بررسی شده توسط: دکتر نسیم غفوریان متخصص طب اورژانس
دوره ی پریود روندی طبیعی در زنان است که به طور ماهانه تکرار می شود. به علت عدم توجه کافی به این مفهوم طبیعی، برخی از زنان ممکن است با ابهام ها و نگرانی هایی درباره ی خون پریود مواجه شوند. در این مقاله، تلاش می کنیم تا به طور جامع و روشن، نکات مهم و اساسی مرتبط با خون پریود طبیعی را مورد بررسی قرار دهیم.
قاعدگی چیست؟
قاعدگی یک پدیده طبیعی در زنان است که به صورت منظم در دوره های زمانی مشخصی رخ می دهد. این پدیده معمولا هر ۲۱ تا ۳۵ روز یک بار رخ می دهد. مدت زمان قاعدگی به طور معمول در هر زن مختلف است و ممکن است بین ۳ تا ۷ روز طول بکشد. قاعدگی ممکن است با علائمی همچون درد شکم پایین، تغییرات خلق و خو، تورم سینه، سردرد و تغییرات مختلف دیگر در بدن زن همراه باشد.
خون قاعدگی از کجا خارج می شود؟
خون قاعدگی یا پریود در زنان از رحم خارج می شود. هر ماهه، لایه های غیرضروری در داخل رحم که برای پذیرش جنین آماده شده اند، از بین می روند. این فرآیند به عنوان قاعدگی یا پریود شناخته می شود. خون و بافت های لایه داخلی رحم همراه با خروج خون از دستگاه تناسلی بیرون می آیند.
خون پریود طبیعی باید چطور باشد؟
رنگ خون قرمز روشن در ابتدای دوره قاعدگی معمولا نشانه ای از خون تازه ای است که از لایه داخلی رحم یا اندومتر جدا شده و از دستگاه تناسلی خارج می شود. این پدیده به عنوان خون رحمی یا خون قاعدگی شناخته می شود. در حالت عادی، رنگ خون قرمز روشن نشانه ای از سلامت و فرآیند طبیعی دوره قاعدگی است.
انواع رنگ خون پریودی
رنگ خون در دوران قاعدگی، مسئله بسیار مهمی است و تمامی خانم ها باید به آن دقت داشته باشند، چرا که تغییرات رنگ خون پریود ممکن است به دلیل عوامل مختلفی از جمله تغییرات هورمونی، وضعیت سلامتی و استفاده از داروها متفاوت باشد. در صورتی که تغییر رنگ خون به همراه علائم نگران کننده ای همچون درد شدید یا خونریزی غیر عادی همراه باشد، بهتر است از پزشک خود مشورت بگیرید.
در زیر، تعدادی از انواع رنگ های خون پریودی ذکر شده اند:
. رنگ قرمز تا صورتی: رنگ خون قرمز یا صورتی معمولا نشان دهندهی خون تازه و جدیدی است که از رحم خارج می شود. این ممکن است در ابتدای دورهی پریود دیده شود.
. رنگ قهوه ای: گاهی اوقات خون پریود تیره تر و قهوه ای تر می شود. این می تواند نشان دهنده ی وجود خون قدیمی تر و باقی مانده از دوره های قبلی باشد.
. رنگ قرمز تیره: این نوع رنگ معمولا در در روزهای آخر دوران پریودی یا در زمان هایی که خون به مدت طولانی در رحم مانده و حالا تخلیه شده است، مشاهده می شود.
. رنگ سفید یا کرم: گاهی اوقات در ابتدای یا انتهای دوره ی پریودی، رنگ خون به سفید یا کرم تغییر می کند. این ممکن است به دلیل ترکیب خون با ترشحات واژنی باشد.
بیشتر مطالعه کنید: علت پریود نامنظم چیست؟
علت سیاه بودن خون پریودی
هر خانمی در سیکل قاعدگی، مخصوصا در روزهای اوایل پریود خون سیاه قاعدگی را مشاهده کند. ممکن است خون به مدت طولانی در داخل رحم باقی بماند و هنگامی که در معرض اکسیژن قرار می گیرد و در اثر واکنش با آن تغییر رنگ داده و به رنگ سیاه تبدیل شود که جای نگرانی ندارد، ولی با تکرار مشاهده این رنگ سیاه باید حتما به پزشک مراجعه شود.
کدام رنگ خون پریودی خطرناک است؟
وجود عفونت در منطقه تناسلی می تواند باعث تغییر رنگ خون پریودی و ترشحات واژنی شود و رنگ طوسی در میان رنگ قرمز خون پریود دیده شود. با تکرار این حالت بایستی حتما به پزشک خود مراجعه کرده و آن را درمان کنید.
قوام خون عادت ماهانه چگونه است؟
در اوایل دوره پریودی، سطح استروژن کاهش می یابد و باعث می شود خون پریودی رقیق تر و صورتی تر به نظر برسد. خون رقیق تر معمولا به معنای کمتر بودن مقدار اکسیداسیون (تغییر رنگ خون به اکسیده) در خون می باشد. در این مرحله، ترشحات نیز ممکن است آبکی تر باشند.
در اواخر دوره پریودی و نزدیک به پایان آن، سطح پروژسترون افزایش می یابد و باعث می شود ترشحات پریودی غلیظ تر و چسبنده تر شوند. این ترشحات حاوی بافت های رحمی که در طول دوره تجزیه و تخریب می شوند و همچنین خون اکسید شده می باشند. به همین دلیل، این نوع ترشحات معمولا به رنگ قهوه ای تیره یا مایل به قهوه ای هستند. این تغییرات در زنانی که به یائسگی نزدیک می شوند، یا در افرادی که هورمون های آنها تحت تاثیر استرس یا ورزش زیاد قرار می گیرد، رایج است.
لخته های قاعدگی چه زمانی طبیعی یا غیر طبیعی است؟
در دوره ی پریودی، خون لخته دار معمولا نشانه ای از تغییرات طبیعی در سیکل پریودی است. این لخته ها به عنوان بخشی از سیستم دفاعی بدن به منظور جلوگیری از خونریزی بیش از حد تشکیل می شوند.
اما در برخی موارد، وجود لخته های خونی می تواند نشانه ای از مشکلات یا اختلالات در سیستم تناسلی باشد. به طور خاص، اگر لخته های خونی بزرگ، متعدد و با شکل غیر طبیعی باشند، ممکن است نشان دهندهی وجود مشکلاتی مثل فیبروم، پولیپ رحمی یا سایر اختلالات در رحم یا تناسلی باشد.
چرا خونریزی قاعدگی کم یا زیاد است؟
برخی افراد دارای جریان خون قاعدگی کمتری هستند. این می تواند نشان دهنده تنظیم هورمونی طبیعی یا ویژگی های فیزیولوژیکی مثل ضخامت کمتر پرده رحمی باشد. برخی از افراد دارای جریان خون بسیار زیادی هستند واین می تواند نشان دهنده تغییرات هورمونی، عوامل ژنتیکی، اختلالات تخمدانی مانند پلی کیستیک کیسه های تخمدان، فیبروم های رحم یا سایر مشکلات طبی باشد.
خونریزی قاعدگی شدید ممکن است نشانه وجود اختلال خونریزی زمینه ای باشد. اختلالات خونریزی زمینه ای معمولا به دلیل نقص های ژنتیکی یا عوامل دیگر در سیستم های انعقادی و پلاسمایی خون ایجاد می شوند. این نقص ها می توانند باعث بروز خونریزی های شدید و نامنظم در طول دوره قاعدگی شوند. در صورتی که شما یا افراد خانواده تان سابقه اختلالات خونریزی داشته باشید یا تا به حال مشکلات کم خونی شدید داشته اید، بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید.
لخته خون خیلی غلیظ در پریود چه علتی دارد؟
لخته هایی که در خون پریود دیده می شوند، بافت و خون منعقد شده هستند و اغلب در طول دوره قاعدگی از رحم خارج می شوند. این لخته های کوچک گاهی اوقات در خون قاعدگی مشاهده می شوند و به عنوان یک پدیده طبیعی در دوره قاعدگی می توانند شناخته شوند.
اما اگر به صورت منظم در طول دوره قاعدگی خود لخته های بزرگ مشاهده می کنید، ممکن است نیاز به ارزیابی دقیق تر با پزشک داشته باشید.
برخی از شرایطی که ممکن است باعث لخته خیلی غلیظ در پریود شوند عبارتند از:
۱- سقط جنین:
خونریزی و لخته های خونی که از واژن خارج می شوند، می توانند نشانه های سقط جنین باشند. سقط جنین به معنای پایان یافتن بارداری قبل از ۲۴ هفته بارداری است. اگر شما خونریزی شدید، درد شدید در شکم، لخته های بزرگ یا بافت های خاکستری رنگ را تجربه کرده اید، احتمال دارد که با سقط جنین روبرو باشید. در صورتی که احتمال دارد که باردار باشید و این نوع علائم را تجربه کنید، بهتر است به سرعت به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک شما با انجام بررسی های مورد نیاز مانند سونوگرافی و آزمایش های خونی میتواند تشخیص دقیق تری را ارائه دهد و در صورت لزوم برنامه درمانی مناسب را برای شما تعیین کند.
۲- فیبروئید:
فیبروئیدها (لیومیوماها) تومورهای غیرسرطانی هستند که از بافت عضلانی رحم شکل می گیرند. بیشتر زنان مبتلا به فیبروئید رحم اصلا هیچ علائمی ندارند، ولی در برخی موارد ممکن است علائمی مانند خونریزی قاعدگی بیش از حد معمول، درد یا فشار در شکم، یا تغییرات در سایز رحم تجربه کنند. همچنین، ممکن است پریودها با تشکیل لخته های بیشتر همراه باشند.
بیشتر بخوانید: آیا طبیعی است دختری که به سن بلوغ رسیده پریود نشود؟
۳- تغییرات هورمونی:
تعادل بین هورمون های استروژن و پروژسترون در تنظیم دوره قاعدگی نقش بسیار مهمی ایفا می کند. هنگامی که تعادل این هورمون ها دچار اختلال می شود، می تواند منجر به تغییرات در ضخامت مخاط رحم شود. این تغییرات ممکن است باعث خونریزی بیش از حد در دوره قاعدگی شوند. وجود لخته های خونی در خون پریود نیز از علائم این تغییرات در رحم وارد است.
تغییرات هورمونی به دلایل بسیاری رخ می دهد که شامل موارد زیر است:
. یائسگی
. تغییرات چشمگیر در وزن
. عوارض جانبی برخی داروها مانند استروئید
علت آبکی بودن خون قاعدگی
اگر مقدار کمی خون با ترشحات واژینال مخلوط شود، می تواند خونریزی را به شکل کم رنگ تر و آبکی تر نشان دهد.
علل خونریزی رقیق قاعدگی عبارتند از:
- دوره های سبک: بعضی از زنان به طور طبیعی دوره های سبک و ملایم دارند و برای آنها خونریزی آبکی می تواند طبیعی باشد.
- بارداری: در برخی موارد، ممکن است علت خونریزی لانه گزینی و نشانه ای از بارداری شما باشد.
- نوسانات هورمونی: بالا یا پایین رفتن سطح هورمون در بدن نیز می تواند موجب ایجاد خونریزی رقیق قاعدگی شود.
- استرس: استرس می تواند منجر به قاعدگی غیرطبیعی با دوره های خونریزی رقیق و نامنظم شود.
- روش های جلوگیری از بارداری: اگر از قرص ضد بارداری استفاده می کنید، ممکن است دوره خونریزی بعدیتان کمی رقیق تر شود.
- یائسگی: با نزدیک شدن به یائسگی، ممکن است متوجه شروع خونریزی رقیق قاعدگی شوید.
- شیردهی: گاهی اوقات در دوران شیردهی خونریزی ملایم و خفیفی وجود دارد.
- سندرم تخمدان پلی کیستیک: مشکلات موثر بر روی تخمدان ممکن است موجب بروز خونریزی رقیق قاعدگی شود.
آیا طبیعی است که رنگ خون قاعدگی در ابتدا و انتهای آن متفاوت باشد؟
تغییرات در رنگ و بافت خون قاعدگی از یک پریود به پریود دیگر یا حتی در طول دوره قاعدگی، امری طبیعی و نرمال است.
عوامل مختلفی می تواند در رنگ خون قاعدگی تاثیرگذار باشد:
تغییرات هورمونی: نوسانات هورمونی طی دوره قاعدگی می تواند به تغییر رنگ و بافت خون منجر شود.
تغییر در رژیم غذایی: مصرف غذاهای خاص ممکن است تغییراتی در خونریزی ایجاد کند.
سبک زندگی: استرس، فعالیت های ورزشی، خواب نامناسب و… نیز می توانند تاثیرگذار باشند.
محیط زندگی: عوامل محیطی نظیر آلودگی هوا و اختلافات اقلیمی.
مراحل خاص زندگی: هنگامی که به تازگی قاعدگی را شروع کرده اید یا به سمت یائسگی می روید، تغییرات بیشتری در طول دوره قاعدگی ممکن است رخ دهد.
رنگ خون غیرعادی ممکن است از عوامل متعددی نظیر عفونت ها، بارداری، اختلالات رحمی و حتی در موارد نادر سرطان دهانه رحم ناشی شود. به همین دلیل، اگر تغییرات غیرطبیعی در رنگ خون قاعدگی تجربه می کنید، به خصوص اگر با علائم دیگر همراه باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت این تغییرات را تشخیص داده و بررسی های لازم را انجام دهید.
