در اصطلاح پزشکی، کیست حفره ای بوده که دارای دیواره ها و محتویات است. دیواره ها، بافت هم بند هستند. چنین کیست هایی در اندازه های مختلف وجود دارند که ممکن است از چند میلی متر تا چند سانتی متر باشند. آن ها می توانند به صورت مجزا یا گروهی قرار گیرند. آن ها اغلب گرد هستند و کم تر به شکل نامنظم دیده می شوند. ارتباط تشخیص و درمان پاتولوژی های پستان زنان از اهمیت بالایی برخوردار است. بروز تغییرات کیستیک در بیماران بالغ ۶ تا ۲۰ درصد است. در این مقاله با دکتر آسپرین همراه باشید تا به بررسی کیست سینه و علائم و علل آن یپردازیم.
کیست سینه چیست
کیست ها کیسه های خوش خیم و پر از مایعی هستند که در پستان ایجاد می شوند که ممکن است تک یا چندتایی باشند. کیست ها معمولا گرد با حاشیه های منظم بوده و شبیه به بادکنک آبی هستند.
نئوپلاسم های این نوع، معمولا خوش خیم هستند و تا زمانی که دردناک نشوند نیازی به درمان خاصی ندارند. اگر اندازه نئوپلاسم افزایش یابد، در آن صورت باید اکسیزیون (برداشتن با جراحی) انجام شود.
کیست ها علائم شکل ندولار ماستوپاتی هستند. آن ها به دلیل انبساط یکی از مجاری غده پستانی تشکیل می شوند، ابتدا یک کپسول از بافت هم بند تشکیل شده که حفره را محدود می کند و سپس یک مایع غیرالتهابی در حفره تجمع می یابد. شکل آن ها می تواند گرد، بیضی یا نامنظم باشد.
اندازه کیست از چند میلی متر تا ۳ الی ۵ سانتی متر متغیر است. عمل مامولوژی تایید می کند، شکل هایی که به خصوص از نظر قطر بزرگ هستند، می توانند منجر به تغییر شکل و تغییر شکل سینه یا جایگزینی کامل بافت آن به خودی خود شوند.
انواع کیست سینه
انواع کیست سینه | کیست سینه خوش خیم | کیست سینه بدخیم |
کیست های کمپلکس یا کیست های کمپلیکه | فیبروآدنوم ها | سرطان سینه لوبرلار |
کیست های خوش خیم | فیبروکیستیک ها | سرطان سینه داکتال |
کیست های بد خیم | کیست های ساده سینه |
کیست ها یا کیسه های حاوی مایعات در بیشتر موارد غیر سرطانی و خوش خیم هستند. گاهی یک کیست در بدن تشکیل می شود و گاهی نیز تعدادشان بیشتر است و ممکن است یک سینه یا هر دو سینه را درگیر کنند. برخی از کیست های سینه شامل موارد زیر هستند:
۱. کیست های کمپلکس (Complexed) یا کیست های کمپلیکه
این کیست ها را می شود لمس کرد و دارای دیواره ضخیمی هستند و در برخی موارد خطرناک هستند که برای تشخیص آن ها نمونه براری صورت می گیرد. پس از نرحله تشخیص، روند درمان آن ها باید فورا شروع شود و از طریق سونوگرافی می توان از میزان اثربخش بودن روش های درمان آگاهی پیدا کرد.
۲. کیست های خوش خیم
چند نوع کیست خوش خیم سینه وجود دارد که عبارتند از:
- فیبروآدنوم ها
این توده خوش خیم در زنان ۲۰ الی ۳۵ ساله دیده می شود البته ممکن است در نوجوانی نیز به وجود بیاید. این کیست اغلب قبل از ۲۵ سالگی مشاهده می شود و تشخیص دقیق این کیست ها از گسترش آن ها جلوگیری می کند و در صورتی که پیشرفت کرده باشند باید مورد جراحی قرار بگیرند.
- فیبروکیستیک ها
ضایعه و یافته بسیار شایع در سونوگرافی فیبروکیستیک ها هستند که شامل تغییرات فیبروز سینه می شوند و از کیست های متعددی تشکیل شده اند. تحلیل طبیعی پستان علت تشکیل این کیست ها هستند. این کیست های میکروسکوپی را نمی توان لمس کرد و ۴۰ درصد کیست های سینه را تشکیل می دهند. فیبروکیستیک ها بیشتر در ۳۵ الی ۵۵ سالگی دیده می شوند هرچند امکان ایجاد آن ها در سنین دیگر نیز وجود دارد. در بیشتر موارد این کیست ها خطرساز نیستند؛ اما تشخیص سرطان را دچار مشکل می کنند و اگر خوش خیم باشند جای نگرانی ندارند. هرچند برای رهایی از علائم آزاردهنده ای که ایجاد می کنند باید تحت درمان قرار بگیرند.
- کیست های ساده سینه
کیست های ساده شایع ترین کیست های خوش خیم هستند و در خانم های جوان بیشتر دیده می شوند. درد ناشی از این کیست ها را می توان با تخلیه آن ها از طریق سوزن برطرف کرد و اگر مجددا تشکیل شوند از طریق ماموتومی، آن ها را خارج می کنند. نکته مهم این است که این کیست ها خطرساز نیستند.
۴. کیست سینه بدخیم
۸۰ درصد کیست های سینه خوش خیم هستند و قسمت های دیگر بدن را درگیر نمی کنند. اما برخی از کیست ها نیز به قسمت های دیگر بدن منتقل می شوند که به آن ها کیست های بدخیم گفته می شود و دو نوع دارند:
- سرطان سینه لوبرلار: امکان بروز این کیست بسیار نادر است و توده سرطانی در غده های شیری تشکیل می شود و در تمام بدن گسترش پیدا می کند.
- سرطان سینه داکتال: شایع ترین کیست سینه بدخیم، سرطان سینه داکتال است که سلول های سرطانی در مجرای شیر به وجود می آیند و یه تدریج همه سینه را درگیر می کنند.
نشانه های کیست بدخیم عبارتند از:
- کاهش وزن به طور غیر عادی
- دیده شدن رگ هایی روی سینه
- تغییر در ظاهر سینه و فرو رفته و پوسته پوسته شدن آن
- ایجاد تغییر در حالت و فاصله بین سینه ها
- بزرگ شدن توده و از بین نرفتن آن پس از قاعدگی
- بزرگ شدن غده های لنفاوی زیربغل
- احساس درد در واژن
بیشتر بخوانید: بافت سینه از چه چیزهایی تشکیل شده است؟
خطر تشکیل کیست سینه در چه افرادی بیشتر است؟
برخی از عوامل احتمال بروز کیست سینه را افزایش می دهند این عوامل عبارتند از:
- شیردهی نداشتن برای زمان زیاد
- افرادی که از قبل از یائسگی اضافه وزن داشته اند.
- قرار گرفتن در معرض پرتو ایکس
- مشکلات هورمونی ناشی از تخمدان ها
- داشتن رژیم غذایی نامناسب
- استعمال سیگار و مصرف الکل
- سابقه ابتلا به کیست
- وجود کیست در یک سینه احتمال تشکیل آن را در سینه دیگر افزایش می دهد.
آیا خوش خیم یا بدخیم بودن تومور از روی ظاهر آن قابل تشخیص است؟
ظاهر نامتعارف تر و نامنظم تر تومورهای بدخیم یکی از تفاوت های کیست های بدخیم و خوش خیم سینه است. برای نمونه نظم بیشتری در لبه توده های خوش خیم نسبت به کیست های بدخیم وجود دارد. به علاوه تراکم بیشتر تومورهای بدخیم باعث می شود که در هنگام لمس، سفت تر به نظر برسند. در حالی که کیست های خوش خیم سینه تراکم سلولی کم تری دارند و نرم تر هستند.
علائم کیست سینه
علائم بالینی به محل و اندازه توده و همچنین وضعیت عاطفی بیمار بستگی دارد. سینه دارای مهر و موم صاف و گرد است که به راحتی حرکت می کند و دارای لبه های شفاف است. کیست های کوچک معمولا باعث ناراحتی نمی شوند. اغلب آن ها را فقط می توان در طول معاینه معمول توسط متخصص زنان تشخیص داد.
اگر کیست به اندازه قابل توجهی رشد کند یا مجاری و انتهای عصبی را فشرده کند، زن ممکن است علائم زیر را تجربه کند:
- درد شدید
- بی نظمی سینه و تغییر شکل آن
- پوست در این ناحیه ممکن است قرمز و حتی آبی شود.
- ممکن است به ندرت با ترشح از نوک سینه ها همراه باشد.
- با التهاب و چروک، به بسیاری از علائم دیگر می پیوندند.
سندرم درد با تغییرات چرخه ای ارتباط دارد. اگر توده ای در قفسه سینه ظاهر شد، لازم است برای معاینه جامع به پزشک مراجعه کرده یا با دکتر آسپرین تماس بگیرید و با یک متخصص مشورت کنید.
کیست در غدد پستانی
بسته به تعداد کیست ها، یک سازند منفرد (کیست منفرد) و سازندهای متعدد (غدد پستانی پلی کیستیک) تشخیص داده می شوند. همچنین بسته به تعداد حفره ها، کیست می تواند تک حفره ای و چند حفره ای باشد. اگر کپسول کیست، دارای رشدی از داخل باشد، آنگاه از یک کیست غیرمعمول خبر می دهد.
دو نوع کیست بر اساس اندازه وجود دارد:
- میکروکیست ها تشکیلاتی به اندازه کافی کوچک هستند که با لمس مشخص نمی شوند. آن ها را می توان در طول سونوگرافی و ماموگرافی مشاهده کرد.
- ماکروسیست ها با لمس مشخص می شوند. اندازه آن از ۲.۵ تا ۵ سانتی متر متغیر است. تشکیلات بزرگ انتهای عصب، قفسه سینه را فشرده می کند و باعث ناراحتی و درد می شود.
بر اساس نوع، کیست سینه عبارتند از:
- ساده: آن ها از یک سازند منفرد (انفرادی) تشکیل شده اند که یک نئوپلاسم الاستیک به شکل گرد است. ندول ها اغلب حاوی یک جزء فیبری هستند.
- مجتمع: آن ها شامل کیست های ساده ای هستند که با یکدیگر ادغام شده اند. ممکن است حاوی رشد بیش از حد بافت فیبری باشد. آن ها همچنین شامل کیست های غیرمعمول هستند.
علت پیشرفت بیماری
در بیشتر موارد، کیست تحت تاثیر تغییرات هورمونی در بدن ایجاد می شود، به عنوان مثال، در دوران بارداری .
نئوپلاسم در پس زمینه عوامل زیر ظاهر میشود:
- نقض فرآیندهای متابولیک در بدن (دیابت شیرین و غیره)
- شوک های روانی، عاطفی (استرس، افسردگی و غیره)
- نداشتن طولانی مدت رابطه جنسی
- تولد یک کودک در سن ۳۰ تا ۳۵ سالگی
- بیماری های اندام های دستگاه تناسلی زنان (آدنکسیت، اندومتریت و غیره)
- آسیب های سینه و پوشیدن سوتین نامناسب و تنگ
- فرآیندهای التهابی در قفسه سینه (ماستیت و غیره)
اگر در خانمی قبلا کیست تشخیص داده شده باشد، به عنوان مثال، در سینوس های پارانازال، کیسه صفرا، این یک عامل مستعد کننده برای ایجاد کیست در پستان نیست. این به دلایل مختلف برای ظهور نئوپلاسم ها است.
عوارض کیست سینه
در میان مشکلات رایج مرتبط با کیست در سینه، التهاب باید برجسته شود. اگر به موقع اقدامات پزشکی را انجام ندهید، این می تواند منجر به ایجاد حفره های پر از چرک و ایجاد کیست کوچک و بزرگ چرکی شود.
اغلب، زمانی که خانمی لباس زیر تنگ می پوشد یا ماساژ شدید سینه انجام می شود، این عوارض ایجاد می شود.
- نکته: خطر چنین کیست های سینه، امکان تبدیل آنها به سرطان است. این در ۱ تا ۳ درصد موارد اتفاق میفتد. کیست بزرگ یا کوچک باید تحت نظر پزشک متخصص باشد. برای اطلاع از وجود آن، کافی است معاینات برنامه ریزی شده را به موقع انجام دهید و هنگام تایید تشخیص، توصیه های پزشک خود را دنبال کنید.
تشخیص کیست سینه
به محض تشخیص نئوپلاسم در پستان، پزشک معالج بلافاصله مطالعات غربالگری را تجویز می کند. متخصص همچنین مدت زمان درد را می پرسد و معاینه فیزیکی انجام می دهد.
- ماموگرافی
روش غربالگری اشعه ایکس که به طور گسترده برای معاینه بیماران ۴۰ ساله و بالاتر استفاده می شود. روش تشخیصی بر اساس توانایی بافت چربی برای انتقال اشعه ایکس به درجات مختلف است. با گرفتن تصویر متفاوت در ماموگرافی، پزشک می تواند مشکل را برای تشخیص و درمان موثر بررسی کند.
- سونوگرافی
سونوگرافی انجام می شود تا مشخص شود کیست پر از مایع است یا اینکه یک رشد جامد است. بسته به نوع رشد غیرسرطانی، بیوپسی ممکن است برای رد سرطان انجام شود.
آسپیراسیون با سوزن ریز بهترین آزمایش برای تایید کیست است. در طی این روش، یک سوزن به داخل حفره کیست وارد می شود، مایع تحت بی حسی موضعی آسپیره شده و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می شود. این مطالعه به طور کامل تشخیص را تایید می کند. اگر مایع شفاف آسپیره شود و توده ناپدید شود، هیچ درمان یا بررسی بیشتری لازم نیست.
درمان کیست سینه
اگر کیست بسیار کوچک بوده و فقط با اشعه ایکس قابل مشاهده است، نیازی به درمان نیست. در این مورد، یک استراتژی توصیه می شود. این امر به ویژه در صورتی صادق است که زن به یائسگی نرسیده باشد. ارجح ترین درمان برای کیست سینه آسپیراسیون است.
اگر کیست بسیار بزرگ است و آسپیراسیون سوزنی آن را برطرف نمی کند، برداشتن توسط جراحی توصیه می شود. کیست ها بسیار شایع هستند و اغلب عود می کنند و ممکن است نیاز به مداخله مجدد داشته باشند.
- درمان دارویی
تنظیم چرخه قاعدگی می تواند به کاهش پیشرفت کمک کند. این را می توان با کمک هورمون ها انجام داد، اما درمان باید تحت نظارت دقیق متخصص زنان باشد، زیرا عوارض زیادی در مصرف داروهای هورمونی وجود دارد.
درمان هورمونی با استفاده از داروهای ضدبارداری خوراکی (قرصهای ضدبارداری) انجام می شود. هدف آن بازگرداندن سیکل های قاعدگی و کاهش احتمال عود است. هورمون ها فقط در صورت وجود علائم شدید تجویز می شوند که با خطر عوارض جانبی همراه است. آماده سازی ید و آرام بخش نیز تجویز می شود. برای درد شدید، پزشک ممکن است مصرف دیورتیک ها و داروهای ضدالتهابی را توصیه کند.
- فیزیوتراپی
فیزیوتراپی زمانی ضروری است که داروها نتیجه مطلوب را به همراه نداشته باشند. پزشک روش هایی را تجویز می کند که اثربخشی داروها را افزایش می دهد. فیزیوتراپی اثر ضددرد، رفع کننده و ضدالتهابی دارد. یک نتیجه خوب پس از الکتروفورز و مغناطیسی درمانی مشاهده می شود.
- مداخله جراحی
تصمیم گیری در مورد عمل توسط پزشک انجام می شود که به سلامت بیمار متکی است. کیست های بدون درد با اندازه کوچک (تا ۱ سانتیمتر) برای مشاهده پویا باقی می مانند. اما برای اکثر زنان، نئوپلاسم ها به خودی خود باعث ناراحتی روانی می شوند. در این صورت موضوع برداشتن نئوپلاسم نیز حل می شود.
برداشتن برای تشکل های مکرر و در صورت وجود ترشح از نوک پستان ضروری است. اگر کیست حاوی مایع خونی باشد یا نئوپلاسم تمایل به رشد داشته باشد، مداخله جراحی ضروری است.
اطلاعات بیشتر : علل پدید آمدن ترشحات خونی سینه چیست ؟
برداشتن کیست به روش های مختلفی انجام می شود:
- نقطه گذاری و حذف محتوا: این عمل برای از بین بردن تشکیلات در ناحیه غده پستانی کاملا بی خطر است، اما اغلب عود می کند، زیرا دیواره های آن باقی می مانند و این روند پس از مدتی تکرار می شود. با استفاده از آسپیراسیون با سوزن ظریف و تحت کنترل سنسور اولتراسوند انجام می شود.
- لاپاراسکوپی: به شما این امکان را می دهد که کیست را بردارید و یک سینه از نظر زیبایی شناسی جذاب بدون اسکارهای خشن بعد از عمل حفظ کنید.
- برداشتن سکتوری و ماستکتومی: برداشتن قسمتی یا تمام پستان به ندرت انجام می شود، در موارد پیشرفته، با اندازه غول پیکر یا آبسه هایی که نمیتوان آنها را به طور محافظه کارانه درمان کرد.
بسیاری از منابع آنلاین دستور العمل هایی را برای درمان کیست با گیاهان و دمنوش هایی ارائه می دهند که حاوی فیتواستروژن هستند و بر تعادل هورمونی تاثیر می گذارند. چنین درمانی باید تحت نظارت یک متخصص انجام شود. در غیر این صورت، وضعیت بیمار فقط بدتر می شود.
برای کاهش درد و ناراحتی ناشی از کیست های سینه می توان از مسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروفن استفاده کرد.
پیشگیری از ابتلا به کیست سینه
پیشگیری مناسب مستلزم تشخیص و درمان به موقع بیماری های اندام تناسلی زنانه، سیستم گوارشی و عصبی، اختلالات متابولیک و غدد درون ریز است. توصیه می شود برای جلوگیری از ایجاد سندرم متابولیک اقداماتی انجام شود (محدود کردن غذاهای چرب و شیرین، افزایش فعالیت بدنی). لازم است سقط جنین را کنار گذاشته و شیردهی را تا حداقل ۶ ماه افزایش دهید.
اقدامات زیر می تواند به جلوگیری از رشد کیست سینه کمک کند:
- پوشیدن سوتین مناسب که حمایت خوبی از سینه می کند.
- خودآزمایی
- گذراندن معاینات دوره ای در مامولوژیست، حداقل یک بار در سال
- کاهش مصرف کافئین به کاهش علائم کیست کمک زیادی می کند. همچنین مشخص شده است که محدودیت نمک در تسکین علائم بیماری موثر است.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
قبل از قاعدگی ترشح هورمون ها افزایش پیدا می کند و حساسیت سینه ها نسبت به این هورمون، آن ها را متورم و سنگین می کند و موجب بروز درد می شود. برخی از افراد این وضعیت را قبل از شروع قاعدگی تجربه می کنند و با آغاز عادت ماهیانه نیز از بین می رود؛ اما در برخی دیگر این وضعیت شدیدتر است و مدت بیشتری سینه هایی دردناک دارند. به طوری که تا یک هفته پس از عادت ماهیانه درد ندارند و پس از آن مجددا سینه هایشان متورم و دردناک می شود.
این درد تا زمان شروع قاعدگی بعدی ادامه پیدا می کند. برخی از خانم ها نیز همیشه سینه هایی دردناک دارند که برای آن ها بسیار آزاردهنده است. در این گونه موارد مراجعه به پزشک ضروری است. پزشک نیز پس از معاینه بیمار، برای تشخیص بهتر سونوگرافی یا ماموگرافی تجویز می کند. اگر پس از اسپیراسیون با سوزن یا سونوگرافی، کیست ساده تشخیص داده شود نیاز به درمان خاصی نیست؛ اما در مواردی که توده از بین نرود و به تدریج تغییر کند لازم است به پزشک مراجعه کنید.
برای اطلاع از علت عفونت سینه و راه های درمان آن کلیک کنید.
آنچه که باید در قرار ملاقات با پزشک اعلام کنید.
در قرار ملاقات، متخصص اولین ارزیابی از وضعیت بیمار را بر اساس علائم بیمار و تاریخچه پزشکی جمع آوری شده، انجام می دهد. به همین دلیل است که باید علائمی که دارید و ارتباط آنها با چرخه قاعدگی را به پزشک اطلاع دهید.
در قرار ملاقات، باید به مامولوژیست در مورد وجود موارد زیر گفته شود:
- علائمی که منجر به مراجعه به کلینیک شد.
- استرس های منتقل شده، تجربیات و تغییراتی که در زندگی رخ داده است.
- دارو و ویتامین درمانی، استفاده از مکمل های غذایی.
از قبل باید لیستی از سوالاتی که از متخصص دارید، تهیه کنید. ابتدا باید در مورد خطر دژنراسیون بدخیم و معایناتی که باید انجام شود سوال کنید. همچنین توصیه می شود که اصل درمان را روشن کنید و توصیه های اضافی از ماهیت فردی را بخواهید.
نتیجه گیری
کیست سینه ممکن است یک یا چند حفره پر از مایع در بافت پستان باشد. محتویات آن ممکن است چرک یا پلاسمای خون باشد. برای مدت طولانی، کیست ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد، شاید فقط یک احساس سوزش خفیف و درد در غده پستانی باشد که قبل از شروع قاعدگی تشدید می شود.
علت اصلی ایجاد کیست در سینه عدم تعادل هورمونی در نسبت استروژن و پروژسترون است. کیست می تواند ملتهب شود که عارضه ای خطرناک و فوق العاده ناخوشایند است. همچنین، برخی از انواع نئوپلاسم ها می توانند به سرطان تبدیل شوند. برای رد چنین نتیجه ای، باید به موقع با پزشک مشورت کنید. شما می توانید برای مراجعه یه یک متخصص با تجربه، با دکتر آسپرین تماس بگیرید.