دانستنی های حیوانات
منو
دانستنی های حیوانات
دانستنی های حیوانات
دانستنی های حیوانات
دانستنی های حیوانات
دانستنی های حیوانات
انواع دانستنی های حیوانات شامل بیماری های حیوانات، موضوعاتی مربوط به پرورش و نگهداری آن ها و عمل های جراحی حیوانات، واکسیناسیون ها و … می شوند. در ادامه به طور کامل تر این موارد را بررسی خواهیم کرد؛
به طور کلی این بیماری ها شامل موارد مختلفی می شوند:
بیماری های حیوانات خانگی، که عمدتا سگ ها، گربه ها و پرندگان زینتی و ماهی های آکواریومی را شامل می شوند می توانند متنوع باشند. در زیر برخی از بیماری های شایعی که ممکن است در این حیوانات خانگی دیده شوند را برشمرده ایم:
بیماری های عفونی تنفسی از جمله سرماخوردگی، عفونت های گوش، و عفونت های تنفسی به عنوان یکی از مهم ترین مسائل تنفسی در گربه ها شناخته می شوند. این بیماری ها ممکن است توسط انواع ویروس ها و باکتری ها ایجاد شوند. به عنوان یک نمونه، عفونت کم خونی و ویروس لوکمی عفونی یکی از بیماری های شایع میان گربه هاست. این ویروس می تواند به کاهش تولید سلول های خونی در بدن گربه منجر شده و باعث بروز بیماری های جدی مانند سرطان و عفونت های دیگر گردد.
بیشتر بدانید: خطرناک ترین بیماری های گربه چیست؟
عفونت اوریت نیز در گربه ها اتفاق می افتد، و علت اصلی آن ممکن است عفونت با باکتری ها باشد که از طریق مجرای ادراری وارد بدن گربه می شوند و به انسداد عملکرد مثانه و کیسه ادراری منجر می شوند. علاوه بر این، انگل های خارجی نیز می توانند موجب بروز بسیاری از بیماری ها گردند. برخی از این انگل ها توسط پشه ها و کنه ها منتقل می شوند و به عنوان ناقل بیماری های مختلف، به خصوص کنه ها شناخته می شوند.
پرنده های زینتی از مجموعه حیوانات خانگی هستند که ممکن است با انواع مختلفی از بیماری ها مواجه شوند. این بیماری ها شامل بیماری های آنفولانزا، عفونت های گوارشی، بیماری های تنفسی، مشکلات پوستی و عفنت پا می شوند. آنفولانزا یک بیماری شایع است که به علت ویروس ها یا باکتری های خاص ایجاد می شود و علائمی نظیر وخامت و ضعف عمومی را نمایان می کند، از جمله کاهش اشتها و تغییر در رنگ پرنده. عفونت های گوارشی نیز می توانند به اسهال و ترشحات روده همراه با لاغری و ضعف عمومی منجر شوند. بیماری های تنفسی علائمی مانند سرفه، عطسه و تغییر در الگوی تنفس را به همراه دارند.
بیشتر بدانید: بیماری های خطرناک پرندگان خانگی
بیماری های پوستی در این گونه پرنده ها نیز به عنوان مشکلات شایع شناخته می شوند و ممکن است علائمی مانند قرمزی، خارش و التهاب پوست را ایجاد کنند. همچنین، عفونت پا یک مشکل رایج است که می تواند حرکت و پرواز پرنده را محدود کند. باید توجه داشت که این فقط چند مثال از بیماری های پرنده های زینتی است و برای تشخیص دقیق و درمان موارد خاص، همیشه بهترین راه این است که با یک دامپزشک متخصص مشورت کنید. همچنین، حفظ بهداشت و مراقبت منظم از پرنده ها از طریق تمیزی و فراهم آوری یک محیط زندگی بهداشتی و سالم نقش مهمی در جلوگیری از بیماری ها ایفا می کند.
مهم ترین بیماری های سگ ها عبارتند از آنفلوآنزای سگ که تنفسی است، پاروویروز سگ که عفونت در سیستم گوارشی و تنفسی را ایجاد می کند، بیماری های پوستی که شامل التهاب و عفونت های پوستی می شوند، بیماری های قلبی که مشکلاتی از جمله نارسایی قلبی را شامل می شوند، بیماری های گوارشی که عفونت های گوارشی و دردهای شکمی را شامل می شوند، و همچنین بیماری لگن که التهاب و عفونت مفصل را ایجاد می کند. استفاده از واکسیناسیون های منظم، بهداشت دقیق و مراقبت های پزشکی معتبر می تواند به جلوگیری و مدیریت این بیماری ها کمک کند.
بیشتر بدانید: خطرناک ترین بیماری مربوط به سگ چیست؟
عفونت آئروموناس به عنوان شایع ترین عفونت باکتریایی ماهیان آکواریومی آب شیرین شناخته می شود. ماهیانی که تحت تاثیر باکتری های آئروموناس یا باکتری های مشابه دیگر قرار می گیرند، ممکن است علائمی نظیر لکه های خونی یا زخم هایی روی بدن، تجمع مایع در شکم (“dropsy” و “pinecone disease”)، شکننده شدن پرها، یا بزرگ شدن چشم ها نشان دهند.
علاوه بر این، بیماری های منتقلی مثل انگل ها، عفونت های قارچی، شورزدگی و عفونت های ویروسی نیز در ماهیان آکواریومی شایع هستند. برای پیشگیری و مدیریت این بیماری ها، حائز اهمیت است که به مواردی چون تمیزی و کیفیت آب محیط ماهی، تغذیه متناسب، فرصت های استراحت مناسب، انتخاب مأنوس و ایجاد محیط زیست مناسب برای ماهیان توجه ویژه کنیم.
در صورت بروز علائم ناشناخته یا مشکوک به وجود بیماری در ماهیان آکواریومی، توصیه می شود به دامپزشکان متخصص مراجعه کرده و بر اساس علائم بالینی، نمونه برداری، آزمایشات و درمان های مناسب اقدام نمایید.
بیماری های دامی و طیور به طور عام در دو دسته اصلی طبقه بندی می شوند:
بیماری های ویروسی در شش گروه اصلی مورد طبقه بندی قرار می گیرند:
همچنین تا کنون نه دسته ویروس بیماری زا از حیوانات شناسایی شده اند شامل:
بیماری های میکروبی نیز در گروه های مختلفی قرار می گیرند. عوامل مهم در تشخیص و دسته بندی بیماری های میکروبی عبارتند از:
ویروس ها به طور کلی به سه دسته مشخص تقسیم می شوند:
در این بخش به بیماری های مشترک بین حیوانات اشاره می کنیم. به طور کلی این بیماری ها در اکثر حیوانات وجود دارند:
بیماری های مشترک میان انسان و جانوران یا زئونوز (Zoonosis) به بیماری های عفونی اشاره دارد که می توانند بین انسان ها و جانوران (عمدتا مهره داران) منتقل شوند. اغلب این واژه به طور خاص به بیماری هایی اطلاق می شود که از دیگر گونه های جانوران به انسان منتقل می شوند. منشأ این بیماری ها ممکن است از جانوران اهلی یا وحشی به عنوان میزبان اصلی، از جمله حشرات، پستانداران، خزندگان و پرندگان باشد. در برخی از موارد انسان می تواند عامل عفونی را به جانوران دیگر منتقل کند، که این حالت به عنوان زئونوز معکوس یا آنتروپونوزیس نیز شناخته می شود (از واژه یونانی “آنتروپو” به معنی انسان گرفته شده است).
در زئونوز مستقیم، عامل عفونی نیاز به یک میزبان اصلی دارد و در طی انتقال خود تغییرات زیادی نمی دهد. بسیاری از سو زئونوزها از این دسته هستند، به عنوان مثال سو زئونوز آنفلوانزا. همچنین ممکن است زئونوزیس مستقیم به معنی انتقال عامل عفونی از یک جانور به دیگری از همان گونه باشد. به عبارت دیگر، این حالت به انتقال مستقیم بیماری از یک جانور به جانور دیگر اطلاق می شود. از طرف دیگر زئونوزیس غیرمستقیم به انتقال از طریق وجود یک میزبان واسط اشاره دارد. این میزبان واسط ممکن است همه نشانه های بیماری را نداشته باشد و جانوری به نام ناقل نیز برای انتقال بیماری مسئول باشد.
بسیاری از اپیدمی های خطرناک از زئونوزهایی سرچشمه می گیرند که از جانوران به انسان منتقل می شوند. به عنوان مثال بیماری هایی همچون هاری، بیماری ابولا و آنفلوآنزا. بر اساس یک مطالعه، 61 درصد از 1415 عامل بیماری زا برای انسان زئونوز هستند.
با توجه به تعداد زیادی از بیماری های زونوتیک، فهرست بیشماری از این بیماری ها وجود دارد که به صورت مختصر در زیر آمده است:
این فهرست نمایندگی از تنوع گسترده بیماری های زونوتیک است که می توانند از حیوانات به انسان یا از انسان به حیوانات منتقل شوند. برای جلوگیری از انتقال این بیماری ها، مراقبت دقیق از حیوانات و رعایت دستورالعمل های بهداشتی اساسی از اهمیت بالایی برخوردار است.
بیماری های زئونوز می توانند از طریق مسیرهای مختلف منتقل شوند از جمله:
مهم ترین عوامل بیماری زای زئونوزی که از طریق مصرف غذا منتقل می شوند عبارتند از:
نکته: در سال 2006، یک همایش در برلین برگزار شد که به بررسی تاثیر عوامل بیماری زای زئونوز بر سلامت و امنیت غذایی می پرداخت. از دولت ها خواسته شد که در این زمینه اقدامات پیشگامانه تری انجام دهند و از مردم خواسته شد که از مسیر مزرعه تا سفره غذا اقدامات ایمنی لازم را انجام دهند.
بسیاری از انتقال های گسترده ی بیماری ها به انسان ناشی از مصرف غذا بوده و عوامل بیماری زای زئونوزی در این مسائل نقش مهمی ایفا می کنند. محصولات غذایی مختلف از جانوران به دلیل خطر آلودگی به عوامل بیماری زای زئونوزی ممکن است به منابعی برای انتقال بیماری ها تبدیل شوند. این مواد غذایی شامل تخم مرغ، محصولات دریایی، گوشت، محصولات لبنی و حتی برخی سبزیجات می شوند.
بیماری های زئونوزی می توانند بر اساس نوع عامل بیماری زا به چند دسته تقسیم شوند:
به طور کلی این اختلاف نظر همواره وجود داشته است اما در یک نگاه گسترده به تمام ویروس های شناخته شده که می توانند در پستانداران ایجاد شوند، نشان می دهد که در خفاش ها احتمال حمل کردن میکروب های ناشناخته که می توانند به انسان ها آسیب بزنند، بسیار بیشتر است. جالب اینجاست که این مطالعه توسط پژوهشگرانی انجام شده است که تا به اینجا با شک و تردید به موضوع خفاش ها نگریسته بودند.
پرورش حیوانات در اقتصاد یک کشور یکی از مهم ترین شاخه های زراعت و دامداری به شمار می آید و اهمیت و تاثیرات آن به شرح زیر می شود:
1- تغذیه: اهمیت تغذیه و امکان دسترسی به غذای کافی و کامل برای جوامع انسانی بسیار بالاست. تأمین پروتئین حیوانی از اهمیت خاصی برخوردار است و تاثیر مستقیمی بر سلامت جامعه دارد.
2- پوشاک: مواد حیوانی مانند پشم، پوست، پر و ابریشم در تولید پوشاک استفاده می شوند و از اهمیت ویژه ای برخوردارند.
3- نیروی کار: حیوانات به عنوان نیروی کششی در کارهای زراعتی و ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرند و در بسیاری از مناطق جهان نیاز به آنها ادامه دارد.
4- تجارت داخلی: حیوانات و محصولات حیوانی می توانند منابع اقتصادی مهمی برای افراد و مزارع در اقتصاد داخلی فراهم کنند.
5- تجارت خارجی: محصولات حیوانی مانند گوشت، تخم مرغ، پنیر، پوست، و شیرخشک به عنوان کالاهای صادراتی مورد تقاضا در بازارهای جهانی هستند.
6- افزایش منابع مالی و اشتغال: پرورش حیوانات می تواند منابع مالی و اشتغال بیشتری ایجاد کند. این می تواند به افزایش اقتصادی منطقه کمک کند و افراد را به کار و تولید مشغول کند.
7- ورزش و سواری: حیوانات ورزشی و سوارکاری در جوامع پیشرفته نقش مهمی ایفا می کنند و اهمیت دارند.
8- حاصلخیزی خاک: حیوانات می توانند به حاصلخیزی خاک کمک کنند. محصولات زراعی نظیر غلات و علوفه ها که به بازار عرضه می شوند، می توانند تغذیه خاک را بهبود ببخشند.
9- کود حیوانی: کود حیوانی منبع با ارزشی برای گیاهان به شمار می آید و می تواند باعث پرورش انواع گل و گیاهان شود.
نگهداری از حیوانات خانگی در جوامع سراسر جهان به عنوان یک موضوع مهم از منظر بهداشت و اجتماعی مطرح است و هر روز تعداد علاقمندان به داشتن حیوانات خانگی در کشورهای مختلف افزایش می یابد. در این زمینه، واکسیناسیون و شناسنامه دهی حیوانات از میان مسائل اساسی مورد توجه کارشناسان فنی در زمینه حیوانات خانگی است.
بیشتر کلینیک های دامپزشکی تاریخ نگاری واکسن های حیوان خانگی را تعیین می کنند. بنابراین بهتر است این تواریخ را به یاد داشته و به تاریخ های مشخص شده برای واکسن های حیوانی پایبند باشید.
افراد علاقه مند به نگهداری از حیوانات خانگی باید به جمعیت آنها مراقبت های بهداشتی ویژه را نیز اعمال کنند. این مراقبت ها شامل واکسیناسیون و شناسنامه دهی حیوانات می شود. این اقدامات به جلوگیری از وقوع بیماری های بهداشتی حیوانات و جامعه کمک می کنند. در این بخش به واکسیناسیون حیوانات و نحوه صدور شناسنامه بهداشتی آنها اشاره خواهد شد.
بهترین زمان برای تزریق واکسن های چندگانه برای سگ ها از ۴۵ روزگی تا ۲ ماهگی است. در این مرحله، دامپزشک باید این واکسن ها را تزریق کند. واکسن های چندگانه برای سگ ها به عنوان یک پکیج شامل بیماری های دیستمپر، پاروا ویروس، لپتوسپیروز، پارا آنفلوانزا، آدنو ویروس و هپاتیت عمل می کنند. دومین تزریق این واکسن ها در مدت ۳ هفته پس از تزریق اول انجام می شود و نوبت سوم نیز ۳ هفته بعد است. سپس سالی یک بار باید تزریق مجدد شوند.
واکسن هاری نیز بسیار ضروری است. بهترین زمان برای تزریق واکسن هاری برای سگ ها در سن ۳ ماهگی است. اگر مادر توله ها واکسن های موردنیاز را داشته باشد، توله ها تا سن ۳ ماهگی مصون به بیماری هاری هستند. در صورتی که توله ها در سن ۳ ماهگی واکسن هاری را تزریق کنند، هر سال یکبار باید مجددا واکسینه شوند. حدود ۶ روز قبل و ۶ روز پس از تزریق واکسن سگ، بهتر است سگ خود را از خانه خارج نکرده و از تماس با سگ های دیگر خودداری کنید تا مشکلاتی ایجاد نشود. (چکاپ ها واکسیناسیون سگ ها کدامند؟)
بهترین زمان برای تزریق واکسن های چندگانه برای گربه ها در سن ۲ ماهگی است. این واکسن ها شامل بیماری های کلسی ویروس، پن لکوپنی و رینوتراکئید هستند.
واکسن هاری نیز در سن ۳ ماهگی بهترین زمان برای تزریق آن به گربه ها است. اگر نمی دانید که آیا گربه تان واکسن زده شده یا خیر، به جای تزریق تریپل، دوبار تزریق آن در دو نوبت با ۳ هفته فاصله انجام دهید.
بیشتر بدانید: چکاپ های لازم برای گربه چیست؟
در حال حاضر هیچ واکسن خاصی برای این نوع حیوانات در کشور ما تایید نشده است. با این حال در صورت نیاز به محافظت در برابر بیماری ها، می توانید به تزریق واکسن هاری اقدام کنید. این تصمیم باید با توجه به شرایط و محیط نگهداری حیوانات انجام شود. مهم است به یاد داشته باشید که جوندگان بعد از تزریق واکسن های ضد انگل نیز نیاز به مراقبت دارویی دارند و باید این داروها در زمان بندی مناسب به آن ها داده شود.
واکسیناسیون پرندگان برای جلوگیری از بیماری های عفونی بسیار ضروری است. تاکنون تنها واکسن موجود برای پرندگان واکسن نیوکاسل است. این واکسن یکی از مهم ترین عوامل جلوگیری از بیماری های پرندگان است. این واکسن باید هر ۶ ماه یک بار تزریق شود تا جلوی وقوع بیماری های پرندگان گرفته شود.
بیشتر بدانید: چکاپ های ضروری پرندگان کدامند؟
