلومای انسانی)، بررسی کند.

اگر هیچ ویروس پرخطری مشاهده نشود، سلولهای غیر طبیعی دیده شده نگران کننده نیستند. اگر ویروسهای نگران کننده وجود داشته باشند آزمایشهای بیشتری لازم است.

  ۲- ضایعه اینترا اپیتلیال سنگفرشی (Squamous intraepithelial lesion)

این اصطلاح در نتیجه آزمایش، نشان می دهد سلولهای جمع آوری شده از دهانه رحم ممکن است پیش سرطانی باشند. اگر تغییرات خفیف (درجه کم یا low grade) باشند، به این معنی است که اندازه، شکل یا ویژگیهای دیگر سلولها نشان می دهد اگر ضایعه پیش سرطانی وجود دارد، احتمالا سالها طول می کشد تا به سرطان تبدیل شود. اگر تغییرات شدیدتر باشند یعنی گرید یا درجه بالاتری داشته باشند، احتمالا ضایعه زودتر به سرطان تبدیل می شود. در این موارد آزمایشهای بیشتری باید صورت بگیرد.

  ۳- سلولهای گلاندولار آتیپیکال (Atypical glandular cells)

سلولهای گلاندولار مخاط تولید می کنند و در دهانه رحم و داخل رحم رشد می کنند. سلولهای گلاندولار آتیپیکال یا غیر طبیعی، کمی از حالت طبیعی خارج شده اند اما مشخص نیست آیا سرطانی هستند یا نه. در این موارد آزمایشهای بیشتری لازم است تا منشا غیر طبیعی شدن آنها و اهمیت آن، مشخص شود.

اطلاعات بیشتر : فیستول واژن

  ۴- سلولهای آدنوکارسینوم یا سرطان سلولهای سنگفرشی

این نتیجه به این معنی است که سلولهای جمع آوری شده از تست پاپ اسمیر، به قدری غیر طبیعی هستند که پاتولوژیست تقریبا مطمئن است سرطان ایجاد شده است.

سرطان سلولهای سنگفرشی در دهانه رحم به سرطانهایی گفته می شود که در لایه سلولی مسطح سطح واژن یا دهانه رحم ایجاد شده است. آدنوکارسینوم به سرطانهایی گفته می شود که از سلولهای گلاندولار برخاسته است. اگر چنین سلولهایی در نمونه مشاهده شود دکتر فورا وضعیت را دقیق تر بررسی کرده و درمان را شروع می کند.

در صورتی که نتیجه آزمایش غیر نرمال باشد چه می شود؟

در مواردی که نتیجه تست پاپ اسمیر نرمال نیست، ممکن است کولپوسکوپی انجام شود که در آن دستگاه بزرگ نمایی مخصوصی به نام کولپوسکوپ استفاده می شود تا بافتهای دهانه رحم، واژن و والوا بهتر دیده شود. همچنین ممکن است نمونه برداری از هر ناحیه ای که به نظر غیر طبیعی می رسد، صورت بگیرد. نمونه بافت برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه فرستاده می شود.