پیسی چیست؟
بیماری پیسی یا ویتیلیگو یک اختلال پوستی مزمن است که منجر به از بین رفتن رنگدانههای پوست میشود. این بیماری باعث بروز لکههای سفید رنگ در پوست میشود که میتوانند در هر جایی از بدن ظاهر شوند. برخی از افراد ممکن است فقط چند لکه کوچک داشته باشند، در حالی که دیگران ممکن است لکههای بیشتری داشته باشند که بخشهای وسیعتری از پوست را تحت تاثیر قرار دهد.
علت دقیق ویتیلیگو هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما پژوهشها نشان میدهند که این بیماری میتواند به دلایل خودایمنی رخ دهد. در این حالت، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به ملانوسیتها، سلولهای تولیدکننده رنگدانه پوست، حمله میکند و آنها را از بین میبرد. علاوه بر این، عوامل ژنتیکی و محیطی نیز میتوانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند.
ویتیلیگو میتواند در هر سنی شروع شود، اما معمولاً قبل از ۳۰ سالگی ظاهر میشود. این بیماری به خودی خود دردناک نیست و به طور مستقیم سلامتی فیزیکی را تهدید نمیکند، اما تاثیرات روانی و اجتماعی آن میتواند برای بیماران چالشبرانگیز باشد. درمانهای موجود بیشتر به هدف بهبود ظاهر پوست و کاهش نشانههای بیماری متمرکز هستند و شامل روشهای مختلفی از جمله داروهای موضعی، نوردرمانی و گاهی جراحی میباشند.
کمبود کدام ویتامین باعث پیسی می شود؟
کمبود ویتامینهای خاص میتواند در بروز پیسی نقش داشته باشد یا به تشدید علائم آن منجر شود. مهمترین ویتامینهایی که کمبود آنها ممکن است با پیسی مرتبط باشد عبارتند از:
۱. ویتامین D: ویتامین D نقش مهمی در سلامت پوست و سیستم ایمنی بدن دارد. کمبود ویتامین D میتواند با افزایش خطر ابتلا به بیماریهای خودایمنی، از جمله ویتیلیگو، مرتبط باشد. بیماران مبتلا به ویتیلیگو، سیستم ایمنی به اشتباه به ملانوسیتها، سلولهای تولیدکننده رنگدانه در پوست، حمله میکند و آنها را از بین میبرد. ویتامین D میتواند با تنظیم فعالیت سیستم ایمنی، این حملات را کاهش دهد. ویتامین D از طریق نور خورشید به بدن میرسد و در غذاهایی مانند ماهیهای چرب، زرده تخممرغ و لبنیات غنی شده یافت میشود.
۲.ویتامین B12: این ویتامین نقش حیاتی در تولید سلولهای خونی و عملکرد عصبی دارد. کمبود ویتامین B12 میتواند با اختلالات رنگدانهسازی پوست مرتبط باشد و به تشدید علائم ویتیلیگو منجر شود. تحقیقات نشان دادهاند که افراد مبتلا به ویتیلیگو معمولاً سطوح پایینی از ویتامین B12 در خون خود دارند. کمبود این ویتامین ممکن است با تخریب ملانوسیتها، سلولهای تولیدکننده رنگدانه پوست، مرتبط باشد.
همچنین بخوانید فواید ویتامین B
۳. فولات (ویتامین B9): فولات نیز مانند ویتامین B12 برای تولید و نگهداری سلولها ضروری است. کمبود فولات میتواند با مشکلات پوستی و افزایش خطر بیماریهای خودایمنی مرتبط باشد. فولات به عنوان یک کوفاکتور در بسیاری از واکنشهای متابولیکی عمل میکند و نقش مهمی در کاهش استرس اکسیداتیو دارد. استرس اکسیداتیو میتواند به تخریب سلولهای ملانوسیت (سلولهای تولیدکننده رنگدانه پوست) منجر شود. بنابراین، تامین کافی فولات میتواند به محافظت از ملانوسیتها کمک کند و روند تخریب آنها را کاهش دهد.
۴. ویتامین C: ویتامین C دارای خواص آنتیاکسیدانی قوی است و به سلامت پوست کمک میکند. کمبود این ویتامین میتواند منجر به ضعف در مقابله با استرسهای اکسیداتیو و التهابهای پوستی شود. همچنین ویتامین C نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارد. این ویتامین با افزایش تولید و عملکرد سلولهای سفید خون، میتواند به مقابله با عفونتها و بیماریهای خودایمنی کمک کند. در بیماریهای خودایمنی مانند ویتیلیگو، تقویت سیستم ایمنی میتواند به تنظیم پاسخهای ایمنی و کاهش تخریب سلولهای پوستی کمک کند.
۵. ویتامین E: ویتامین E نیز یک آنتیاکسیدان قوی است که میتواند به حفاظت از سلولهای پوستی در برابر آسیبهای اکسیداتیو کمک کند. برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف ویتامین E میتواند به بهبود علائم ویتیلیگو کمک کند. ویتامین E به حفظ سلامت و استحکام غشای سلولی کمک میکند. این ویتامین با تقویت غشای سلولهای پوستی، میتواند از تخریب سلولهای ملانوسیت جلوگیری کند و به پایداری و مقاومت این سلولها در برابر عوامل آسیبزا کمک کند.
همچنین بخوانید فواید ویتامین E
۶. ویتامین A: ویتامین A نقش مهمی در سلامت پوست و سیستم ایمنی دارد. کمبود ویتامین A میتواند باعث خشکی و آسیبهای پوستی شود.
توصیه های تغذیه ای برای بیماران مبتلا به ویتیلیگو
- مصرف غذاهای غنی از ویتامینD: ماهیهای چرب مانند سالمون و تن، زرده تخممرغ، لبنیات غنی شده، و قارچهای غنی شده با ویتامینD
- افزایش مصرف ویتامین B12: گوشت، ماهی، تخممرغ، محصولات لبنی، و غلات غنی شده
- دریافت کافی فولات (ویتامین B9): سبزیجات برگدار مانند اسفناج و کلم بروکلی، میوهها، حبوبات، مغزها، و غلات کامل
- مصرف غذاهای غنی از ویتامینC: مرکبات (مانند پرتقال و لیمو)، توتها، فلفل دلمهای، بروکلی، و سبزیجات برگدار
- تامین ویتامین E از منابع غذایی: مغزها (مانند بادام و فندق)، دانهها، روغنهای گیاهی (مانند روغن زیتون و روغن آفتابگردان)، و سبزیجات برگدار
- مصرف ویتامین A: جگر، ماهیهای چرب، تخممرغ، محصولات لبنی، هویج، کدو، اسفناج، و سایر سبزیجات و میوههای نارنجی و سبز
همچنین بخوانید فواید ویتامین A
- پرهیز از غذاهای التهابی: غذاهای فرآوری شده، غذاهای پرچرب، شکر و شیرینیهای تصفیه شده، و غذاهای سرخ شده
- هیدراتاسیون مناسب: نوشیدن مقدار کافی آب میتواند به حفظ سلامت پوست و جلوگیری از خشکی و ترکهای پوستی کمک کند.
سخن پایانی
ویتیلیگو (پیسی) یک اختلال پوستی خودایمنی است که با از دست دادن رنگدانههای پوست و بروز لکههای سفید مشخص میشود. تغذیه مناسب و تامین ویتامینهای ضروری میتواند نقش مهمی در پیشگیری و مدیریت این بیماری ایفا کند. مصرف متعادل ویتامینها میتواند به بهبود وضعیت کلی بیماران مبتلا به ویتیلیگو کمک کند. هرچند که تحقیقات بیشتری برای تعیین دقیق تاثیرات این ویتامینها بر ویتیلیگو مورد نیاز است، مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه برای ارزیابی و تنظیم رژیم غذایی بیماران میتواند مفید باشد.