انواع آسیب‌ های ورزشی و درمان آنها

ورزش، یک فعالیت بسیار مفید و ضروری برای حفظ سلامتی است، اما ممکن است آسیب‌ های ورزشی مختلفی را با خود به همراه بیاورد. این آسیب‌ها شامل کشیدگی عضلات، شکستگی ها، پارگی تاندون ها و ضربه های مغزی می‌شوند. در این مقاله، به بررسی شایع ترین آسیب های ورزشی می پردازیم و راهکارهایی را برای پیشگیری، تشخیص و درمان این آسیب ها ارائه می دهیم.

انواع آسیب‌ های ورزشی

شایع‌ترین انواع آسیب های ورزشی ممکن است بستگی به نوع و میزان فعالیت های ورزشی داشته باشد. با این حال، تعدادی از شایع ترین آسیب های ورزشی عبارتند از:

۱- کشیدگی عضلانی: کشیدگی عضلات به دلیل استفاده زیاد از عضلات بدن ممکن است اتفاق بیافتد.

۲- تورم عضلات (میوزیت): آسیب دیدن عضلات به دنبال فعالیت های ورزشی باعث تورم و درد می شود.

۳- کشیدگی تاندون: کشیدگی در تاندون ها که از اتصال عضلات به استخوان ها حاصل می شود.

۴- آسیب‌ های زانو: آسیب های زانو شامل جراحات زانویی نظیر آسیب به رباط های زانو می شوند.

۵- آسیب‌ های مچ و پا: انواع آسیب های ورزشی مچ و پا به خاطر کشیدگی ها، شکستگی ها یا آسیب های به وجود آمده در زمان ورزش هستند.

۶- آسیب به بافت‌ های نرم: آسیب به نقاط اتصال عضلات به استخوان که شامل ترک برداشتن می شود.

۷- آسیب به مفاصل: وارد شدن آسیب به مفاصل ممکن است شامل التهاب مفصلی یا آسیب به بافت‌های مفصلی باشد.

۸- آسیب به لیگامانت‌ ها: جراحات به لیگامانت های مختلف بدن معمولا در اثر فشار یا حرکات ناصحیح ایجاد می شود.

۹- آسیب به استخوان: آسیب به استخوان شامل شکستگی ها یا استخوان های ترک خورده می شود.

۱۰- کمردرد: کمردرد (علت بروز انواع کمردرد) ممکن است به دلیل فشار زیاد یا حرکات نادرست در ورزش های وزنه برداری یا ورزش هایی با حرکات چرخشی رخ دهد.

آسیب‌ های ورزشی در بدنسازی

مهم ترین آسیب‌ های ورزشی در بدنسازی عبارتند از:

۱- فتق دیسک ستون فقرات: تمرینات بدنسازی نادرست و استفاده از وزنه های سنگین ممکن است فشارهای زیادی بر روی دیسک های ستون فقرات وارد کند و فتق دیسک را ایجاد کنند.

۲- کشیدگی و پارگی عضلات: کشیدگی و پارگی عضلات ممکن است به دلیل تمرینات تکنیک ناصحیح، افزایش ناگهانی وزن ها یا تمرینات بیش از حد ایجاد شود.

۳- پارگی اسلپ یا لابروم شانه: پارگی اسلپ یا لابروم شانه معمولا در نتیجه حرکات چرخشی یا بلندمدت و مکرری که بر روی مچ شانه وارد می شوند به وجود می آید.

۴- پارگی و کشش همسترینگ: همسترینگ‌ یا عضلات پشت ران ممکن است در نتیجه تمرینات غلیظ یا حرکات نادرست آسیب ببینند.

۵- آسیب‌ های تاندون و رباط: تاندون ها و رباط های مختلف بدن در نتیجه حرکات نادرست یا فشار زیاد ممکن است آسیب ببینند.

۶- آسیب زانو: آسیب های مختلف از جمله کشیدگی رباط ها، آسیب به کپسول مفصل و آسیب به غضروف زانو ممکن است زانو را تحت تاثیر قرار دهند.

آسیب‌ های ورزشی در فوتبال

در ادامه برخی از شایع ترین آسیب های اندام فوقانی و تحتانی در فوتبال آورده شده اند:

آسیب‌ های اندام فوقانی:

آسیب های اندام فوقانی در فوتبال شامل موارد زیر می شوند:

۱- ضربه مغزی (Concussion): ضربه مغزی اغلب در نتیجه برخورد سر با سطح سخت یا بازیکنان دیگر رخ می دهد و می تواند اثرات جدی بر روی عملکرد مغزی داشته باشد.

۲- شکستگی‌ های ترقوه (Clavicle Fractures): در نتیجه فشار یا ضربه به سر و شانه، شکستگی در استخوان ترقوه (سرکلوویکولار) ایجاد می شود.

۳- در رفتگی مفصل AC (Acromioclavicular Joint Dislocation): این آسیب معمولا در نتیجه فشار مستقیم بر روی شانه و دست اتفاق می افتد و باعث جدایی مفصل AC می شود.

۵- شکستگی استخوان ناوی (Navicular Bone Fracture): شکستگی در استخوان ناوی ممکن است در نتیجه ضربه مستقیم به پا و یا استفاده مکرر از آن باشد.

۶- پارگی رباط انگشت شست (Finger Ligament Tear): در نتیجه گرفتگی زیاد یا ضربه به انگشتان، پارگی در رباط های انگشت شست ایجاد می شود.

۷- آسیب‌ های سر: ضربه های قوی به سر می توانند منجر به آسیب های مختلفی نظیر کمرنگ شدن، کاهش آگاهی یا شکستگی های جمجمه شوند.

آسیب‌ های اندام تحتانی:

آسیب های اندام تحتانی در فوتبال شامل موارد زیر می شوند:

۱- کشیدگی تاندون و عضله (Strain): کشیدگی عضلات یا تاندون ها معمولا در نتیجه حرکات ناگهانی یا تمرینات بیش از حد ایجاد می شود.

۲- کشیدگی رباط (Sprain): کشیدگی یا پارگی در رباط ها به‌خصوص در مفاصل ممکن است ناشی از حرکات ناگهانی و یا تغییر مسیر بلند مدت باشد.

۳- کوفتگی‌ های عضلانی: ضربه یا فشار زیاد می تواند به کوفتگی عضلات تحتانی منجر شود.

۴- شکستگی‌ ها: ضربه های شدید می توانند به شکستگی های استخوان ها در اندام های تحتانی منجر شوند.

۵- خراشیدگی‌ ها: خراشیدگی ها اغلب در نتیجه برخورد با سطوح سخت یا مواد تیز ایجاد می شوند.

۶- التهاب تاندون (Tendonitis): تمرینات مکرر و یا استفاده بیش از حد می تواند به التهاب تاندون ها در اندام های تحتانی منجر شود.

۷- التهاب پرده سینوویال (Synovial Sheath Inflammation): التهاب پرده سینوویال معمولا در نتیجه حرکات مکرر و فرکشن در مفاصل ایجاد می شود.

۸- پارگی مینیسک (Meniscus Tear): در فوتبال پارگی مینیسک معمولا در نتیجه حرکات چرخشی و تغییر مسیر ناگهانی اتفاق می افتد.

۹- فتق (Hernia): فتق ممکن است در نتیجه فشارهای زیاد در ناحیه شکم باشد.

آسیب‌ های ورزش والیبال

در ورزش والیبال ممکن است با آسیب های ورزشی زیر مواجه شوید:

۱- فتق دیسک: فشار و تنش مکرر بر روی کمر و استفاده از قوس پهلوی نامناسب ممکن است باعث فتق دیسک (راه های درمان فتق دیسک کمر) شود.

۲- تاندونیت روتاتور کاف: تاندون های موجود در منطقه شانه در معرض خطر آسیب قرار دارند. تنش و تکرار حرکات شانه ممکن است منجر به تاندونیت روتاتور کاف شود.

۳- پارگی ACL یا رباط صلیبی قدامی: این آسیب معمولا ناشی از حرکات ناگهانی، اعمال فشار شدید یا تغییر سمت ناگهانی در خلاف جهت حرکت است. ممکن است وقتی ورزشکار در حال اجرای حرکات پرش یا چرخش است با این آسیب مواجه شود.

۴- تاندونیت کشکک: تاندون های موجود در مچ دست ممکن است به دلیل تنش و تکراری بودن حرکات در والیبال آسیب ببینند. این وضعیت ممکن است منجر به تاندونیت کشکک شود.

۵- پارگی یا دررفتگی رباط در انگشتان: در هنگام زدن توپ یا تماس با سطح برخی از انگشتان ممکن است رباط های موجود در انگشتان آسیب ببینند.

۶- پیچ خوردگی مچ پا: در هنگام پرش و حرکت های سریع ممکن است مچ پا پیچ خورده و آسیب ببیند.

۷- کمردرد: حرکات تکراری، خم شدن و برخورد قوی می تواند باعث کمردرد در ورزشکاران والیبالیست‌ شود.

آسیب‌ های ورزش یوگا

در یوگا نیز ممکن است با آسیب های ورزشی زیر مواجه شوید:

۱- درد در ناحیه مچ: در حین انجام حرکات یوگا ممکن است به طور مکرر وزن بدن خود را بر روی مچ دست قرار دهید. این می تواند منجر به درد، التهاب و آسیب در ناحیه مچ شود.

۲- کشیدگی عضلات همسترینگ: هنگام انجام حرکات انعطاف پذیری همچون تمرینات سانسکریت، افتادگی و انجام حرکات پیچشی، ممکن است عضلات همسترینگ واژندا، باسن و پشت ران آسیب ببینند و کشیدگی رخ دهد.

۳- درد کمر و گردن: برخی حرکات ورزش یوگا، مانند خم شدن به جلو، پیچش و افتادگی به شدت بر روی کمر و گردن تاثیر می گذارند. به همین دلیل ممکن است درد، تنگی عضلات و آسیب در این مناطق به وجود بیاید.

آسیب‌ های ورزش پارکور

در ورزش پارکور نیز ممکن است با آسیب های ورزشی زیر مواجه شوید:

۱- کبودی پا و دست: در حین انجام حرکات پارکور، احتمال برخورد پاها و دستان شما با سطوح سخت مانند دیوارها یا سطوح فلزی بالا است. این وضعیت می تواند منجر به کبودی و آسیب در ناحیه پاها و دستان شما شود.

۲- رگ به رگ شدن زانو: برخی حرکات پارکور از شدت فشار و نیرویی که بر زانوها اعمال می شود، می تواند باعث رگ به رگ شدن زانوها شود. این شرایط منجر به درد، التهاب و تورم در ناحیه زانو می شود.

۳- پیچ خوردگی مچ پا: در هنگام انجام حرکات پارکور ممکن است بافت های مچ پا به شدت تحت فشار قرار گرفته و پیچ خوردگی رخ دهد. این وضعیت می تواند منجر به کشیدگی عضلات، آسیب در رباط ها و تورم مچ پا شود.

۴- کبودی شانه و لگن:

در هنگام انجام حرکات پارکور مانند پرش از ارتفاع، پرتاب بدن و فرود آمدن به زمین ممکن است به شدت بر روی شانه و لگن فشار وارد شود. این شرایط می تواند منجر به کبودی، کشیدگی عضلات و آسیب در مفاصل شانه و لگن شود.

راه های پیشگیری

پیشگیری از آسیب های ورزشی از اهمیت بسیاری برخوردار است و می تواند به بهبود عملکرد و کاهش خطرات مربوط به ورزش کمک کند. در زیر تعدادی از راهکارهای پیشگیری از آسیب های ورزشی آورده شده است:

• گرم‌کردن و استرچینگ: گرم‌کردن قبل از شروع ورزش ممکن است عضلات را برای فعالیت آماده کند و استرچینگ بعد از ورزش کمک به افزایش انعطاف پذیری و کاهش تنش عضلات دارد.
• تقویت عضلات: تقویت عضلات به خصوص عضلات پشت و شکم می تواند به حمایت از استخوان ها و مفاصل کمک کرده و از آسیب های مرتبط با ضعف عضلات پیشگیری نماید.
• تکنیک های صحیح: یادگیری تکنیک های صحیح و اجرای صحیح حرکات ورزشی می تواند به کاهش خطرات آسیب های ورزشی کمک کند.
• استفاده از تجهیزات مناسب: انتخاب تجهیزات مناسب برای ورزش مثل کفش مناسب و تجهیزات حفاظتی می تواند از آسیب های مرتبط با تجهیزات جلوگیری کند.
• افزایش تدریجی فعالیت: افزایش تدریجی میزان فعالیت ورزشی به عنوان یک سیاست پیشگیری می تواند به بدن اجازه دهد تا تطابق بیشتری با فعالیت ها پیدا کند.
• استراحت مناسب: استراحت کافی بین جلسات ورزشی به بدن فرصت می دهد تا بهبود یافته و از خستگی جلوگیری می کند.
• پیگیری نشانه های آسیب: نادیده گرفتن نشانه های درد، تورم یا دیگر علائم می تواند باعث آسیب های ورزشی جدی شود.
• مراقبت از بدن: مراقبت از بدن از جمله خواب کافی، مصرف آب کافی و تغذیه سالم می تواند به بهبود عملکرد و پیشگیری از آسیب های ورزشی کمک کند.

راه های تشخیص

تشخیص آسیب های ورزشی اغلب نیاز به مراجعه به پزشک یا  فیزیوتراپیست دارد. در ادامه روش های تشخیص آسیب های ورزشی آورده شده‌ است:

• مصاحبه پزشکی: پزشک ممکن است سوالاتی در مورد علائم، زمان وقوع آسیب، شدت درد و تاریخچه ورزشی فرد بپرسد.
• بررسی فیزیکی: بررسی اجزای آسیب دیده توسط پزشک یا فیزیوتراپیست از جمله بررسی محدودیت حرکت، تورم، درد و نشانه های دیگر است.
• آزمون‌ های جسمانی: آزمون‌ های جسمانی ممکن است شامل تست های عضلانی، تست های انعطاف و تست های قدرت بدنی باشد.
• آزمون‌ های تصویری: آزمون‌ های تصویری مانند MRI، رادیولوژی (X-ray) و سونوگرافی برای مشاهده بافت های داخلی و تصاویر دقیق تر از نقاط آسیب دیده استفاده می شود.
• آزمایش خونی: برخی از آزمایش های خونی ممکن است برای ارزیابی وضعیت التهابی یا نشانه های دیگری که به آسیب اشاره دارند انجام شوند.
• سیگنال‌ های تصویری: از تجهیزاتی مانند ام آر‌ آی (MRI) و سی تی اسکن (CT scan) برای تصویربرداری دقیق تر از بافت ها و استخوان ها استفاده می شوند.
• آزمون‌ های عملکردی: برخی از آزمون های عملکردی ممکن است شامل تست های حرکتی خاص، اندازه گیری قدرت عضلات و تست های تعادل باشند.
• بررسی توانایی حسی: ارزیابی توانایی حسی شامل اندازه گیری حس لمس، درک درد و تست های دیگر است.
• تست‌ های ورزشی: تست های ورزشی با هدف ارزیابی توانایی جسمانی و وضعیت فیزیکی فرد استفاده می شود.

راه های درمان آسیب های ورزشی

درمان آسیب های ورزشی بستگی به نوع و شدت آسیب، شرایط جسمانی فرد آسیب دیده و وضعیت کلی فرد دارد. در ادامه تعدادی از روش های عمومی برای درمان آسیب های ورزشی ذکر شده است:

• استراحت: استراحت کردن فرصت بهبود به بدن می دهد.
• گذاشتن یخ‌: استفاده از یخ بر روی منطقه آسیب دیده به منظور کاهش التهاب و تورم.
• فشار: استفاده از باندهای فشاری به منظور کاهش تورم و حمایت از منطقه آسیب دیده.
• ارتفاع پاها: اگر آسیب در پاها رخ داده است، قرار دادن پاها در وضعیت بالا برای کاهش تورم مفید است.
• داروها: پزشک ممکن است داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) را تجویز کند تا درد و التهاب را کاهش دهد.
• ترکیبات فیزیوتراپی: جلسات فیزیوتراپی به منظور افزایش انعطاف پذیری، تقویت عضلات و بهبود حرکت ممکن است موثر باشند.
• کاربرد روش‌ های فیزیک درمانی: روش های فیزیک درمانی از جمله ماساژ، الکتروتراپی و امواج فشرده برای کاهش درد و بهبود عملکرد.
• تزریقات: تزریقات مواد مختلف مانند کورتیکواستروئیدها ممکن است در برخی موارد توسط پزشک تجویز شود.
• تغییرات در فعالیت‌ های ورزشی: ممکن است نیاز باشد فعالیت های ورزشی را تعدیل کنید یا مدتی از ورزش کردن خودداری کنید.
• جراحی: در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به جراحی برای ترمیم بافت ها یا مشکلات استخوانی باشد.

ورزش برای درمان آسیب‌ های ورزشی

انجام تمرینات مناسب می تواند در توانبخشی و بهبودی آسیب های ورزشی بسیار موثر باشد. البته مهم است که هرگونه برنامه تمرینی باید با تایید پزشک متخصص یا مربی ورزشی گرفته شود و با توجه به نوع آسیب و شرایط فیزیکی شما تنظیم شود. در ادامه تعدادی از تمرینات و ورزش های معمول برای درمان آسیب های ورزشی ذکر شده اند:

۱- تمرینات کششی: کشش های عضلات می تواند به افزایش انعطاف و بهبود محدودیت حرکتی کمک کند.

۲- تمرینات با وزن بدن: تمریناتی مثل اسکات، لانگ‌ و پلانک می توانند به تقویت عضلات اطراف مفاصل کمک کنند.

۳- تمرین با دمبل‌ های سبک: تمرینات با دمبل های سبک می توانند به تقویت عضلات مورد نیاز برای حرکت های ورزشی خاص کمک کنند.

۴- تمرین با کش‌ های مقاومتی: کش های مقاومتی (Resistance bands) می توانند در تقویت عضلات و افزایش استقامت کمک کنند.

۵- تمرین مقاومتی با تجهیزات: تمرین مقاومتی شامل استفاده از وزنه ها و دستگاه های ورزشی برای تقویت عضلات می شود.

۶- تمرین با توپ ورزشی سوئیسی: انجام تمرینات بر روی توپ ورزشی می تواند به تعادل، استقامت و تقویت عضلات کمک کند.

۷- تمرینات پلایومتریک (پریدن): تمرینات پلایومتریک می توانند به بهبود قدرت عضلات و افزایش توان پرش کمک کنند.

۸- تمرینات پیلاتس: تمرینات پیلاتس معمولا بر روی تقویت عضلات مرکزی (core) تاکید دارند و می توانند به بهبود تعادل و استقامت کمک کنند.

اگر آسیب‌ های ورزشی شدید بود چه کار باید کرد؟

یک روش متداول برای درمان آسیب های ورزشی خفیف و جزئی استراحت، یخ گذاری، فشرده سازی است. این روش به تسریع در بهبود آسیب کمک می کند و معمولا برای مواردی مانند آسپرین ها، کشیدگی های عضلانی و التهابات کوچک مفید است. اما برای آسیب های جدی تری که نیاز به اقدامات درمانی حرفه ای دارند، مانند شکستگی ها، تمدیدها و آسیب های شدید بیماری حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.

 آمار آسیب‌ های ورزشی

آمار آسیب های ورزشی متناسب با نوع ورزش، سطح فعالیت و ویژگی های ملیت های مختلف متغیر است. با این حال برخی از آمارهای کلی مربوط به آسیب های ورزشی موجودند:

۱- ملیت: در ایالات متحده بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) در سال ۲۰۲۲ بیش از ۸ میلیون نفر به دلیل آسیب های ورزشی به بخش اورژانس بیمارستان ها مراجعه کردند.

۲- جوانان و ورزش: بر اساس اطلاعات مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها در آمریکا در سال ۲۰۲۱ بیش از ۲ میلیون جوان زیر ۲۰ سال به دلیل آسیب های ورزشی به بیمارستان مراجعه کردند.

۳- ورزش‌ های خاص: ورزش های خاصی ممکن است خطر آسیب های ورزشی خاصی را به دنبال داشته باشند. برای مثال آمار نشان می دهد که فوتبال، بسکتبال و هاکی آسیب های ورزشی بسیاری ایجاد می کنند.

۴- جنسیت: تحقیقات نشان داده اند که نسبت بروز آسیب های ورزشی در برخی ورزش ها در زنان نسبت به مردان بیشتر است.

۵- وضعیت اقتصادی: آمارها نشان می دهند که در برخی جوامع، آسیب های ورزشی ممکن است در افراد با درآمد پایین تر به دلیل دسترسی کمتر به تجهیزات حفاظتی یا فرصت های توانبخشی بیشتر باشد.

۶- آسیب‌ های تکراری: آسیب های تکراری ممکن است در ورزش هایی که نیاز به حرکات تکراری دارند مانند دوچرخه سواری یا شنا بیشتر باشد.

چه عواملی احتمال خطر آسیب دیدگی را افزایش می‌ دهند؟

عواملی که ممکن است احتمال خطر آسیب دیدگی را افزایش دهند عبارتند از:

۱- بالا رفتن سن: با بالا رفتن سن، عوارض فیزیولوژیکی مانند از دست دادن انعطاف پذیری، کاهش استحکام عضلات و استخوان خطر آسیب های ورزشی را افزایش می دهند.

۲- عدم مراقبت کافی: اجرای تمرینات بدون استراحت کافی، نداشتن توجه به تکنیک های صحیح و عدم استفاده از تجهیزات حفاظتی می تواند خطر آسیب دیدگی را افزایش دهد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

در ادامه، تعدادی از علائم و وضعیت هایی که نشان دهنده نیاز به مراجعه به پزشک هستند آورده شده اند:

• درد شدید
• تورم شدید
• تغییر در رنگ پوست
• تهوع و استفراغ
• عدم توانایی در حرکت
• تغییرات در عملکرد مفصل
• افت فشار خون
• تشنج