بررسی شده توسط: دکتر نسیم غفوریان
پی آر پی زانو چیست؟
تزریق پلاسمای سرشار از پلاکت یا پی آر پی یک درمان ابتکاری برای مدیریت درد ناشی از آرتروز زانو است. برخی درمانهای پی آر پی به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) رسیده است اما هنوز این تایید، کاربرد آن برای آرتروز زانو را در بر نمیگیرد.
بنیاد کالج روماتولوژی و آرتروز آمریکا (ACR/AF) به پرهیز از پی آر پی زانو توصیه میکند چرا که هنوز این درمان تکمیل و استاندارد سازی نشده است. هر چند پژوهشهای بیشتر در آینده ممکن است سودمندی پی آر پی را در درمان آرتروز زانو نشان دهد.
برای اطلاعات بیشتر: هزینه پی آر پی زانو ۱۴۰۳
درمان پی آر پی زانو چگونه تاثیر میگذارد؟
درمان پی آر پی برای آرتروز استخوانی در زانو با تزریق خون سرشار از پلاکت در پیرامون زانو انجام میشود و گفته میشود این کار به بهبودی آسیب بافتها کمک میکند.
خون از چهار ترکیب تشکیل شده است و بیشتر آن مایعی به نام پلاسما است. سه ترکیب دیگر پلاکت، گلبول سفید و گلبول قرمز هستند.
پلاکتها در انعقاد خون نقش کلیدی دارند. همچنین به گفته آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا (American Academy of Orthopaedic Surgeons (AAOS)) دربردارنده فاکتورهای رشد هستند که به بافتها کمک میکند با ساخت سلولهای تازه، خود را ترمیم کنند.
همچنین بخوانید: آیا آرتروز زانو قابل درمان است
فواید پی آر پی زانو
برخی پژوهشها نشان میدهند پی آر پی میتواند در درمان آرتروز زانو سودمند باشد. برای نمونه به موارد زیر توجه کنید:
- در پژوهشی در سال ۲۰۲۲ که بر روی ۱۵۳ داوطلب انجام شد، پس از یک دوره شش ماهه پی آر پی به بهبود علائم درد و سفتی زانو، حرکت و عملکرد آن و کیفیت زندگی شرکت کنندگان کمک کرد.
- در یک پژوهش در سال ۲۰۲۱ که بر روی ۱۱۸ نفر انجام شد، پس از ۵۱ ماه بررسی، پی آر پی به بهبود علائم آرتروز زانو در افراد کمک کرد.
- یک پژوهش بازبینی در سال ۲۰۲۰ نشان داد پس از سه، شش و دوازده ماه درمان پی آر پی و ارزیابی وضعیت، این درمان به کاهش درد و بهبود کارکرد زانو در مقایسه با دارونما کمک کرده است.
اگر چه این پژوهشها چشم اندازه خوبی از پی آر پی نشان میدهند، اما پژوهشهای دیگری هم هستند که نتایج خلاف این را نشان میدهند. برای نمونه در یک پژوهش بازبینی در سال ۲۰۱۹ چنین بیان شد که برخی پژوهشها کارایی پی آر پی زانو را پشتیبانی میکنند در حالی که برخی دیگر هیچ تاثیری در آن ندیده اند.
پژوهشهای بیشتری نیاز است که روشن شود آیا پی آر پی میتواند درمانی کارامد و بی خطر برای آرتروز استخوانی زانو باشد یا نه.
معایب و عوارض
پی آر پی در مقایسه با درمانهای متداول آرتروز زانو، ریسک بیشتری ندارد. تزریق به مفصل زانو میتواند پیامدهایی مانند زیر داشته باشد:
- عفونت در جای تزریق
- درد در جای تزریق
- آسیب عصب ها به ویژه در جایی که تزریق انجام شده است
همچنین یک پژوهش بازبینی در سال ۲۰۱۷ که پیشتر به آن اشاره شد نشان داد برخی افراد ممکن است عوارض زیر را تجربه کنند:
- درد
- سفتی زانو
- افزایش ضربان قلب
- ضعف
- سرگیجه
- تهوع و آشفتگی معده
- عرق کردن
- سردرد
به یاد داشته باشید که درمان پی آر پی زانو میتوان هزینه بر باشد و در بیشتر موارد به بیش از یک بار تزریق نیاز است.
بیشتر بخوانید: درمان روماتیسم مفصلی
پی آر پی زانو چگونه انجام می شود؟
این درمان سه مرحله دارد:
- پزشک مقدار کمی خون از بازوی شما میگیرد.
- نمونه خون را در سانتریفیوژ میگذارد تا ترکیبات آن جدا شود و مایع معلق غلیظ پلاکت دار به دست بیاید.
- زانو بی حس شده و سپس پی آر پی به دست آمده در مفصل زانو تزریق میشود. ممکن است پزشک از سونوگرافی همزمان برای جایگذاری دقیق سوزن بهره ببرد.
مراقبت های دوران بهبودی پس از prp زانو
پس از درمان پی آر پی ممکن است پزشک توصیه های زیر را داشته باشد:
- هر دو تا سه ساعت یک بار کمپرس یخ به مدت بیست دقیقه روی زانو بگذارید و تا سه روز این کار را تکرار کنید.
- برای کاهش درد مسکن بدون نسخه ای که به شما پیشنهاد میشود بخورید.
- از مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی پرهیز کنید چون تاثیر پی آر پی را ممکن است مهار کنند.
- به اندازه کافی استراحت داشته باشید و از فعالیتهایی که بر روی زانو فشار می آورند در دوران نقاهت خودداری کنید.
بیشتر بخوانید: درمان آرتروز زانو با جراحی
کاندیدای مناسب prp زانو
دانشمندان هنوز برای این که این درمان برای چه کسانی خوب است در حال بحث و بررسی هستند ولی به طور کلی این درمان را میتوان به کسانی پیشنهاد کرد که درمانهای دیگر آرتروز زانو برای انها پاسخ نداده است و به دنبال آزمودن راههای دیگر هستند.
چه کسانی نمیتوانند پی آر پی زانو انجام بدهند؟
- کسانی که سرطان دارند
- کسانی که عفونت فعال در بدن دارند
- بیماران آنژین
- اختلالات خونی مانند کم خونی (آنمی) یا کم بودن حجم خون
- کسانی که عملکرد پلاکت نرمال ندارند (انواع اختلالات پلاکتی)
شرایط آمادگی پیش از تزریق
- از سه هفته پیش از تزریق مصرف هر گونه داروی استروئیدی را کنار بگذارید.
- از یک هفته پیش از تزریق، مسکن های غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن، آسپیرین و غیره نخورید.
- هر داروی ضد انعقاد (رقیق کننده خون) اگر میخورید کنار بگذارید.
- هر گونه مکمل و ویتامین یا گیاه دارویی را کنار بگذارید.
- هر دارویی که میخورید را به پزشک بگویید.
- در روز پیش از تزریق آب فراوان بنوشید و استراحت کافی داشته باشید و غذای مناسب بخورید.
- در روز تزریق آب فراوان بخورید و تغذیه کامل و خوبی داشته باشید.
سخن پایانی
پی ار پی زانو یک روش ترمیم ساییدگی غضروف در مفصل زانو است. اگر قصد انجام دارید بدون مشورت با پزشک اقدام نکنید.
