عامل فشار خون بالا در کودکان

فشار خون بالا، سن ندارد. امروزه فشار خون بالا نه تنها در جوانان، بلکه حتی در کودکان و نوجوانان نیز به طور فزاینده ای شایع است. این مشکل به هیچ وجه نتیجه حجم کاری آن ها در مدرسه نیست. اضافه وزن، کم تحرکی و عادات بد، کودکان را به پیرمردان و پیرزنانی کوچک تبدیل می کند که از سردرد و احساس ناخوشی شکایت دارند. با دکتر آسپرین همراه باشید، در این مقاله فشار خون بالا در کودکان و علل و علائم آن را بررسی خواهیم کرد.

فشار خون بالا در کودکان

فشار خون بالا یا فشار خون شریانی در کودکان یک بیماری شایع نیست، اما در صورت ابتلا به این بیماری، ممکن است خطراتی جدی به همراه داشته باشد. فشار خون بالا تقریبا در نیمی از جمعیت بزرگسالان بالای ۳۰ سال مشاهده می شود اما این میزان در کودکان بین ۵ تا ۱۵ درصد است. از سوی دیگر، این بیماری در اکثر کودکان بدون علائم و علامت بوده و یا کاملا به طور تصادفی، در طی یک معاینه پیشگیرانه توسط متخصص قلب و عروق اطفال شناسایی می شود. در صورت بروز علائم که بسیار خطرناک تر نیز هستند، ممکن است آسیب غیرقابل برگشت به اندام های هدف (قلب، مغز، چشم ها، کلیه ها) تشخیص داده شود.

اطلاعات بیشتر : علت قلب درد در جوانان چیست؟

میزان فشار خون در کودکان

همان طور که پیش تر اشاره کردیم فشار خون بالا و افت فشار خون در بزرگسالان یک اتفاق رایج است اما ممکن است چنین مشکلاتی از بدو تولد در کودکان نیز مشاهده شود. بنابراین، مهم است که والدین بر سلامت کودک به خوبی نظارت داشته و اقداماتی پیشگیرانه و به موقع برای جلوگیری از عوارض و حفظ سلامت کودک داشته باشند.

در سیستم بدنی کودکان، دیواره رگ های خونی انعطاف پذیرتر از بزرگسالان بوده و باعث کاهش فشار خون نیز می شود. به طور کلی، در یک نوزاد تازه متولد شده، شاخص سیستولیک تقریبا ۷۵ میلی متر جیوه است و با رشد کودک و بزرگ تر شدن این پارامتر به تدریج شروع به افزایش خواهد کرد.

میزان کشسانی دیواره رگ های خونی به سن کودک بستگی داشته و بر عرض لومن شریان های وریدها و ناحیه شبکه مویرگی تاثیر می گذارد، بنابراین با رشد کودک این مقدار به تدریج در حال تغییر است. طبق آمار پزشکی، در کودکان زیر ۱۲ ماه، این میزان هر ماه ۱ میلی متر جیوه افزایش می یابد.

از ۱۲ ماهگی تا ۶ سالگی، فشار تقریبا ثابت می ماند و در سن پنج سالگی، این پارامترها در دختران و پسران متعادل می شود. با رسیدن به ۷ تا ۱۵ سالگی، شاخص سیستولیک به رشد خود ادامه می دهد. برای پسران هر سال ۲ میلی متر، برای دختران ۱ میلی متر جیوه زیاد می شود. فشار خون پسران کمی بالاتر از دختران است.

علائم فشار خون بالا در کودکان

والدین باید به علائمی که در کودک خود مشاهده می کنند، توجه کنند چرا که ممکن است نوازد یا کودک نتواند چیزی که او را اذیت می کند، به زبان بیاورد و درد یا ناراحتی را با گریه و علائمی که در بدن به وجود می آید نشان دهد. اما کودکی که به هفت سالگی رسیده است، می تواند آن چه را که برای او آزاردهنده یا ناراحت کننده است، توصیف کند. علائمی که ممکن است ایجاد شود شامل موارد زیر است:

• سردرد در هنگام بیداری که با افزایش فعالیت، بدتر می شود.
• تشنج
• ناراحتی در ناحیه قلب و سفتی قفسه سینه
• تهوع و استفراغ
• بی حالی و خستگی (در این مورد کودک حتی پس از استراحت خوب، خیلی فعال نخواهد بود.)
• خونریزی مکرر بینی
• اختلالات بینایی
• تپش قلب بالا

علل فشار خون بالا در کودکان

دو نوع علت فشار خون بالا در کودکان وجود دارد:

عوارض

اگر فشار خون بالا در کودکان به موقع تشخیص و درمان نشود، ممکن است تا بزرگسالی ادامه یابد و سبب بروز بیماری ها و مشکلات جبران ناپذیری شود. این موارد شامل موارد زیر خواهد بود:

• سکته قلبی
• حمله قلبی
• نارسایی قلبی
• بیماری کلیوی

تشخیص فشار خون بالا در کودکان

پس از مراجعه به پزشک در روزهای مختلف، اندازه گیری مکرر فشار خون (معمولا ۳ تا ۴ بار) انجام می شود تا فشار بالا به طور دقیق تشخیص داده شود. پس از مشخص شدن میزان واقعی فشار، متخصص قلب ممکن است معاینات و آزمایشاتی را برای بررسی دقیق تر تجویز کرده و در برخی موارد بیمار را به متخصص چشم و مغز و اعصاب کودکان ارجاع دهد. آزمایشات و معاینات شامل موارد زیر هستند:

• آزمایش بیوشیمیایی و هورمونی ادرار و خون
• سونوگرافی قلب و غدد فوق کلیوی
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی از مغز، غدد فوق کلیوی و قلب
• رادیوگرافی قلب، ریه و کلیه ها
• سونوگرافی کلیه ها

درمان فشار خون بالا در کودکان

درمان بسته به علت و شرایط بیمار متفاوت است. در مراحل اولیه بیماری، ممکن است با تغییر در سبک زندگی و ارائه یک رژیم غذایی بدون نمک (در صورت لزوم، کم کالری) درمان صورت گیرد. در موارد دیگر درمان شامل موارد زیر است:

• رفع و درمان علل فشار خون ثانویه
• درمان عواقب فشار خون بالا (نارسایی قلبی، آنژیوپاتی شبکیه و غیره)
• تمرینات فیزیوتراپی و دوره های درمان پایدار کننده ویتامین و غشا
• تجویز دارو (دیورتیک ها، مهارکننده های ACE، مسدود کننده های کانال کلسیم)

نحوه اندازه گیری فشار خون در کودکان

برای به دست آوردن مقدار دقیق فشار، قوانین زیر باید رعایت شود:

• در طول فرآیند اندازه گیری، کودک باید آرام باشد که طبق نظر پزشکان، بهترین زمان پس از بیدار شدن از خواب است.
• برای مقایسه شاخص ها، بهتر است پارامترها در موقعیت مشابه گرفته شود. (مثلا همگی در حالت نشسته)
• قبل از اندازه گیری، کاف را به درستی بر دست کودک بپوشانید. بهتر است از دستگاه مخصوص برای کودکان استفاده کنید.

هر چند وقت یک بار باید فشار خون کودکان چک شود؟

پزشکان توصیه می کنند که فشار خون کودکان را از ۳ سالگی، سالی یک بار چک کنید. برخی از پزشکان ممکن است فشار خون کودک شما را در هر ویزیت اندازه گیری کنند.

در صورت نیاز با متخصص اطفال در مورد چک کردن فشار خون فرزندتان مشورت کنید به خصوص اگر کودک شما یک بیماری زمینه ای یا سایر عوامل خطر را دارد یا داروهای خاصی مصرف می کند. شما می توانید به راحتی و با مراجعه به سایت دکتر آسپرین، از یک متخصص اطفال وقت ملاقات گرفته و با او مشورت کنید.