اولین واکسن درمان سرطان پوست

در این نوع درمان سرطان، از توانایی دستگاه ایمنی بدن برای هدف گیری و ریشه کن کردن سلولهای سرطانی استفاده میشود. مرحله ۲ آزمایش بالینی این واکسن که در بریتانیا در حال انجام است، مشخص شده است که این واکسن خطر برگشت سرطان را در کسانی که درمان سرطان پوست ملانوما را پشت سر گذاشته اند نیز کاهش میدهد.

همچنین در آزمایش فاز ۳ این واکسن اکنون هزاران داوطلب شرکت کرده اند که به دستیابی نتیجه آشکار کارکرد واکسن کمک میکنند.

سرطان پوست ملانوما در مراحل اولیه را میتوان تنها با عمل جراحی برداشت و درمان کرد اما اگر سرطان بیشتر پیشروی کرده باشد یا به گره های لنفاوی یا جاهای دیگر بدن رسیده باشد، به درمانهای دیگر نیاز است.

اکنون با رسیدن به فاز پایانی ساخت واکسن این سرطان بدخیم، بهبود چشمگیری در درمان این بیماری به دست می آید. هم اکنون نیز داروهایی ساخته میشوند که دستگاه ایمنی را برای شناسایی سلولهای سرطانی توانمند میسازند و آنها را از بین میبرند (ایمنی درمانی یا ایمنوتراپی) ولی با وجود موفق بودن آنها در بسیاری از موارد، گاهی این داروها برای بدن بسیار سمی بوده و باعث التهاب جدی در ریه یا دستگاه گوارش میشوند. گاهی نیز داروهای ایمنی درمانی سرطان کارکرد خوبی نشان نمیدهند و سرطان رو به گسترش رفته و یا دوباره برمیگردد.

با رویکرد پیشگامانه ساخت واکسن های ام آر ان ای (mRNA) اختصاصی برای بیماران، دستگاه ایمنی خود بیمار آماده میشود تا سرطان را نابود کند. این واکسن ها احتمالا عوارض جانبی کمتری در مقایسه با درمانهای موجود خواهند داشت.

نحوه درمان سرطان پوست با واکسن

واکسن های ام آر ان ای با وارد کردن تکه هایی ازmRNA به بدن کار میکنند. کارکرد اصلی ام آر ان ای کپی و ترابری داده های ژنتیکی از دی ان ای ما به سلولهای دیگر است.

در مورد واکسن سرطان پوست ، این تکه ها، آنتی ژنهای اختصاصی تومور را با خود وارد بدن میکنند که بخشهای غیر طبیعی سرطان هستند و منحصر به سلولهای سرطانی اند. همچنین میتوان آنها را به دستگاه ایمنی شناساند تا دستگاه ایمنی بتواند خود سلولهای سرطانی را پیدا کرده و از بین ببرد.

این یعنی اگر هر گونه سلول ملانوما در آینده در بدن به وجود بیاید، سلولهای دستگاه ایمنی بدنمان آن را میتوانند شناسایی کنند و از بین ببرند. دستگاه ایمنی همچنین هر گونه سلول ملانومای میکروسکوپی پنهان مانده از درمان را میتواند در بیمار پیدا کرده و بکشد.

بیشتر مطالعه کنید: علت های ایجاد برآمدگی روی پوست سر

نکته کلیدی در کارایی واکسن در اختصاصی بودن آن برای ترکیب ژنتیکی منحصر به فرد هر بیمار و تومور اوست. پژوهشگران بر اساس توالی یابی دی ان ای تومور بیمار میتوانند جهش های خاص به وجود آمده در سلول های سرطانی و آنتی ژن موجود در آنها را شناسایی کنند. سپس از این داده ها برای طراحی واکسن اختصاصی برای او که دقیقا آنتی ژن های تومور او را هدف میگیرد، بهره میبرند.

سپس توالی ام آر ان ای بیمار در نانو ذرات چربی قرار میگیرد که همانند یک پیک عمل کرده و واکسن بار خود را از طریق تزریق به بدن بیمار میرساند. پس از این که مولکول واکسن درون بدن بیمار قرار گرفت، به سلول دستور میدهد که آنتی ژن های تومور مد نظر را بسازد و این واکنش ایمنی را در سرتاسر بدن بر می انگیزد.

این پاسخ دستگاه ایمنی سلولهای سرطانی را که این آنتی ژن ویژه را دارند هدف گرفته و نابود میکند.

انواع سرطان پوست

سه نوع اصلی سرطان پوست وجود دارد:

• ملانوما
• کارسینوم سلولهای قاعده ای
• کارسینوم سلولهای سنگفرشی

ملانوما مرگبارترین نوع سرطان پوست است و درمان آن چالش بزرگی برای پزشکان است چرا که ماهیت این سرطان، بسیار تهاجمی و پیشرونده است.

علت سرطان پوست

سرطان پوست زمانی اتفاق می افتد که جهشی در دی ان ای سلول های پوست رخ میدهد و این جهشها باعث میشود سلولها با سرعت غیر طبیعی رشد و تکثیر یابند و توده ای از سلولهای معیوب ایجاد کنند.

سرطان پوست ملانوما معمولا در اثر قرارگیری در معرض پرتوهای فرابنفش رخ میدهد اما در بسیاری از موارد علت رخداد آن کامل شناسایی نمیشود.

محدودیت ها و معایب واکسن سرطان پوست

سلولهای سرطانی روشهای بسیاری برای پنهان شدن از دید سلولهای ایمنی دارند و به این گونه است که زنده می مانند رشد میکنند و گسترش می یابند. اگر چه این واکسن به جلوگیری از پنهان شدن آنها کمک میکند اما هنوز نمیدانیم آیا واکسن به تنهایی بسنده میکند یا باید با درمانهای دیگر همراهی شود.نمیدانیم این واکسن ها باید به عنوان اولین خط دفاعی در مقابل سرطان در نظر گرفته شوند یا پس از درمانهای دیگر به کار گرفته شوند.

درباره اگزمای پوست سر بدانید

بر اساس آزمایش های انجام شده، واکسن ام آر ان ای ملانوما هنگامی که همراه با درمان های دیگر سرطان به کار گرفته میشود بیشترین کارامدی را دارد. نتایج اولیه فاز ۲ آزمایش ها نشان می دهد بیمارانی که از واکسن همراه با داروی ایمنی درمانی پمبرولیزومب pembrolizumab استفاده کرده اند، ریسک مرگ و میر ناشی از این سرطان یا برگشت آن طی سه سال نخست پس از درمان در آن ها ۴۹ درصد کمتر از کسانی بود که تنها ایمنی درمانی انجام داده بودند.

آزمایش های فاز ۳ این واکسن بر روی گروه بسیار بزرگتری از شرکت کنندگان در حال انجام است و نتیجه به دست آمده را تکمیل می کند. امید است این پژوهش ها یافته های فاز ۲ را تایید نمایند و این دارو در آینده نزدیک در دسترس بیماران سرطان پوست ملانوما قرار بگیرد.

کلام آخر

این واکسن فعلا برای اولین بار در بریتانیا وارد فاز اجرایی شده است و درصد اینکه با موفقیت وارد مرحله پایانی شود زیاد است. به گفته محققان تقریبا تا سال ۲۰۲۵ وارد بازارجهانی میشود.