بیماری های کلیه و مجاری ادراری

هر آنچه که باید درباره بیماری های کلیه و مجاری ادراری بدانید

بیماری های کلیه و مجاری ادراری

بیماری های مرتبط با کلیه و مجاری ادراری، که به عنوان علم اورولوژی نیز شناخته می شود، می تواند در افرادی از هر سن و جنسیت، از جمله خانم ها، آقایان و حتی کودکان ایجاد شود. این نوع بیماری ها تنها در قسمت خاصی از بدن تاثیر گذارند و در خانم ها دستگاه ادراری و در آقایان نیز دستگاه ادراری و اندام های تولید مثل تحت تاثیر قرار می گیرند.

اطلاعیه

بیماری های اورولوژی شامل مشکلات مختلفی همچون مشکلات دستگاه ادراری، سنگ کلیه، مسائل مربوط به کنترل ادرار، پروستات و موارد دیگر می شوند که در ادامه به این مسائل پرداخته خواهد شد.

دستگاه ادراری، مسئول خروج مواد زائد و آب اضافی از بدن است. این فرآیند باید بدون هیچ گونه مشکلی انجام شود. اجزای اصلی دستگاه ادراری شامل کلیه ها، حالب و مثانه هستند.

برای خروج طبیعی ادرار، تمام مراحل باید بدون هیچ نقصی انجام شود. بیماری های اورولوژی، یک طیف گسترده از بیماری های مرتبط با دستگاه ادراری را شامل می شوند.

با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در مورد بیماری های اورولوژی ارائه دهیم و شما را در این زمینه آگاه سازیم.

انواع بیماری های کلیه و مجاری ادراری

در زمینه اورولوژی، انواع مختلفی از اختلالات و بیماری ها وجود دارد. در ادامه، به شایع ترین بیماری های شناخته شده در زمینه اورولوژی توسط انجمن پزشکی آمریکا اشاره خواهیم کرد:

  1. هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH)

هیپرپلازی خوش خیم پروستات یکی از بیماری های کلیه و مجاری ادراری

هایپرپلازی خوش خیم پروستات به بزرگ شدن پروستات اشاره دارد. این افزایش اندازه پروستات به دلیل رشد غده پروستات اتفاق می افتد. این بیماری بیشتر در آقایان مسن رخ می دهد و ارتباط مستقیمی با سرطان پروستات ندارد. علائم این بیماری ناشی از فشار غده پروستات بر مجاری ادرار به شرح زیر هستند:

  • نیاز مکرر به ادرار کردن
  • دفع مقدار کم ادرار
  • عدم احساس خالی شدن مثانه بعد از دفع ادرار

درمان هایپرپلازی خوش خیم پروستات با استفاده از داروها آغاز شده تا در صورت شدت بیماری، جراحی پروستات صورت می گیرد.

  2. بی اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار به وضعیتی اشاره دارد که فرد نمی تواند ادرار را کنترل کند. این اختلال منجر به نشت ناخواسته ادرار در فرد می شود و برای بیمار آزار دهنده است. عوامل متعددی می توانند به بی اختیاری ادرار منجر شوند، از جمله:

چرا بی اختیاری ادرار دارم

  1. دیابت (مهمترین علائم دیابت در زنان و مردان)
  2. بارداری و زایمان
  3. ضعیفی عضلات مثانه
  4. فعالیت بیش از حد مثانه
  5. بزرگ شدن پروستات
  6. ضعف عضلات اسفنکتر (عضلات حمایتی مجاری ادراری)
  7. صدمه به نخاع
  8. یبوست شدید
  9. عفونت دستگاه ادراری
  10. بیماری هایی مانند پارکینسون و مولتیپل اسکلروزیس

درمان بی اختیاری ادرار ابتدا ممکن است با راهکارهای خانگی مثل مصرف کمتر مایعات آغاز شود. در صورتی که این روش ها نتیجه ندهند، پزشک ممکن است به درمان با روش های پزشکی چون جراحی نیاز روی آورد.

  • بی اختیاری ادرار در مردان

بی اختیاری ادرار مردان یکی از بیماری های کلیه و مجاری ادرار

بی اختیاری ادرار در مردان به معنای نشت ناخواسته ادرار است. این مشکل به عنوان یک نشانه بیماری در دستگاه ادراری مطرح می شود. فرآیند تولید و ذخیره ادرار توسط دستگاه ادراری صورت می گیرد. ادرار در مثانه ذخیره شده و به کمک مجاری ادراری که از طریق پروستات و آلت تناسلی خارج می شود. دور مجاری ادراری، یک حلقه از عضلات به نام اسفنکتر واقع شده است. با پر شدن مثانه، سیگنال های عصبی به اسفنکتر ارسال می شود تا در وضعیت فشرده بماند. در واقعیت، عضلات و عصب ها به منظور جلوگیری از نشت ادرار با یکدیگر همکاری می کنند. زمانی که در هر مرحله از این فرآیند اختلالی رخ دهد، می تواند به بی اختیاری ادرار منجر شود. این اختلالات شامل موارد زیر می شود:

  1. اگر مثانه به طور ناخواسته یا بی دلیل فشرده شود، ممکن است ادرار به طور غیر ارادی نشت کند.
  2. اگر عضلات اطراف مجاری ادراری آسیب ببینند و ضعیف شوند.
  3. زمانی که مثانه به طور ناخواسته بیش از حد پر شود یا به طور کامل خالی نشود.
  4. اگر موانعی در مجاری ادرار وجود داشته باشند و مثانه پر شود، ممکن است به نشت ادرار منجر شود.

بی اختیاری ادرار در مردان بیشتر در افراد مسن تجربه می شود، اما به این معنا نیست که این مشکل در افراد مسن طبیعی می باشد.

  • بی اختیاری ادرار در زنان

بی اختیاری ادرار زنان یکی از بیماری های کلیه و مجاری ادرار

بی اختیاری ادرار در خانم ها مانند آقایان به معنای از دست دادن کنترل بر روی مثانه است. در این رابطه، در خانم ها دو نوع بی اختیاری ادرار وجود دارد که به دو دسته زیر تقسیم می شوند:

  1. بیش فعال: این نوع بی اختیاری ادرار هنگامی رخ می دهد که مثانه به نحوی بیش از حد فعالیت نشان دهد و فشرده شود، منجر به نشت ادرار می شود.
  2. استرسی: بی اختیاری ادرار نوع استرسی به معنای از دست دادن کنترل ادرار در شرایط استرس آور و فشارهای روحی خاص رخ می دهد.

این اختلالات در خانم ها بیشتر از آقایان مشاهده می شوند. این امر ناشی از رویدادهای زندگی زنانه مانند بارداری، زایمان و یائسگی است. در خانم ها، فرآیند تخلیه ادرار به این صورت است که ادرار توسط کلیه ها تولید می شود و در مثانه نگهداری می شود.

زمانی که نیاز به دفع ادرار وجود دارد، عضلات مثانه سفت می شوند تا ادرار از طریق مجاری ادراری از مثانه خارج شود. در این حین، عضلات اسفنکتر اطراف مجاری ادراری نیز نسبت به آن شل می شوند تا ادرار به راحتی از بدن خارج شود.

در صورتی که در هر یک از مراحل این فرآیند اختلالی رخ دهد، ممکن است به بی اختیاری ادرار در خانم ها منجر شود.

  3. سنگ کلیه

سنگ کلیه یکی از بیماری های کلیه و مجاری ادراری

هنگامی که در ادرار مقدار زیادی املاح وجود داشته باشد، ممکن است به شکل سنگ کلیه تجمع یابد. سنگ های کلیه، این توده های سخت از املاح و مواد معدنی هستند که از کلیه ها به حالب (مجاری که ادرار را از کلیه به مثانه منتقل می کند) منتقل می شوند.

این سنگ ها می توانند جریان ادرار را مسدود کنند و در نتیجه بیمار ممکن است به درد شدیدی مبتلا شود. بسیاری از افراد می توانند سنگ های کوچک را بدون نیاز به مراجعه به پزشک از بدن خارج کنند. اما، در مواردی که سنگ ها بزرگتر هستند و به انسداد منجر می شوند، این مشکل به شدت پیچیده می شود و نیاز به مراجعه به پزشک دارد.

بیشتر بخوانید : برای دفع سنگ کلیه چه بخوریم؟

در برخی مواقع، زمانی که درمان سنگ کلیه اولیه از سوی پزشک موثر نبوده باشد، پزشک ممکن است تصمیم به اجرای عمل جراحی برای بیمار بگیرد. یکی از روش های معمول برای حل این مشکل، استفاده از تکنیک سنگ شکنی خارج از بدن یا ESWL (تراکم شدید امواج صوتی) است.

  4. عفونت ادراری (UTI)

عفونت دستگاه ادراری یک بیماری است که ناشی از ورود باکتری ها و ویروس های بیماری زا به دستگاه ادراری شده و در نتیجه به عفونت منجر می شود. این بیماری در خانم ها بسیار رایج است، اما در آقایان نیز ممکن است ایجاد شود.

بر اساس تحقیقات انجام شده در این زمینه، ۴۰ درصد از خانم ها و ۱۲ درصد از آقایان ممکن است به عفونت ادراری مبتلا شوند که باعث ایجاد علائم مهمی می شود. در آقایان، احساس سوزش هنگام ادرار کردن یکی از علائم معمول این بیماری است. همچنین، تکرار ادرار و احساس عدم تخلیه کامل مثانه پس از ادرار کردن دیگر علائمی هستند که ممکن است دیده شوند.

در اکثر موارد، مصرف آنتی بیوتیک ها به مدت پنج تا هفت روز می تواند این بیماری را درمان کند.

  5. سنگ مثانه

سنگ مثانه یکی از بیماری های کلیه و مجاری ادراری

سنگ های مثانه توده های سختی از مواد معدنی هستند. این مواد معدنی زمانی که غلظت آن ها افزایش یابد و به مانند کریستال ها شکل گیرند، می توانند به ایجاد سنگ مثانه منجر شوند. این اتفاق زمانی رخ می دهد که دچار مشکلاتی در تخلیه کامل مثانه شوید.

در صورتی که سنگ مثانه به اندازه کوچک باشد، ممکن است بدون نیاز به درمان از بین برود؛ اما گاهی اوقات نیاز به عمل جراحی برای تخلیه سنگ مثانه واجب می شود. اگر اقدام به درمان سنگ مثانه به موقع انجام نشود، ممکن است منجر به ایجاد عفونت و ظهور علائم دیگر شود.

  6. واریکوسل

واریکوسل یکی از بیماری های کلیه و مجاری ادراری

واریکوسل یک اختلال است که زمانی ایجاد می شود که رگ هایی داخل کیسه بیضه، که وظیفه نگهداری بیضه را دارند، بزرگ می شوند. این بیماری به شکلی شبیه به واریس، که ممکن است در پاهای خود یا افراد دیگر مشاهده کرده باشید، ظاهر می شود.

واریکوسل می تواند عامل اصلی کاهش تولید اسپرم و کیفیت آن باشد، که می تواند به ناتوانی جنسی و نازایی منجر شود. با این حال، مهم است به یاد داشت که در برخی از افراد تأثیر واریکوسل بر اسپرم ناچیز است و این بیماری ممکن است به کم رشدی یا کوچک شدن بیضه ها منجر شود.

برای اطلاعات بیشتر: علائم و راه های درمان واریکوسل

واریکوسل در اکثر موارد به تدریج تشکیل می شود و خوشبختانه تشخیص آن به سادگی امکان پذیر است. در اکثر موارد، نیازی به درمان ویژه نیست و در موارد شدید، می توان با انجام عمل جراحی این مشکل را درمان کرد.

  7. فتق کشاله ران

فتق کشاله ران یکی از بیماری های کلیه و مجاری ادراری

فتق کشاله ران زمانی به وجود می آید که یک بخش از روده از یک نقطه ضعیف در عضلات شکم به بیرون برآید. این برآمدگی ممکن است با درد همراه باشد و این درد، به ویژه هنگام سرفه، عطسه، خم شدن، و بلند کردن اشیاء سنگین، شدت بیشتری بگیرد.

این نوع فتق همیشه به خطرناک نیست؛ اما به طور خود به خود بهبود نمی یابد و در صورت عدم درمان، می تواند به عارضه های جدی منجر شود. در مواردی که فتق بسیار دردناک و بزرگ است، پزشک ممکن است تصمیم به انجام عمل جراحی به نام “ترمیم هرنی اینگوینال” بگیرد تا این مشکل رفع شود.

  8. دیگر بیماری های مرتبط با حوزه اورولوژی

در این بخش توضیحات کلی در مورد دیگر بیماری های این حوزه ارائه می شود:

  • سرطان پروستات: این نوع سرطان در پروستات ایجاد می شود و معمولاً در آقایان بالای ۵۰ سال دیده می شود. ممکن است بدون علائم خاص پیش برود، اما اگر پیشرفت کند، ممکن است علائمی مانند مشکلات در ادرار را ایجاد کند.

سرطان پروستات از بیماری های مرتبط با کلیه و مجاری ادرار

  • سرطان مثانه: این نوع سرطان در مثانه ایجاد می شود و ممکن است با علائم مثل خونریزی در ادرار، درد در ناحیه مثانه، و تغییرات در عادات ادراری همراه باشد.
  • افتادگی مثانه: این وضعیت زمانی رخ می دهد که عضلاتی که مثانه را نگه می دارند، ضعیف می شوند. این می تواند منجر به ادرار ناخواسته و اشکالات ادراری دیگر شود.
  • هماتوریا: این مفهوم به وجود خون در ادرار اشاره دارد. علل مختلفی ممکن است این وضعیت را ایجاد کنند، از جمله سنگ های کلیه، التهابات، یا سایر مشکلات اورولوژیک.
  • سیستیت بینابینی: این بیماری به التهاب موضعی مثانه اشاره دارد و ممکن است با علائمی مانند درد در ناحیه مثانه همراه باشد.
  • مثانه بیش فعال: این وضعیت به افزایش فعالیت مثانه و نیاز مکرر به ادرار اشاره دارد، که ممکن است با نشانه های مختلفی همراه باشد.
  • اختلال نعوظ: این مشکلات مربوط به نعوظ و انزال شامل مشکلاتی مانند ناتوانی جنسی، ناراحتی در انزال، و اختلالات مرتبط با عملکرد جنسی هستند.

برای اطلاعات بیشتر: راه های درمان اختلال نعوظ

نکات مهمی در رابطه با پیشگیری از بیماری کلیه و مجاری ادراری:

چگونه از بروز بیماری های کلیوی و مجاری ادراری جلوگیری کنم

چندین نکته مهم واجب در پیشگیری از بیماری های کلیه و مجاری ادراری وجود دارد، که برای هر دو گروه سنی، بزرگان و کودکان، بسیار اثرگذار هستند:

  • مصرف آب کافی: برای حفظ سلامتی کلیه و مجاری ادراری، باید به مقدار کافی آب بنوشید.
  • محدود کردن نمک و کافئین: مصرف نمک و کافئین را محدود کنید، زیرا این مواد ممکن است به بروز بیماری های ادراری کمک کنند.
  • حفظ وزن مناسب: وزن مناسب داشتن به حفظ سلامتی کلیه و مجاری ادراری کمک می کند.
  • زندگی بدون دخانیات: انتخاب یک سبک زندگی بدون دخانیات می تواند از پیشرفت بیماری های ادراری جلوگیری کند.
  • تمرین تقویتی عضلات لگن: انجام تمرینات برای تقویت عضلات ناحیه لگن و مجاری ادراری مفید است.
  • تشویق به سرویس بهداشتی قبل از خواب: کودکان را تشویق کنید که قبل از خواب به سرویس بهداشتی بروند.
  • محدود کردن مصرف مایعات در شب: مصرف مایعات را در ساعات شب محدود کنید.
  • آموزش به دختران: به دختران آموزش دهید که پس از سرویس بهداشتی باید از جلو به عقب خود را تمیز کنند یا خشک کنند.
  • مراجعه به متخصص اورولوژی: در صورت بروز مشکلات جدی در کلیه و مجاری ادراری، به موقع به متخصص اورولوژی مراجعه کنید تا از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری شود.

این نکات می توانند به پیشگیری از بیماری های کلیه و مجاری ادراری کمک کنند و برای همه افراد، بزرگان و کودکان مفید هستند.

علائمی که نشان دهنده بیماری کلیه و مجاری ادراری (اورولوژی)

علائم نشان دهنده بیماری های کلیه و مجاری ادرار

علائم مرتبط با بیماری های کلیه و مجاری ادراری، گرچه در افراد مختلف متنوع هستند و هر فرد ممکن است علائم خاص خود را تجربه کند، اما شایع ترین علائم این بیماری ها عبارتند از:

  • سردردهای مکرر
  • احساس خستگی
  • خارش در تمام بدن
  • سوزش یا مشکل هنگام ادرار کردن
  • تکرر ادرار به خصوص هنگام شب
  • حضور خون در ادرار
  • بی اشتهایی
  • پف دور چشم
  • تورم دست و پا
  • تیرگی پوست
  • گرفتگی عضلات
  • احساس درد در ناحیه کمر، به ویژه زیر دنده ها
  • افزایش فشار خون

این علائم می توانند نشانه های بیماری های کلیه و مجاری ادراری باشند و در صورت تجربه هر یک از این علائم، مراجعه به پزشک متخصص اورولوژی توصیه می شود.

در هنگام ایجاد بیماری های کلیه و مجاری ادراری به کدام پزشک باید مراجعه کنیم؟

به عنوان قاعده عمومی، در هنگام ایجاد بیماری ها و مشکلات مرتبط با کلیه و مجاری ادراری، به پزشک اورولوژی مراجعه کنید. پزشکان اورولوژی(اورولوژیست) افرادی هستند که در تشخیص و درمان اختلالات کلیه، مجاری ادراری، پروستات، مثانه و مشکلات مشابه دیگر تخصص دارند.

در موارد خاصی ممکن است نیاز باشد از چند پزشک متخصص مشاوره بگیرید، اما پزشک اورولوژی معمولاً اولین متخصصی است که در مورد مشکلات کلیه و مجاری ادراری می توانید به او مراجعه کنید. او می تواند مشکل شما را تشخیص قرار دهد و برنامه درمانی مناسب را برای شما تعیین کند یا اگر نیاز به تست های تشخیصی بیشتر یا مشاوره با تخصص های دیگر باشد، شما را به آن ها ارجاع دهد.