بررسی شده توسط: دکتر نسیم غفوریان متخصص طب اورژانس
چاق شدن پس از تغییرات مهم زندگی از جمله ازدواج، چیزی نیست که بابت آن خجالت بکشید یا نگران باشید چرا که این امر طبیعی است و به تغییر سبک زندگی و عادات شما برمی گردد و قابل اصلاح است. جالب است بدانید Daily Journal پژوهشی منتشر کرده که نشان می دهد حدود ۸۲ درصد از افراد ظرف پنج سال اول پس از ازدواج بین ۵ تا ۱۰ کیلو گرم وزن اضافه کرده اند. در این پژوهش همچنین بیان می شود غالبا این افزایش وزن در زنان مشخص تر از همسرانشان بود. با این حال چاق شدن بعد از ازدواج هم در زنان و هم در مردان شایع است.
طبق یک مطالعه انجام شده روی ۸۰۰۰ زوج، زنان پس از ازدواج در یک بازه زمانی ۵ ساله حدودا ۹ تا ۱۱ کیلوگرم وزن اضافه کردند. از سوی دیگر زوجینی که از ازدواج خود راضی هستند نسبت به افرادی که از ازدواج خود راضی نیستند دچار اضافه وزن کمتری می شوند. دلیل این امر نگرانی درباره حفظ جذابیت برای همسر است. اینکه چرا بعد از ازدواج چاق می شویم تنها به رضایت شخصی منتهی نمی شود؛ تغییر در سبک زندگی علت اصلی این امر است. در ادامه بیشتر در این باره صحبت می کنیم. همچنین به معرفی راهکارهایی برای زندگی مشترک سالم تر و حفظ تناسب اندام اشاره خواهیم کرد.
برای اطلاع از علت های ناگهانی چاقی کلیک کنید.
علت چاق شدن بعد از ازدواج
افزایش وزن پس از زندگی مشترک هم خانم ها و هم آقایان را تحت تاثیر قرار می دهد. برخی از دلایل این امر عبارتند از:
- تغییر در سبک زندگی: پس از ازدواج، زندگی روند ساده و نسبتا مشخصی دارد. کاهش تحرک بدنی، تغییر عادات غذایی و وعده های غذایی مشترک می تواند موجب اضافه وزن شود.
- استرس و هورمون های چاق کننده: ترشح هورمون استرس (کورتیزول) موجب افزایش اشتها و خوردن حجم و تعداد وعده های غذایی بیشتر می شود.
- هورمون عشق: وابستگی عمیق و احساس آرامش و تعلق خاطر بعد از ازدواج موجب ترشح هورمون اکسی توسین می شود. این هورمون در صورت عدم توجه به سبک زندگی روزمره می تواند منجر به چاقی شود.
- عادات غذایی: تجربه آشپزی برای همسر و چشیدن غذاهای جدید و مختلف چالشی است که افراد را با اضافه وزن روبرو می کند. از سوی دیگر عادت های غذا خوردن همسر می تواند روی فرد تاثیر منفی بگذارد و فرد را به مرور زمان با چاق روبرو کند.
شناخت این علل می تواند به شناسایی فاکتورهای موثر بر چاقی بعد از ازدواج کمک کند. تغییرات کوچک در زندگی روزمره می تواند در طولانی مدت به زندگی سالم دو طرف کمک شایانی کند.
چگونه از چاق شدن پس از ازدواج جلوگیری کنیم
- تحرک و فعالیت ورزشی را بخشی از برنامه روزمره خود کنید.
انجام فعالیت های روزمره را بخشی از ورزش در نظر نگیرید. سعی کنید پیاده روی، دویدن، شنا یا حضور در باشگاه را حداقل ۳ بار در هفته انجام دهید.
- عادات غذایی خود را تغییر دهید.
غذاهای سالم را جایگزین غذاهای فرآوری شده کنید. پروتئین، کربوهیدرات و سبزیجات را بخشی از وعده غذایی خود کنید. حجم صبحانه بیشتر، ناهار کمتر و شام سبک را در نظر بگیرید. به جای میان وعده های سوپرمارکتی و شیرین و چرب خوراکی های سالم را جایگزین کنید. سعی کنید به آرامی و آگاهانه غذا بخورید و از سریع خوردن پرهیز کنید.
- با هم آشپزی و ورزش کنید.
پروسه تهیه غذا مثل خرید مواد مغذی، آماده کردن و پختن غذا را با هم انجام دهید. این کار موجب تشویق شما به زندگی سالم می شود. یک برنامه ورزشی مشترک مثل قدم زدن سریع یا دویدن تهیه کنید و هر دو به آن متعهد شوید.
- برای سلامت و تناسب اندام خود هدف گذاری کنید.
اهداف واقع بینانه و قابل اندازه گیری تعیین کنید و متعهد به انجام آنها شوید. تصویری از یک زندگی سالم مشترک تصور کنید و پیش به سوی آن قدم بردارید.
دیگر نکات
- استرس و تنش روزمره را با ورزش، دوش آب سرد و گرم و مدیتیشن مدیریت کنید.
- آب و مایعات کافی بنوشید و از غذاهای پرنمک اجتناب کنید.
- خواب کافی و باکیفیت داشته باشید.
- مصرف شیرینی و الکل را به حداقل برسانید.
تغییر متابولیسم (سوخت و ساز) با افزایش سن چگونه است؟
متابولیسم فرآیندی است که در آن غذا به انرژی تبدیل می شود. با افزایش سن متابولیسم کندتر می شود. یعنی غذایی که می خوریم کمتر به انرژی تبدیل شده و بیشتر به صورت چربی ذخیره می شود.
در سن ۳۰ سالگی ممکن است متوجه شوید وزن کمکردن کار سخت تری شده است در حالی که قبلا به راحتی وزن کم می کردید. علت آن کم شدن تحرک است که هر دهه که سنتان بالاتر می رود باعث می شود ۳ تا ۵ درصد از حجم عضلات کاهش پیدا کنند؛ در نتیجه نیاز کمتری به انرژی داشته باشید.
در سن ۴۰ سالگی بدن به صورت طبیعی شروع به کاهش حجم عضلات می کند که به این فرآیند، سارکوپنی (sarcopenia) می گویند. حتی اگر تحرک داشته باشید باز هم ممکن است مقداری از عضلات طی این فرآیند از دست بروند. در این زمان، چربی جای عضلات را می گیرد.
این فرآیند باعث پایین آمدن متابولیسم می شود. هر چه عضله بیشتری از دست بدهید متابولیسم تان کمتر می شود. همچنین هورمون ها و ژنتیک هم بر سرعت متابولیسم بدن تاثیر می گذارند. ترکیبی از این موارد تعیین می کند با افزایش سن چقدر متابولیسم تان کند شود.
یادتان باشد ورزش های قدرتی (وزنی) و ورزش های هوازی (مانند پیاده روی و دوچرخه سواری) به افزایش متابولیسم کمک می کنند. سعی کنید حداقل ۵ روز در هفته روزی نیم ساعت ورزش کنید. یک رژیم غذایی سالم و متعادل و نوشیدن آب و مایعات کافی نیز کمی به افزایش متابولیسم کمک می کند.
چرا خانم ها بعد از ازدواج چاق می شوند؟
دلیل چاقی خانم ها و آقایان تا حدی شبیه به هم است. البته نرخ افزایش وزن در خانم ها نسبت به آقایان بیشتر است. یکی از دلایل آن ممکن است احساس مثبت به خود و اطمینان از علاقه همسر است؛ همین امر تلاش برای حفظ تناسب اندام را کمتر می کند.
از سوی دیگر تغییر در سبک زندگی روزمره، ترشح مداوم هورمون های شادی و عشق، افزایش هورمون کورتیزول و افزایش اشتهای پس از آن و همچنین تحت تاثیر قرار گرفتن از زندگی شریک عاطفی از جمله این موارد هستند. افزایش فعالیت های مشترک با همسر می تواند به خانم ها در بازگشت به وزن سابق کمک زیادی کند.
چاقی بعد از ازدواج مسری است
زنان در سال اول ازدواج و مردان در طی دو سال احتمال چاق شدن دارند. به طور کلی زوج های متاهل در دو سال اول ازدواج در معرض اضافه وزن هستند. چنین پدیده ای از نظر علمی ثابت شده است و به «هماهنگی» (concordance) گفته می شود. در این خصوص بخوانید:
متن انگلیسی:
“One study found that if one person in a married couple becomes obese, their spouse has a 37 percent higher chance of becoming obese, too.”
ترجمه فارسی: «یک مطالعه نشان داده است اگر یکی از زوجین چاق شود، احتمال اینکه همسر وی هم چاق شود تا ۳۷ درصد افزایش می یابد.»
به نقل از نشریه پزشکی انگلستان (nejm)
دلیل این امر هم ساده است؛ عادات سبک زندگی مثل خوردن، نوشیدن، میزان فعالیت و تحرک مسری است و شریک زندگی شما را تحت تاثیر قرار می دهد. به غیر از این موارد علت چاق شدن بعد از ازدواج را می توان در علل دیگر نیز بررسی کرد.
چرا شکم مردان بعد از ازدواج بزرگ می شود؟
طبق تحقیقات انجام شده در دانشگاه بث در آمریکا، مردان متاهل نسبت به مردان مجرد شاخص توده بدنی (BMI) بالاتری دارند و پس از زندگی مشترگ حداقل ۱.۴ کیلوگرم اضافه وزن را تجربه می کنند. این چربی در اغلب موارد در اطراف شکم و پهلو جمع می شود. دلایل این امر عبارتند از:
تغییر در سبک زندگی که همراه با تنش کمتر و آسودگی خاطر بیشتر است. وعده های غذایی بزرگ، کاهش فعالیت فیزیکی و تغییر در عادات غذایی از جمله این علل هستند. زندگی مشترک و مسئولیت های ناشی از آن موجب ترشح هورمون استرس و نتجیتا افزایش اشتها و چربی دور شکمی می شود.
تنش های ناشی از پدرشدن، شب بیداری و استرس همگی از دیگر علل بزرگی شکم آقایان بعد از ازدواج به حساب می آیند.
پیشگیری از چاقی مردان پس از ازدواج
آقایان متاهل برای کنترل چربی شکم باید به چند نکته کلی توجه داشته باشند:
- توجه به ورزش منظم: ورزش منظم را جزئی از برنامه خود کنند. دویدن، دوچرخه سواری، شنا و تمرین های استقامتی برای سوزاندن چربی ها، عضله سازی و بهبود متابولیسم بدن ضروری ست.
- پیروی از یک رژیم غذایی متعادل: از یک رژیم غذایی متعادل پیروی کنند. پروتئین، میوه، سبزیجات، چربی های سلام و غلات کامل را بخشی از برنامه روزانه خود کنند. میان وعده های شیرین و فرآوری شده ها، الکل و دخانیات مصرف نکنند.
- اجتناب از پرخوری: از پرخوری و اضافه خوری بعد از احساس سیری اجتناب کنند.
- هیدراته ماندن: نوشیدن آب کافی به کنترل اشتها و سلامت کلی بدن کمک می کند.
- خواب کافی و باکیفیت: ۷ تا ۹ ساعت خواب شبانه (از ساعت ۱۱ تا ۸) حیاتی است. کمبود خواب موجب ایجاد چربی دور شکمی می شود.
- مدیریت استرس: هورمون های استرس موجب افزایش ذخیره چربی بدن در نواحی شکم و پهلو در آقایان می شوند. مدیتیشن، یوگا و تنفس آگاهانه برای کاهش استرس کمک کننده هستند.
- اجتناب از پرخوری قبل از خواب: بهتر است ۲ تا ۳ ساعت قبل از خواب شام نخورند. ساعت ۸ تا ۹ بهترین زمان برای صرف شام است. بعد از این ساعت مصرف شیر یا میوه منعی ندارد.
پرهیز از توجه به این نکات موجب اضافه وزن و به هم خوردن تناسب اندام آقایان به خصوص بعد از ازدواج می شود.
برای آشنایی با رژیم لاغری کلیک کنید.
تأثیر چاقی پس از ازدواج بر سلامت جسمی و روانی زوجین چه می تواند باشد؟
شواهد و تحقیقات نشان می دهد ازدواج روی سلامت جسمی و روانی زوجین تاثیر مثبتی دارد. این تاثیر مثبت در ابعاد روانی و جسمی خود را به شکل های زیر نشان می دهد:
- کاهش احتمال ابتلا به بیماری های قلب و عروق
- سلامت روان بهتر
- تغییرات شخصیتی و فرصت برای رشد شخصیت
- رفاه بیشتر زوجین
- مسئولیت پذیری آقایان
- عصبانیت کمتر در خانم ها
از سوی دیگر، آقایان پس از ازدواج نیاز به مراقبت برای پیشگیری از ابتلا به سرطان بیشتری را گزارش کرده اند. خانم ها پس از ازدواج دچار اضافه وزن بیشتری می شوند.
آیا عشق می تواند باعث افزایش وزن شما شود؟
آیا دوست داشتن و هورمون های عشق ارتباطی به یکدیگر دارند؟ بله! هورمون های شادی و عشق می توانند موجب افزایش وزن شوند. برای درک این تاثیر باید هورمون های مرتبط و نقش هر یک را شناخت.
استروژن: مرتبط با چرخه قاعدگی خانم هاست. روی افزایش وزن آقایان و خانم ها تاثیر می گذارد. عدم تعادل در ترشح استروژن موجب تاثیر منفی روی تقسیم چربی روی نواحی مختلف بدن، متابولیسم، مصرف انرژی و میزان غذای مصرفی تاثیرگذار است.
انسولین: این هورمون توسط پانکراس تولید می شود و به سلول ها کمک می کند تا گلوکز خون را جذب کنند. با بالارفتن سطح گلوکز خون بدن شروع به ذخیره چربی می کند. این امر به مرور موجب افزایش چربی بدن و اضافه وزن می شود.
دیگر هورمون ها: کورتیزول و لپتین هم روی وزن تاثیرگذارند. تغییر در میزان ترشح آنها موجب تغییر وزن و ذخیره چربی در قسمت های خاصی از بدن می شود.
بیشتر بخوانید: آیا افراد چاق سالم هستند؟
کلام پایانی
بسیاری از افراد با وجود داشتن اندام متناسب پس از ازدواج چاق می شوند. این افزایش وزن با شروع زندگی مشترک در بسیاری از جوامع و فرهنگ ها دیده می شود. تغییر در سبک زندگی، تحرک کم، آسودگی خاطر و ترشح هورمون های عشق همگی روی این امر تاثیرگذار هستند. با مدیریت عادات روزمره می توانید از چاقی بعد از ازدواج پیشگیری کرده و یا آن را کنترل کنید. در این مقاله به شرح کامل تمام روش های پیشگیری و مدیریت این مورد پرداختیم.
