بررسی شده توسط: دکتر نسیم غفوریان
دستگاه رطوبت ساز و بخور با آزاد سازی بخار آب، سطح رطوبت هوا را افزایش می دهد. توجه داشته باشید که این دستگاه با دستگاه تصفیه هوا متفاوت است و هر کدام وظایف خاص خود را دارند. هدف اصلی دستگاه تصفیه هوا، پاکسازی هوا از ذرات و آلاینده ها است، در حالی که دستگاه رطوبت ساز به منظور افزایش رطوبت هوا استفاده می شود.
استفاده از یک مرطوب کننده ممکن است به بهبود کیفیت هوای اتاق شما کمک کند، اما نباید انتظار داشته باشید که تنها با استفاده از رطوبت، هوا را تصفیه کند.
دستگاه رطوبت ساز و بخور چگونه کار می کند؟
در فصل زمستان، ترکیب هوای سرد و گرما در داخل منازل می تواند باعث خشک شدن پوست شود. مرطوب کننده ها با تولید بخار آب، رطوبت بیشتری به فضای داخلی خانه اضافه می کنند که به کاهش خشکی پوست، ترک خوردگی لب، خونریزی بینی و سایر عوارضی که در هوای سرد رخ می دهد، کمک می کنند.
در واقع، شما نیاز دارید که رطوبت را در سطح مناسبی متعادل کنید تا یک محیط سالم در خانه ایجاد کنید، نه بیش از حد و نه کمتر از حد. بنابراین، بهترین دستگاه رطوبت ساز خانگی باید بتواند سطح رطوبت نسبی مناسبی در داخل خانه ایجاد کند و برای ساکنین آن علائمی مانند آلرژی ها و خشکی زمستان را کاهش دهید.
انواع دستگاه رطوبت ساز
دو نوع دستگاه بخور گرم و سرد وجود دارند که شما می توانید با توجه به نیاز خود از هر یک استفاده کنید. دستگاه بخور گرم برای تولید رطوبت هوا از گرما استفاده می کند، در حالی که دستگاه بخور سرد از روش های بدون گرما برای تولید رطوبت استفاده می کند. همچنین برخی از دستگاه های رطوبت ساز به صورت ترکیبی عمل می‌کنند و هم بخور سرد و هم بخور گرم دارند که به دستگاه بخور سرد و گرم معروف هستند.
دستگاه های رطوبت ساز به چهار نوع زیر نیز تقسیم می شوند:
۱- دستگاه های بخور پروانه ای:
این دستگاه ها یک غبار خنک تولید می کنند که به هوا پمپ می شود. دستگاه های بخور پروانه ای از یک دیسک چرخان آب را از مخزن به هوا پرتاب می کنند. یکی از معایب این نوع دستگاه ها، سر و صدایی است که تولید می کنند. به دلیل چرخش دیسک، صدایی تولید می شود، اما این دستگاه ها نسبت به دستگاه های بخور تبخیری، قابلیت رطوبت رسانی بیشتری دارند.
۲- دستگاه های بخور تبخیری:
این نوع از دستگاه های رطوبت ساز از طریق تسریع فرآیند تبخیر طبیعی، به افزایش رطوبت در اتاق کمک می کنند. آنها از یک فن استفاده می کنند که هوا را از طریق یک فیلتر مرطوب عبور می دهد و باعث تبخیر آب به بخار می شود. سپس بخار آب به داخل اتاق دمیده می شود تا سطح رطوبت را افزایش دهد. استفاده از این نوع دستگاه می تواند به حفظ تمیزی هوا در اتاق کمک کند. همچنین، لازم است که فیلترهای این دستگاه ها به صورت دوره ای تعویض شوند.
همچنین بخوانید: بهترین انواع دستگاه های فشارسنج
۳- دستگاه های بخور التراسونیک:
بخور التراسونیک، یک نوع دستگاه رطوبت ساز مه سرد است که از ارتعاشات صوتی با فرکانس بالا استفاده می کند تا آب را به قطرات کوچک بشکند و سپس آن را به هوا پرتاب کنند. این دستگاه ها معمولا بدون نیاز به فیلتر عمل می کنند. این نوع دستگاه ها صدای کمتری نسبت به دستگاه های بخور تبخیری دارند. استفاده از دستگاه بخور التراسونیک می تواند در درمان سرماخوردگی کودکان مفید باشد.
۴- دستگاه های بخور مه گرم:
این نوع از دستگاه های بخور با جوشاندن آب، آن را به حالت گازی تبدیل می کنند و اجازه می دهند تا بخار گرم در هوا منتشر شود و رطوبت را افزایش دهد. استفاده از بخار گرم، به سرعت می تواند فضا را مرطوب کند و همچنین ممکن است باعث گرمایش اتاق شود.
به خاطر داشته باشید که اگر کودکی در خانه دارید، بهتر است از این نوع دستگاه بخور استفاده نکنید. همچنین هنگام استفاده از آن مراقبت باشید، زیرا آب داخل آن ممکن است باعث سوختگی شود.
تفاوت دستگاه رطوبت ساز خانگی و بخور سرد و گرم
دستگاه های رطوبت ساز خانگی و بخور سرد گرم از نظر نوع بخار تولید شده تفاوت دارند. دستگاه بخور گرم برای فصل سرد و دستگاه بخور سرد برای فصل گرم مناسب است.
مصرف انرژی دستگاه بخور گرم نسبت به دستگاه بخور سرد بیشتر است. یکی از مزایای استفاده از دستگاه بخور گرم این است که با بخار داغ تولید شده، بیشتر باکتری های موجود در آب از بین می روند و بخار سالم تری نسبت به دستگاه بخور سرد در محیط ایجاد می کنند.
همچنین، برخی از مدل های بخور گرم امکان استفاده از قرص ضدعفونی کننده و خوشبو کننده هوا را نیز دارند.
چه کسانی می توانند از دستگاه رطوبت ساز استفاده کنند؟
دستگاه رطوبت ساز خانگی برای افرادی که در محیط های خشک زندگی می‌کنند، افرادی که به بیماری های آلرژی و اگزما دچار هستند، افرادی که دچار خشکی چشم، بیماری های سینوزیت، سردرد، خونریزی بینی و بیماری های ریه و تنگی نفس هستند، افرادی که از اسپری های تنفسی استفاده می کنند، می تواند مفید باشد. همچنین، افرادی که دوست دارند پوست و موی سالم داشته باشند نیز می توانند از این دستگاه استفاده کنند.
توجه داشته باشید که برای افراد بیمار، سالمندان و کودکان، حتما باید با دستور پزشک، از دستگاه رطوبت ساز استفاده کنید. زیرا در صورت وجود رطوبت زیاد در محیط، ممکن است برای این افراد ضرر داشته باشد.
بیشتر بدانید: دستگاه های ضروری مراقبت از سالمندان در خانه کدامند؟
عوارض استفاده از دستگاه های بخور
در زیر به سه مورد از عوارض و خطرات دستگاه بخور اشاره شده است:
- دستگاه بخور کثیف
اگر مخزن دستگاه بخور کثیف باشد، بخار تولید شده نیز آلوده و کثیف خواهد بود. این می تواند منجر به تنفس هوای آلوده و عفونت های تنفسی شود. همچنین، استفاده از دستگاه بخور کثیف و عدم تعویض فیلتر می تواند منجر به کاهش کارایی دستگاه شود، زیرا رسوبات و آلودگی های موجود در دستگاه می توانند عملکرد آن را تحت تاثیر قرار دهند و باعث کاهش تولید بخار مناسب شوند.
- رطوبت بسیار زیاد
استفاده از دستگاه های بخور در شرایطی که رطوبت بالاست، ممکن است عوارضی را به همراه داشته باشد. رطوبت بالا در محیط، منجر به رشد سریع قارچ ها و کپک ها می شود که می تواند عوارض حساسیتی را تشدید کند.
بنابراین، با رعایت سطح مناسب رطوبت در محیط و استفاده از دستگاه های بخور در شرایط مناسب، می توانید عوارض حساسیتی ناشی از رطوبت بالا را کاهش دهید و استفاده ایده آل تری از دستگاه بخور داشته باشید.
- سوختگی پوست
یکی دیگر از خطرات این دستگاه ها سوختگی های ناشی از بخار آب است. بخار آب که از دستگاه بخور تولید می شود، دمای بسیار بالایی دارد و در صورت تماس مستقیم با پوست، می تواند سوختگی های جدی را به وجود آورد.
برای اطلاعات بیشتر: کمک های اولیه و درمان فوری سوختگی
- رشد کپک و میکروب
استفاده بلند مدت و مداوم از دستگاه بخور می تواند منجر به رشد کپک و میکروب و تجمع آنها در مخزن شود. همچنین، بخار آبی که توسط دستگاه بخور تولید می شود، می تواند به علت رطوبت اضافی، محیطی مناسب برای رشد کپک و میکروب فراهم کند. بنابراین، لازم است به منظور جلوگیری از رشد کپک، پس از استفاده از دستگاه بخور، آن را تمیز کنید.
چگونه بهترین دستگاه رطوبت ساز و بخور را انتخاب کنیم؟
انتخاب بهترین دستگاه رطوبت ساز به فضا و نیازهای شما بستگی دارد.
برخی از ویژگی هایی که در هنگام خرید بهترین دستگاه رطوبت ساز باید آنها توجه داشته باشید، به شرح زیر است:
۱- سهولت استفاده
یکی از ویژگی های حائز اهمیت برای یک دستگاه رطوبت ساز مناسب، سهولت استفاده آن است. به عنوان مثال، وجود یک دسته در قسمت بالای دستگاه می تواند حمل و نقل آن را آسان تر کند و در نتیجه می توانید بیشتر از آن استفاده کنید. همچنین، اگر درب مخزن در قسمت بالای دستگاه قرار داشته باشد، کار با آن راحت تر خواهد بود، زیرا می توانید آن را با استفاده از یک پارچ آب به آسانی پر کنید.
۲- خاموش شدن خودکار
این ویژگی وقتی که رطوبت هوا به حد مطلوب رسید، به طور خودکار دستگاه را خاموش می کند و از رطوبت بیش از حد در هوا جلوگیری می کند.
۳- سهولت در تمیز کردن دستگاه
تمیز کردن آسان دستگاه رطوبت ساز از جنبه بهداشتی بسیار اهمیت دارد. بنابراین، در زمان خرید دستگاه رطوبت ساز، به سهولت تمیز کردن آن توجه کنید تا از رشد باکتری ها و کپک ها جلوگیری شود و مشکلات بهداشتی را به حداقل برسانید.
۴- اندازه مخزن و تنظیمات مختلف
اندازه مخزن و تنظیمات سرعت می توانند بر عملکرد رطوبت ساز و نیاز به پر کردن مجدد آن تاثیرگذار باشند. همچنین، اندازه فضایی که قادر به رطوبت دهی مجدد است، نیز مهم است. بنابراین، قبل از خرید دستگاه رطوبت ساز، ظرفیت مخزن آب را به دقت ارزیابی کنید. بعضی از مدل ها نیازمند پر شدن مجدد مخزن آب در طول شبانه روز هستند.
۵- میزان نویز و سرو صدای دستگاه
اگر شما خواب سبکی دارید، ممکن است بخواهید از هر چیزی که سر و صدای زیادی دارد، دوری کنید، بنابراین دستگاه های رطوبت سازی که سر و صدای زیادی دارند می تواند موجب آزار شما شود.
به طور کلی، دستگاه های بخور گرم معمولا صدای کمتری تولید می کنند، اما دستگاه های بخور سرد دارای سطح نویز بیشتری هستند.
۶- قابلیت رطوبت سنج
در هنگام خرید دستگاه، بررسی کنید که آیا دارای رطوبت سنج است یا خیر. اکثرا بهترین دستگاه های رطوبت ساز و بخور موجود در بازار، با یک رطوبت سنج داخلی تجهیز شده اند تا به شما اطلاعاتی درباره سطح رطوبت اتاق ارائه دهند.
۷- خواص ضد میکروبی
در دستگاه های بخور، به ویژه بخورهای سرد، ممکن است میکروب ها، قارچ ها یا باکتری ها در داخل آنها به رشد و تکثیر بپردازند. به هنگام انتخاب دستگاه رطوبت ساز، باید به این نکته توجه کنید که بهتر است یک دستگاه با ساختار ضد میکروبی را بررسی و خریداری کنید تا از رشد باکتری ها جلوگیری شود. اگر دستگاه بخور شما این ویژگی را ندارد، باید در مورد شستشو و نگهداری آن بسیار دقت کنید تا از تبدیل شدن آن به محیطی برای رشد میکروب ها جلوگیری شود.
۸- کیفیت
واضح است که کیفیت یکی از ویژگی های حیاتی دستگاه رطوبت ساز است که نیازمند توجه ویژه به آن است. در هنگام خرید حتما به گارانتی دستگاه توجه کنید؛ مدت زمانی که برای گارانتی ارائه می شود، نشان دهنده اعتماد سازنده و فروشنده به دستگاه است.
نکات تمیز نگه داشتن دستگاه رطوبت ساز و بخور کدام اند؟
برای حفظ کیفیت و پاکیزگی دستگاه های رطوبت ساز، بهتر است دستورالعمل های توصیه شده توسط سازنده را رعایت کنید. این نکات می توانند به بهبود عملکرد و کارایی دستگاه بخور و رطوبت ساز شما کمک کنند.
استفاده از آب مقطر یا غیرمعدنی و تعویض آب مرطوب کننده برای این دستگاه ها توصیه می شود. همچنین، پاک کردن دستگاه بخور را هر ۳ روز یکبار در نظر داشته باشید و پس از تمیز کردن، مخزن را به درستی شستشو دهید.
درنهایت، توجه داشته باشید محیط نگهداری دستگاه رطوبت ساز را خشک نگهدارید.
برندهای خوب دستگاه بخور کدامند؟
انتخاب بهترین برند دستگاه رطوبت ساز و بخور با توجه به تنوع محصولات در بازار، دشوار است. امروزه، دستگاه های رطوبت ساز با انواع، مدل ها و قابلیت های گوناگون و با قیمت‌های مختلف در بازار عرضه می شوند. برخی از برند های مطرح در زمینه دستگاه های بخور و رطوبت‌ساز سرد و گرم عبارت اند از:
- بیورر
- شینوره
- منورا
- باسئوس
- درما
- میوتو
- شیائومی
برای آشنایی بیشتر با محصولات رطوبت ساز این برندها می توانید مقاله ی “بهترین برند دستگاه بخور” را مطالعه کنید. در این مقاله به صورت مفصل به ویژگی ها، مزایا و معایب هر برند پرداخته شده است. همچنین، با کیفیت ترین مدل های دستگاه رطوبت ساز هر برند معرفی شده اند.
