بیماری های غدد

0 تا 100 بیماری های غدد

0 تا 100 بیماری های غدد

سیستم غدد درون ریز یک شبکه از غدد و اندام ها در سراسر بدن است که نقش اساسی در کنترل و تنظیم بسیاری از عملکردهای بدن دارد، مشابه سیستم عصبی. در حالی که سیستم عصبی از تکانه های عصبی و انتقال دهنده های عصبی برای ارتباط استفاده می کند، سیستم غدد درون ریز نقش خود را با استفاده از پیام رسان های شیمیایی به نام هورمون ها ایفا می کند. یکی از شایع ترین بیماری های سیستم غدد درون ریز، اختلالات تیروئید هستند، به شکل های کم کاری یا پرکاری، که تأثیرات مهمی بر عملکرد سایر اعضا و اندام های بدن دارند.

اطلاعیه

عملکرد سیستم غدد درون ریز

سیستم غدد درون ریز تنظیم و کنترل گسترده ای از عملکردهای بدن را از طریق ترشح هورمون ها به انجام می رساند. این هورمون ها توسط غدد تشکیل دهنده سیستم غدد درون ریز ترشح می شوند و سپس از طریق جریان خون به اندام ها و بافت های مختلف بدن منتقل می شوند. این سیستم تاثیرگذار بر برخی از عملکردهای بدن است که شامل موارد زیر می شود:

  • ضربان قلب
  • فشار خون
  • رشد و نمو
  • اشتها و تغذیه
  • سوخت و ساز
  • تنظیم دمای بدن
  • عملکرد جنسی و تولید مثل
  • کنترل چرخه خواب و بیداری

سیستم غدد درون ریز نقش مهمی در تنظیم تعادل و عملکرد صحیح بدن ایفا می کند.

ساختار سیستم غدد درون ریز

ساختار سیستم غدد درون ریز چگونه است؟

سیستم غدد درون ریز از یک شبکه پیچیده از غدد تشکیل شده است که هورمون ها را ترشح، ذخیره و آزاد می کنند. این غددها به صورت متنوع در سراسر بدن قرار دارند و در تنظیم و کنترل بسیاری از عملکردهای بدن نقش دارند.

ساختار سیستم غدد درون ریز شامل موارد زیر می شوند:

  • پاراتیروئید: این غده در قسمت جلوی گردن واقع شده و میزان کلسیم در بدن را کنترل می کند.
  • پانکراس: غده پانکراس در پشت معده قرار دارد و عملکرد آن مرتبط با کنترل میزان قند خون است.
  • پینال: این غده در وسط مغز واقع شده و در کنترل چرخه های خواب و بیداری تأثیر دارد.
  • تیروئید: غده تیروئید در بخش جلوی گردن واقع شده و برای متابولیسم بسیار مهم است.
  • تیموس: تیموس در بالای تنه واقع شده و هورمون های مهمی را برای رشد تولید می کند.
  • آدرنال: در قسمت بالای هر کلیه، یک غده فوق کلیوی یا آدرنال واقع شده است. این غده نقش مهمی در تنظیم عملکردهایی نظیر فشار خون، ضربان قلب و پاسخ به استرس ایفا می کنند.
  • هیپوتالاموس: هیپوتالاموس مجموعه ای از هورمون های مختلف را تولید می کند و وظیفه کنترل غده هیپوفیز و تنظیم بسیاری از کارکردها از جمله چرخه خواب و بیداری، دمای بدن و اشتها را برعهده دارد. همچنین می تواند عملکرد سایر غدد درون ریز را نیز تنظیم کند.
  • هیپوفیز: غده هیپوفیز زیر هیپوتالاموس واقع شده و هورمون های تولید شده توسط آن بر رشد و تولید مثل تأثیر می گذارند و عملکرد سایر غدد درون ریز را نیز کنترل می کنند.

اختلالات غدد درون ریز

زمانی که سیستم غدد درون ریز به خوبی کار نکند، اختلالات غدد درون ریز باعث ایجاد مشکلات و بیماری هایی می شود. این اختلالات می توانند به سه شکل زیر ظاهر شوند:

1- کمبود تولید هورمون خاص

2- افزایش تولید افراز هورمون

3- نقص در خط تولید هورمون یا اختلال در عملکرد آن

عوامل زیادی ممکن است به ایجاد اختلالات غدد درون ریز منجر شوند، از جمله وجود تومورها، عوامل ژنتیکی یا سبک زندگی.

شایع ترین بیماری های سیستم غدد درون ریز

شایع ترین بیماری های سیستم غدد درون ریز کدامند؟

بیماری های سیستم غدد درون ریز می توانند در نتیجه تغییرات سطح هورمون های بدن به وجود آیند. این تغییرات می توانند به بروز بیماری های مختلفی در سیستم غدد درون ریز منجر شوند. این بیماری ها عمدتا دارای علائم و نشانه های گسترده ای هستند که می توانند روی اندام ها و بافت های مختلف بدن تأثیر بگذارند و شدت علائم آنها ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشد. درمان بیماری های سیستم غدد درون ریز بستگی به نوع اختلال دارد، اما اغلب درمان این بیماری ها بر روی تنظیم تعادل هورمونی با استفاده از هورمون های مصنوعی تمرکز دارد.

اختلالات غدد درون ریز به ندرت منجر به بروز عوارض شدید می شوند. با این حال، اختلالات غدد درون ریز درمان نشده ممکن است عوارض گسترده ای بر کل بدن داشته باشند. اغلب مواقع اختلالات غدد درون ریز نیازی به بستری شدن بیمار ندارند، اما در مواردی ممکن است منجر به بروز علائم شدید شوند.

به عنوان مثال، برخی از بیماری های شایع سیستم غدد درون ریز عبارتند از:

1- پرکاری تیروئید:

در این بیماری، غده تیروئید بیش از حد هورمون های تیروئید (T3 و T4) را تولید می کند، که منجر به افزایش سرعت متابولیسم  و سایر علائم می شود.

اطلاعات بیشتر: به چه علت تیروئید پرکار می شود ؟

2- کم کاری تیروئید:

در مورد کم کاری تیروئید، غده تیروئید هورمون های تیروئید را کافی تولید نمی کند، که باعث کاهش سرعت متابولیسم و ظاهر علائمی چون خستگی و افزایش وزن می شود.

اطلاعات بیشتر: به چه علت تیروئید کم کار می شود؟

3- سندرم کوشینگ:

این سندرم اغلب به علت بالا بودن میزان هورمون کورتیزول در بدن ایجاد می شود و می تواند به فشارخون بالا، پوکی استخوآنها و دیابت منجر شود.

4- تیروئیدیت:

تیروئیدیت به التهاب یا تورم غده تیروئید اطلاق می شود و ممکن است به کاهش نحوه ترشح هورمون های تیروئید یا افزایش آنها منجر شود.

5- تیروئیدیت هاشیموتو:

این بیماری ناشی از حمله سیستم ایمنی به غده تیروئید است و معمولا به کم کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) منجر می شود.

6- بیماری های آدیسون:

بیماری های آدیسون یا نارسایی اولیه آدرنال، به عدم تولید کافی هورمون های آلدوسترون و کورتیزول توسط غده آدرنال مرتبط است.

7- گواتر:

بیماری گواتر چگونه است؟

گواتر به معنای بزرگ شدن غده تیروئید به صورت غیرطبیعی است. این بیماری ممکن است به دلیل تورم کلی غده تیروئید یا رشد چندین ندول بر روی آن ایجاد شود. برخی از افراد ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند، در حالی که دیگران ممکن است علائم مرتبط با پرکاری یا کم کاری تیروئید داشته باشند. عوامل مختلفی می توانند باعث ایجاد گواتر شوند، از جمله کمبود ید در بدن. بیماری گریوز نیز می تواند گواتر را ایجاد کند، زیرا این اختلال خودایمنی باعث پرکاری تیروئید می شود. اختلال دیگری به نام هاشیموتو نیز ممکن است به تیروئید صدمه برساند و منجر به کاهش سلول های تیروئید و تورم آن شود، که در نهایت گواتر ایجاد می کند.

8- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS):

PCOS یک اختلال هورمونی در زنان است که معمولا با دوره های قاعدگی نامنظم، افزایش هورمون های مردانه (آندروژن) و تشکیل کیست های کوچک در تخمدآنها همراه است.

9- دیابت:

دیابت (دیابت بی مزه چیست؟) معمولا ناشی از ناتوانی بدن در تولید انسولین یا استفاده بهینه از انسولین است و با افزایش قند خون همراه می شود.
این بیماری ها نیاز به تشخیص دقیق و درمان مناسب دارند تا از عوارض جدی و تأثیرات منفی بر سلامتی جلوگیری شود.

10- سرطان تیروئید:

سرطان تیروئید، یک نوع نادر از سرطان است که عمدتاً در غده تیروئید ظاهر می شود و بیشتر در زنان بالای ۳۰ سال رخ می دهد. این سرطان ممکن است با ایجاد یک گره یا توده در تیروئید شناخته شود. دو نوع شایع تر سرطان تیروئید پاپیلاری و فولیکولی هستند. علائم معمول شامل تورم در گردن، مشکل در بلع، تنگی نفس، احساس ناراحتی در حرکت دادن سر و گردن، گرفتگی صدا، تغییر در صدا و سرفه مداوم می شوند.

11- آکرومگالی و غول پیکری:

آکرومگالی و غول پیکری از آسیب های ناشی از اختلال در عملکرد غده هیپوفیز هستند. این اختلالات با تولید بیش از حد هورمون رشد توسط غده هیپوفیز همراه هستند. آکرومگالی به طور معمول علائم رشد و بزرگی غیرعادی در دست ها و پاها ایجاد می کند، در حالی که غول پیکری با قد بلند و غیرعادی از دوران کودکی آغاز می شود. علائم شایع آکرومگالی شامل بزرگی لب، بینی و زبان، تورم دست وپا، تغییرات در ساختار استخوانی صورت، درد مفاصل و بدن، خستگی، سردرد، رشد اضافی استخوان و غضروف، ضخیم شدن پوست، اختلال در عملکرد جنسی، آپنه خواب، و اختلال بینایی هستند.

12- بیماری گریوز:

بیماری گریوز چیست؟

در بیماری گریوز، غده تیروئید بیش از حد هورمون تیروئید تولید می کند و باعث پرکاری تیروئید می شود. این بیماری عمدتاً در اواسط بزرگسالی ایجاد می شود، اما ممکن است در سنین دیگر نیز رخ دهد. بیماری گریوز با تولید بیش از حد هورمون تیروئید توسط غده تیروئید به وجود می آید. علائم شایع این بیماری شامل برآمدگی چشم، اسهال، مشکل در خوابیدن، خستگی و ضعف، گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید)، عدم تحمل گرما، ضربان قلب نامنظم، تحریک پذیری و تغییرات خلقی، ضربان قلب سریع، ضخیم یا قرمزشدن پوست روی ساق پا، لرزش، و کاهش وزن غیرقابل توضیح می شوند.

13- پرولاکتینوما:

اختلالات غدد درون ریز می توانند منجر به بیماری پرولاکتینوما شوند. وقتی غده هیپوفیز به نحو کافی عمل نکند و هورمون پرولاکتین به مقدار زیادی تولید شود، بیماری پرولاکتینوما ایجاد می شود. این هورمون در تنظیم تولید شیر مادر نقش دارد. علائم شایع بیماری پرولاکتینوما عبارتند از اختلال در تحریک جنسی، ناباروری، از دست رفتن میل جنسی، دوره های قاعدگی ناپدید، و تولید شیر بدون دلیل.

14- پوکی استخوان:

پوکی استخوان باعث ضعف و شکنندگی استخوآنها می شود و افراد را به شکستگی های آسیب رسان در مفصل ها و استخوآنها تحت تأثیر قرار می دهد.

اطلاعات بیشتر: پوکی استخوان چگونه درمان می شود

علائم جدی و خطرناک بیماری غدد و متابولیک

علائم جدی و خطرناک بیماری غدد و متابولیک چیست؟

در برخی موارد، اختلالات مرتبط با غدد درون ریز می توانند علائم جدی و خطرناکی ایجاد کنند. در صورت ظاهر شدن هر یک از موارد زیر، باید بلافاصله به پزشک مراجعه شود:

  • گیجی یا از دست دادن هوشیاری حتی به مدت کوتاه
  • افزایش شدید فشار خون
  • کند شدن خطرناک ضربان قلب
  • کاهش شدید حجم آب در بدن (کم آبی)
  • افسردگی یا اضطراب
  • دشواری در تنفس (تنگی نفس چگونه اتفاق میفتد؟)
  • ایجاد مشکلات چشمی از قبیل خشکی، سوزش، فشار، درد یا برآمدگی
  • خستگی یا ضعف شدید
  • سردرد شدید بدون دلیل آشکار
  • استفراغ و اسهال شدید
  • اختلالات در الگوی خواب.

در موارد فوری و شدید از این نشانه ها، توصیه می شود که به اورژانس مراکز درمانی مراجعه شود.

علل ایجاد بیماری های غدد درون ریز

بیماری های غدد درون ریز از عوامل مختلفی ممکن است به علت اختلالات در سیستم غدایی بدن ایجاد شوند. این اختلالات معمولا به دو دسته تقسیم می شوند:

1- عدم تعادل هورمونی: وقتی تولید هورمون توسط یک غده درون ریز خیلی زیاد یا خیلی کم می شود، این وضعیت به عنوان عدم تعادل هورمونی شناخته می شود.

2- ضایعات و ناهمواری ها: بیماری های غدد درون ریز ممکن است ناشی از ایجاد ضایعات نظیر ندول ها و تومورها در سیستم غدد درون ریز باشند.

در کنترل تعادل هورمونی در جریان خون، سیستم بازخورد غدد درون ریز نقش دارد. زمانی که سطح هورمون ها در خون بیش از حد یا کمتر از حد باشد، این سیستم سیگنال های مورد نیاز را ارسال می کند تا مشکل رفع شود.

افزایش یا کاهش هورمون ها ممکن است ناشی از عوامل متعددی باشد از جمله:

  • مشکل در عملکرد سیستم بازخورد غدد درون ریز
  • بیماری ها

ناتوانی یک غده برای تحریک غده دیگر و ترشح هورمون (به عنوان مثال، مشکل در هیپوتالاموس می تواند تولید هورمون در غده هیپوفیز را مختل کند)

اختلالات ژنتیکی مانند:

  • نئوپلازی غدد درون ریز متعدد یا کم کاری مادرزادی تیروئید
  • عفونت
  • آسیب به غده درون ریز
  • تومور غده درون ریز

توجه: تشخیص و درمان اختلالات غدایی بستگی به نوع و علت آن دارد و نیاز به مشاوره و درمان تخصصی دارد.

عوامل خطر برای شایع ترین بیماری های غدد

عوامل خطر برای شایع ترین بیماری های غدد کدامند؟

تعدادی عامل خطر می توانند احتمال ابتلا به بیماری های غدد درون ریز را افزایش دهند. اهمیت این عوامل خطر بر ابتلا به بیماری های غدد و متابولیک متفاوت است و تمام افراد ممکن است تحت تأثیر این عوامل باشند، اما به تنهایی این عوامل معمولا منجر به بیماری نمی شوند. برخی از عوامل خطر عبارتند از:

  1. بالا بودن سطح کلسترول و اختلال لیپید
  2. سابقه خانوادگی برای اختلالات غدد درون ریز
  3. کم تحرکی یا کم فعالیت بدنی
  4. سابقه شخصی برای اختلالات خودایمنی مانند دیابت
  5. رژیم غذایی نامناسب یا ناپرهیز از مواد غذایی مفید
  6. بارداری (در مواردی مانند پرکاری تیروئید)
  7. سابقه جراحی، ضربه، عفونت یا آسیب جدی دیگر به غدد درون ریز

مدیریت این عوامل خطر و حفظ یک سبک زندگی سالم می تواند کمک به پیشگیری از بیماری های غدد درون ریز و متابولیک نماید.

  • توجه: اگر احساس می کنید که ممکن است به عوامل خطری از این لیست معرض باشید، مشورت با پزشک خود برای ارزیابی و مشاوره بیشتر می تواند مفید باشد.

عوارض بیماری های غدد

بیماری های غدد و متابولیک، اگر چه معمولا از نوعی خفیف هستند، اما در طول زمان می توانند به عوارض جدی و خطرناکی منجر شوند. اختلال در سیگنال دهی هورمون ها می تواند فرایندهای طبیعی بدن را تخریب کند و عوارض مختلفی ایجاد کند. برخی از این عوارض شامل:

  • اضطراب یا بی خوابی، که معمولا در بیماری های تیروئید شایع است
  • کما (وضعیت خطرناکی که در کم کاری تیروئید رخ می دهد)
  • افسردگی، که نیز در بسیاری از موارد تیروئیدی دیده می شود
  • بیماری های قلبی و اختلالات لیپید (چربی خون)
  • آسیب به سیستم عصبی
  • احتمال آسیب یا نارسایی اندام ها
  • کاهش کیفیت زندگی به علت عوارض ناشی از بیماری

نکته: بهترین راه برای جلوگیری از این عوارض و مدیریت بیماری های غدد و متابولیک، مشاوره با پزشک و پیروی از راهنمایی ها و درمانهای تخصصی است.

شایع ترین بیماری های غدد چگونه درمان می شوند؟

شایع ترین بیماری های غدد چگونه درمان می شوند؟

شایع ترین بیماری های غدد درون ریز معمولا در دو دسته اصلی تقسیم می شوند:

  • بیماری هایی که به علامت های خفیف یا بدون علامت ختم می شوند و بیماری هایی که به شدت ظاهر و آزاردهنده می باشند. درمان این بیماری ها به ویژگی ها و شدت هر بیماری بستگی دارد.
  • در صورتی که علائم بیماری شدید و آزاردهنده باشد، متخصصان غدد اقدام به اصلاح عدم تعادل هورمونی می نمایند و بیماری را درمان می کنند. هر یک از این بیماری ها روش های درمانی خاص خود را دارند.
  • در بسیاری از موارد، درمان این بیماری ها از طریق مصرف هورمون های مصنوعی صورت می گیرد. برای مثال، در بیماری های تیروئید، افراد ممکن است نیاز به مصرف هورمون های تیروئید مصنوعی داشته باشند.
  • موارد خاص نظیر پرولاکتینوما (یک نوع تومور غیر سرطانی)، جراحی یا درمانهای پرتودرمانی برای کنترل علائم مورد استفاده قرار می گیرد.
  • تصمیم گیری در مورد نوع درمان به توصیه های پزشک و شدت بیماری بستگی دارد.

چگونه خطر ابتلا به بیماری های غدد و متابولیک را کاهش دهیم؟

برای کاهش خطر ابتلا به بیماری های غدد و متابولیک، می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

  • تغذیه به صورت متعادل: رژیم غذایی سالم (برنامه غذایی سالم برای یک هفته) و متنوع کمک می کند تا عملکرد غدد درون ریز و متابولیسم بهبود یابد. مصرف مواد غذایی سالم شامل میوه ها، سبزیجات، میان وعده های سالم و کاهش مصرف مواد غذایی با اشباع چربی و قندهای پرآسیب است.
  • فعالیت بدنی منظم: ورزش و فعالیت بدنی منظم باعث حفظ وزن سالم، بهبود قلب و عروق، و کاهش خطر ابتلا به بیماری های متابولیک می شود. حداقل 30 دقیقه ورزش روزانه را در برنامه خود جای دهید.
  • کنترل وزن: حفظ وزن به طور مناسب و جلوگیری از افزایش وزن زیاد، از اهمیت بسیاری برخوردار است. افزایش وزن بیش از حد می تواند عوارض متابولیک و بیماری های غددی را تشدید کند.
  • کاهش استرس: مدیریت استرس و اضطراب از طریق تکنیک های مانند مدیتیشن، یوگا، و تنفس عمیق می تواند به بهبود سلامت غدد و متابولیسم کمک کند.
  • اجتناب از مواد مخدر و مصرف معقول الکل: سیگار، مواد مخدر، و مصرف افزایشی الکل می توانند عوارض منفی بر روی سیستم غدد درون ریز و متابولیسم داشته باشند. ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل می توانند به بهبود سلامت عمومی کمک کنند.
  • مراجعه به پزشک: برای ارزیابی سلامت غدد و متابولیسم، از زمانی که علائم نادرست یا نگران کننده ظاهر شوند، به پزشک مراجعه کنید. با تست ها و ارزیابی های پزشکی، مشکلات به موقع تشخیص داده و درمان شوند.

مشکلات غدد در زنان کدام بیماری ها هستند؟

مشکلات غدد در زنان کدام بیماری ها هستند؟

بیماری های غدد و متابولیک در زنان به نسبت بیشتر از مردان دیده می شوند. در این گروه از بیماری ها، برخی از مهمترین موارد عبارتند از:

  • اختلالات تیروئید: اختلالات تیروئید مانند هیپوتیروئیدیسم (کم کاری تیروئید) و هیپرتیروئیدیسم (پرکاری تیروئید) در زنان شایع تر هستند. این اختلالات می توانند به مشکلاتی مانند افزایش وزن، اختلال در دوره قاعدگی، و مشکلات تولید شیر در دوره بارداری منجر شوند.
  • سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS): این سندروم یکی از معمول ترین بیماری های زنان است که به اختلال در تولید هورمون های تخمدانی، نارسایی دوره قاعدگی، رشد موهای اضافی، و مشکلات در باروری منجر می شود.
  • دیابت: دیابت نوع 2 در زنان به نسبت مردان بیشتر دیده می شود. مدیریت و کنترل قند خون از اهمیت بسیاری برخوردار است.
  • پوکی استخوان (آستیوپوروز): پوکی استخوان در زنان به علت کاهش تولید هورمون های جنسی (استروژن) در سنین بالاتر شایع است. این بیماری ممکن است به شکستگی استخوآنها و کاهش چگالی استخوانی منجر شود.

آزمایش های منظم و مشاوره پزشکی می تواند به پیشگیری و مدیریت این بیماری ها در زنان کمک کند.

چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟

درخواست مشورت از پزشک در مورد بیماری های غدد درون ریز در هنگام احساس هر یک از علائم غیرطبیعی بسیار حیاتی است. زیرا علائم این بیماری ها ممکن است با علائم دیگر بیماری ها تداخل داشته باشند.

هنگامی که علائم شما شدیدتر شده یا به طور جدی به کیفیت زندگی شما آسیب می زند، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. بسیاری از بیماری های غدد درون ریز درمان پذیر هستند و با تشخیص و درمان معمولا می توانند کنترل شوند. اگر تشخیص داده شود، درمان از طریق داروها یا دیگر روش های معتبر انجام می شود. برخی از این بیماری ها به مدت معینی و یا تا پایان عمر نیاز به دارو دارند.