خفه شدن در اثر مسدود شدن گلو زمانی اتفاق می افتد که یک شی در گلو گیر کند و جریان هوا را سد نماید. در افراد بزرگسال یک تکه غذا معمولا عامل خفگی است اما در کودکان کم سن ممکن است اشیاء کوچکی که کودک در دهان می گذارد باعث این اتفاق تلخ شوند. یادگیری کمک های اولیه هنگام خفگی، می تواند به راحتی جان افراد را نجات دهد.
علائم و نشانه های خفه شدن در اثر پریدن چیزی در گلو چیست؟
- فرد یک یا دو دست خود را محکم به گلویش گرفته است.
- چهره فرد وحشت زده، شوکه شده یا گیج است.
- فرد نمی تواند صحبت کند.
- نفسش صدادار است.
- هنگام تلاش برای نفس کشیدن، صدای بم تولید می شود.
- سرفه می کند اگر چه ممکن است سرفه هایش ضعیف یا قوی باشد.
- پوست، لب ها و نهان هایش شروع به تغییر رنگ به خاکستری یا آبی می کنند.
- هوشیاری خود را از دست می دهد.
در هنگامی که چیزی به گلوی کسی پریده است چکار باید بکنیم؟
- اگر فرد می تواند با قدرت سرفه کند، بگذارید به سرفه کردن ادامه بدهد. سرفه کردن می تواند باعث شود شی گیر کرده خارج شود.
- اگر فرد نمی تواند سرفه کند، حرف بزند، با شدت گریه کند یا بخندد روی او کمک های اولیه زیر را اجرا کنید:
کمک های اولیه در خفگی ناشی از پریدن غذا در گلو
- به پشت او بزنید. در پشت فردی که به نظر می رسد چیزی در گلویش پریده است بایستید. اگر کودک است، پشت سر او زانو بزنید تا قدتان هم قد او شود. بازوی خود را دور سینه او حلقه کنید تا بدنش را پشتیبانی کنید. سپس فرد را از کمر خم کنید به طوری که صورتش رو به زمین باشد. با پاشنه دست خود پنج مرتبه ضربه به فضای بین کتف های او بزنید.
- بالای شکم را طبق مانور هایملیخ (Heimlich maneuver) فشار دهید. اگر حرکت قبل جواب نداد، پنج مرتبه مانور هایملیخ انجام بدهید.
- یکی در میان ضربه به پشت و هایملیخ را انجام دهید تا انسداد گلو برطرف شود.
برخی منابع تنها مانور هایملیخ را یاد می دهند. اشکالی ندارد اگر فقط مانور هایملیخ را انجام بدهید و ضربه به بین کتف ها را اجرا نکنید.
ضربه به پشت و مانور هایملیخ برای چه سنی مناسب است؟
هر دو رویکرد برای افراد بالای ۱ سال مناسب هستند. کمک های اولیه هنگام خفگی نوزادان متفاوت است.
نحوه فشار دادن شکم فردی که در حال خفه شدن است در مانور هایملیخ چگونه است؟
- برای انجام این کار، پشت فرد بایستید. در مورد کودکان روی زانو بایستید. یک پا را کمی جلوتر از دیگری بگذارید تا تعادل کافی برای نیرو وارد کردن داشته باشید. بازوهای خود را دور کمر فرد حلقه کنید. فرد را کمی به جلو خم کنید.
- یک دست خود را مشت کنید و آن را درست در بالای ناف فرد بگذارید.
- دست دیگر خود را روی دست مشت کرده بگذارید تا بتوانید درست فشار وارد کنید. حالا دستانتان را به سمت معده فرد فشار دهید. این حرکت را سریع، پر قدرت و رو به بالا انجام دهید انگار می خواهید او را از روی زمین بلند کنید. در مورد کودکان فشار باید سفت اما ملایم تر باشد تا آسیبی به اندام های داخلیش وارد نشود.
- اگر انسداد برطرف نشده است این کار را تکرار کنید.
اگر شما تنها فردی هستید که آنجا حضور دارید ابتدا این حرکات را انجام بدهید و سپس با اورژانس تماس بگیرید. اگر فرد دیگری هم حضور دارد از او بخواهید با اورژانس تماس بگیرد.
در صورتی که کسی که چیزی در گلویش پریده بی هوش شده باشد چه باید بکنیم؟
اگر فرد بی هوش شده است، احیای قلبی ریوی یا سی پی آر را انجام بدهید.
اگر فرد بی هوش است به این صورت عمل کنید:
- فرد را به صورتی روی زمین بخوابانید که پشتش به زمین باشد و دست هایش در دو طرفش قرار داشته باشد.
- اگر چیزی که در دهان یا گلویش گیر کرده است در دسترس است آن را با انگشت در بیاورید و مسیر تنفسی اش را باز کنید. اگر آن را نمی بینید هرگز این کار را نکنید چون ممکن است باعث شوید شی به عمق بیشتری در مسیر تنفسی اش فرو برود. به خصوص در کودکان کم سن این کار خطراتی دارد.
- در صورتی که هنوز فرد پاسخی نمی دهد، فشار دادن سینه را همانند احیای قلب انجام بدهید. در هر فشار سینه، دو نفس هم بدهید. مرتبا دهان او را بررسی کنید ببینید شی وارد دهان شده است یا نه.
کمک های اولیه هنگام خفگی در افراد باردار
اگر فرد باردار است یا نمی توانید بازوهایتان را دور شکمش حلقه کنید، قفسه سینه اش را فشار بدهید به این صورت:
- دستان خود را روی قاعده جناغ سینه او بگذارید (درست در بالای محل اتصال پایین ترین دنده).
- دستان خود را با یک حرکت سریع به سمت داخل سینه اش فشار بدهید (همانند مانور هایملیخ).
- این کار را تکرار کنید تا مسیر تنفسی اش باز شود.
کمک های اولیه هنگام خفگی کودکان زیر یک سال
در حالتی بنشینید که پشت ساعد دستتان روی رانتان قرار بگیرد. نوزاد را در حالی که صورتش رو به زمین قرار دارد بر روی ساعد خود بگیرید و چانه و فک او را با کف دست نگه دارید تا سرش حمایت شود. سرش پایین تر از بدنش باید باشد.
از پشت با ملایمت اما سفت پنج مرتبه به وسط کمرش بزنید. برای این کار از پاشنه دست خود استفاده کنید. انگشتان خود را بالا بگیرید که به سر کودک ضربه نزنید. با کمک نیروی گرانش و ضربه هایی که به پشت او می زنید شی خارج می شود.
اگر کودک هنوز نفس نمی کشد، او را بچرخانید به طوری که صورتش رو به شما باشد. کودک را روی دستتان که روی رانتان گذاشته اید بگیرید. سر کودک باید پایین تر از بدنش باشد.
با انگشتان خود پنج مرتبه فشار سفت به قفسه سینه کودک وارد کنید. دو انگشت را درست در زیر خط نوک سینه بگذارید و حدود ۴ سانتی متر سینه اش را با فشار پایین بیاورید. بگذارید سینه پس از فشار بالا برگردد و سپس فشار دفعه بعدی را انجام بدهید.
اگر تنفس شروع نشد، ضربه به پشت و فشار قفسه سینه را تکرار کنید و به اورژانس زنگ بزنید.
در صورتی که مسیر تنفسی باز شده است اما نوزاد نفس نمی کشد، احیای قلبی ریوی یا سی پی آر را شروع کنید.
اگر تنها هستیم و چیزی در گلویمان گیر کرد چگونه خود را نجات بدهیم؟
فورا با اورژانس تماس بگیرید. سپس روی خودتان فشار شکم یا همان مانور هایملیخ را اجرا کنید. برای این کار همانند شکل بالا عمل کنید.
- یک مشت خود را کمی بالاتر از ناف بگذارید.
- دست دیگر رو محکم روی مشت بگذارید.
- روی یک سطح سخت مانند لبه صندلی یا پیشخوان (اوپن) آشپزخانه خم شوید.
- مشت دست خود را با کمک فشار لبه صندلی، به داخل و بالا فشار دهید.
توجه داشته باشید بهترین کار این است که دوره آموزشی کمک های اولیه هنگام خفگی را پشت سر بگذارید و همه این موارد را به صورت عملی امتحان کنید.
عالی بود