فلفل سیاه شامل دانه های خشک شده تیره رنگ گیاه فلفل است. این گیاه به واسطه طعم تندی که دارد به عنوان ادویه و چاشنی در غذاها استفاده می شود. علاوه بر مصارف غذایی این گیاه از آن به عنوان گیاهی با خواص دارویی فراوان هم یاد می شود. فلفل سیاه از بوته ای باریک و بلند تشکیل شده است و در انواع مختلف رنگ ها چون سبز ، قرمز ، زرد و نارنجی می باشد.
فواید فلفل سیاه برای سلامتی
۱- حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان
فلفل سیاه یک ماده سرشار از آنتی اکسیدان است که حاوی یک ترکیب گیاهی به نام پیپرین می باشد. در مطالعات آزمایشگاهی پیپرین (piperine) به عنوان یک آنتی اکسیدان قدرتمند خود را نشان داده است و به نظر می رسد رژیم غذایی حاوی مقدار زیادی پیپرین تاثیرات آسیب زای رادیکال های آزاد را کاهش می دهد.
رادیکال آزاد چیست؟
رادیکال های آزاد مولکول های ناپایدار هستند که به سلول های بدن صدمه وارد می کنند. برخی از رادیکال های آزاد به صورت طبیعی هنگامی که ورزش می کنید یا غذا میل می کنید تولید می شوند. با این حال وجود بیش از حد رادیکال های آزاد که در اثر قرارگیری در معرض آلودگی های محیطی، دود سیگار، اشعه خورشید، مواد شیمیایی و غیره رخ می دهد، زیان آور است و خطراتی برای سلامتی به وجود می آورد. مثلا رادیکال های آزاد با بروز التهاب در بدن، پیری زودرس، بیماری های قلبی عروقی و برخی انواع سرطان ارتباط دارند.
فلفل سیاه بر رادیکال های آزاد چه تاثیری دارد؟
در مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی مشاهده شده است که فلفل سیاه آسیاب شده و مکمل های پیپرین آسیب های رادیکال آزاد را کاهش می دهند. مثلا موش هایی که رژیم غذایی مملو از چربی داشتند و فلفل سیاه یا عصاره آن را دریافت می کردند، پس از ده هفته نشانگرهای آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد در سلول های آنها بسیار کمتر از گروهی که فلفل دریافت نکرده بودند بود.
۲- خواص ضد التهابی
التهاب مزمن عامل زمینه سازی بسیاری از بیماری ها مانند آرتروز، بیماری قلبی، انواع دیابت و سرطان است. بسیاری از مطالعات آزمایشگاهی نشان می دهند که ترکیب فعال اصلی فلفل سیاه در مقابله با التهاب بسیار موثر است.
مثلا در پژوهش هایی که بر روی موش هایی که آرتروز داشتند صورت گرفت، درمان با پیپرین منجر به کاهش تورم مفصل و کاهش نشانگرهای التهابی شد. در پژوهشی که بر روی موش ها صورت گرفت، پیپرین التهاب مسیر تنفسی (در آسم و آلرژی) را از بین برد. با این حال خواص ضد التهابی این ماده و پیپرین هنوز به صورت گسترده در انسان ها بررسی نشده است.
بیشتر مطالعه کنید: مصرف هل چه خواصی برای بدن دارد؟
۳- کمک به کنترل قند خون
پژوهش ها نشان می دهند پیپرین سوخت و ساز قند خون را بهبود می بخشد. در یک پژوهش موش هایی که از عصاره فلفل سیاه تغذیه کرده بودند افزایش قند خونشان پس از مصرف گلوکز کمتر از موش های گروه کنترل بود.
علاوه بر این، ۸۶ فردی که اضافه وزن داشتند مکمل حاوی پیپرین و ترکیبات دیگری به مدت هشت هفته مصرف کردند و بهبود قابل ملاحظه ای در حساسیت به انسولین پیدا کردند. حساسیت به انسولین نشان می دهد هورمون انسولین چقدر در حذف گلوکز از جریان خون موثر عمل می کند.
با این حال مشخص نیست آیا همین تاثیر را می توان در این ادویه به تنهایی نیز مشاهده کرد یا نه؟ چون در این پژوهش فلفل سیاه همراه با چند ترکیب فعال گیاهی دیگر مصرف شده بود.
۴- کمک به کاهش کلسترول خون
کلسترول بالا با افزایش خطر بیماری قلبی همراه است. عصاره فلفل سیاه در پژوهش های حیوانی مورد بررسی قرار گرفته است تا مشخص شود چه تاثیری بر مقدار کلسترول خون می گذارد.
در یک پژوهش ۴۲ روزه، موش هایی که رژیم غذایی پر چرب داشتند و عصاره آن را مصرف کردند مقدار کلسترول خونشان پایین آمد در حالی که در گروه کنترل که این عصاره را مصرف نکرده بودند چنین چیزی دیده نشد.
تصور می شود فلفل سیاه و پیپرین جذب مکمل های غذایی که خاصیت پایین آورنده کلسترول دارند مانند زردچوبه و مخمر قرمز برنج را افزایش می دهد. مثلا پژوهش ها نشان می دهند این ادویه می تواند جذب ترکیب فعال زردچوبه که کورکومین نام دارد را تا ۲۰۰۰ درصد افزایش دهد.
با این حال پژوهش های بیشتری لازم است تا مشخص شود آیا خود به تنهایی، کلسترول خون در انسان ها را پایین می آورد یا خیر.
معجزه ترکیب فلفل سیاه و زردچوبه
پژوش های اخیر تایید کرده اند که زردچوبه (turmeric) خواص دارویی دارد و فلفل سیاه نیز چیزی بیش از یک ادویه و طعم دهنده است. با این حال فلفل سیاه و زردچوبه ترکیبات فعالی دارند که خاصیت ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و بیماری زدایی ویژه ای کسب می کنند.
کورکومین موجود در زردچوبه فعال ترین و مهم ترین ماده داخل زردچوبه است. کورکومین به عنوان پلی فنول خاصیت ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و ضد قارچی دارد اما یکی از بزرگترین معایب آن این است که کورکومین در بدن خوب جذب نمی شود.
از سوی دیگر پیپرین موجود در فلفل سیاه آلکالوئیدی است که مشخص شده به برطرف کردن حالت تهوع و استفراغ، سردرد و ضعف گوارش کمک می کند و خواص ضد التهابی دارد. اما شاید بتوان گفت مهم ترین فایده آن این است که جذب کورکومین را تا حد چشم گیری افزایش می دهد.
تحقیقات نشان می دهند افزودن فلفل به زردچوبه و در کنار هم قرارگیری پیپرین و کورکومین، تا ۲۰۰۰ درصد جذب کورکومین را بالا می برد. در یک پژوهش مشخص شد افزودن ۲۰ میلی گرم پیپرین به ۲ گرم زردچوبه، باعث افزایش فوق العاده جذب کورکومین می شود.
بیشتر بخوانید: قهوه چه خواصی دارد؟
ترکیب فلفل سیاه و زردچوبه چه خواصی دارد؟
برخی پژوهش ها نشان می دهند قدرت این ترکیب با قدرت برخی داروهای ضد التهابی برابری می کند در حالی که عوارض این داروها را ندارد. همچنین در پژوهش ها مشخص شده است زردچوبه در پیشگیری و درمان آرتروز (که شامل درد و التهاب مفاصل است) موثر است. کورکومین زردچوبه به کاهش درد و ناراحتی کمک می کند چون خاصیت ضد التهابی قوی دارد. از طرفی پیپرین نیز برخی گیرنده های درد در بدن را حساسیت زدایی می کند در نتیجه احساس درد کاهش می یابد. این دو ماده با ارزش، در ترکیب با یکدیگر به کاهش درد و ناراحتی در بدن کمک می کنند.
در پژوهش های آزمایشگاهی دیده شده است که کورکومین رشد سلول های سرطانی را کاهش داده و جلوی گسترش آنها در سطح مولکولی را می گیرد و همچنین در مرگ سلول های سرطانی نقش دارد. پیپرین نیز به نظر می رسد در مرگ برخی سلول های سرطانی نقش دارد و خطر تشکیل تومور را کمتر می کند. یک پژوهش نشان داده است که این دو ماده در ترکیب با هم و جدا از هم، فرآیند خود نو سازی سلول های بنیادی پستان را مختل می کنند. اهمیت این موضوع در این است که این فرآیند خود نوسازی سلول های بنیادی پستان جایی است که سرطان پستان از آن نشات می گیرد.
بر اساس تحقیقات علمی، کورکومین اگر خوب توسط بدن جذب شود، در موارد زیر به کمک ما می آید:
- آلرژی فصلی: مصرف کوکورمین علائم آلرژی مانند عطسه، خارش، آبریزش بینی و گرفتگی بینی را کاهش می دهد.
- افسردگی: بیشتر تحقیقات نشان می دهند مصرف کورکومین علائم افسردگی را در کسانی که انواع داروهای ضد افسردگی مصرف می کنند، کاهش می دهد.
- پایین آوردن کلسترول و چربی: زردچوبه چربی خون (تری گلیسرید) را پایین می آورد. مقدار تاثیر زردچوبه بر مقدار کلسترول در تحقیقات متناقض بوده است.
- خارش
- کاهش چربی کبد در کبد چرب غیر الکلی
- آرتروز استخوانی: در برخی تحقیقات دیده شده تاثیر زردچوبه در کاهش درد و التهاب آرتروز با تاثیر ایبوپروفن یکی است اما به نظر می رسد به اندازه دیکلوفناک در کاهش درد آرتروز موثر نیست.
بیشتر بخوانید: خواص شگفت انگیز زنجبیل برای بدن چیست؟
آیا فلفل سیاه به جذب مواد مغذی دیگر کمک می کند؟
این ماده باعث بهبود جذب و عملکرد برخی مواد مغذی دیگر می شود. به طور کلی باعث افزایش جذب کورکومین و بتاکاروتن (ترکیب موجود در سبزیجات و میوه های رنگی) می شود. بتاکاروتن آنتی اکسیدان قوی است که با آسیب های سلولی مقابله کرده و از سلامت ما محافظت می کند.
فلفل سیاه چگونه جذب کورکومین زردچوبه را بالا می برد؟
در حال حاضر دو تئوری برای این عملکرد مطرح است:
- پیپرین باعث می شود عبور کورکومین از دیواره روده و ورود آن به جریان خون آسانتر شود.
- ممکن است پیپرین باعث کند شدن تجزیه کورکومین در کبد شده و مقدار آن در خون را افزایش دهد.
بیشتر مطالعه کنید: انواع زرشک چه ویژگی هایی دارند؟
تاثیر فلفل سیاه بر گوارش چیست؟
به تحریک اسید هیدروکلریک در معده کمک می کند تا گوارش بهتر صورت گرفته و مواد مغذی که خورده ایم بهتر جذب شوذ. همچنین خاصیت ضد نفخ دارد که به کاهش تجمع باد شکم کمک می کند.
عوارض مصرف فلفل سیاه
- مصرف متعادل فلفل سیاه در غذا بیضرر است.
- مکملهای فلفل سیاه با دوز ۵ تا ۲۰ میلیگرم پیپرین، عوارض جدی ندارند، اما تحقیقات محدود است.
- مصرف زیاد فلفل سیاه یا مکملهای آن میتواند سوزش گلو یا معده ایجاد کند.
- فلفل سیاه جذب برخی داروها (مانند آنتیهیستامین) را افزایش میدهد که ممکن است مفید یا خطرناک باشد.
- مشاوره پزشکی قبل از مصرف زیاد فلفل سیاه یا مکمل پیپرین برای جلوگیری از تداخل دارویی توصیه میشود.
مطالعه بیشتر رژیم غذایی و تغذیه برای کاهش فشار خون بالا
آیا مصرف فلفل سیاه در بارداری مشکلی ایجاد نمی کند؟
اگر به اندازه معمول آشپزی مصرف شود در بارداری احتمالا ضرر ندارد اما مصرف آن به مقدار زیاد در دوران بارداری ممکن است عوارضی به وجود بیاورد و یا حتی منجر به سقط جنین شود. در مورد مصرف آن بر روی پوست در بارداری اطلاعات علمی کافی در دست نیست.
فلفل سیاه چه تاثیری بر کسانی که دیابت دارند می گذارد؟
فلفل سیاه بر قند خون ممکن است تاثیر بگذارد. از نظر تئوری مصرف فلفل سیاه به مقدار بیش از حد نرمال می تواند کنترل قند خون در بیماران دیابت را دشوارتر کند. در این شرایط تنظیم دوز داروی دیابت لازم است.
از کجا بدانم به فلفل سیاه حساسیت دارم یا نه؟
اغلب ادویه ها به تحریک واکنش آلرژی شهرت دارند اما واکنش های مربوط به پادتن های آلرژیک بسیار نادر هستند. بیشتر این واکنش هایی که ما پس از خوردن چیزی تجربه می کنیم، واکنش آلرژی واقعی (به علت ایجاد پادتن آلرژیک مثلا در واکنش به فلفل) نیستند بلکه واکنش های غیر آلرژی مربوط به عدم تحمل غذا هستند.
تمایز بین واکنش ناشی از تولید پادتن آلرژیک در بدن و واکنش ناشی از عدم تحمل غذا بسیار مهم است چرا که واکنش های آلرژیک می توانند جدی و گاهی مرگبار باشند در حالی که واکنش های غیر آلرژیک خود محدود شونده اند یعنی در نهایت خود به خود بدون درمان برطرف می شوند.
انواع واکنش های گزارش شده به ادویه جات به صورت زیر است:
واکنش های غیر آلرژی
- تحریکات پوستی: ادویه ها ویژگی هایی دارند که باعث تحریک پوست و ایجاد ضایعات پوستی می شوند. مثلا دارچین اگر با پوست تماس پیدا کند ممکن است باعث واکنش پوستی شود.
- خارش دهان: این نوع واکنش ها اغلب به علت واکنش متقاطع (cross reactivity) با گرده ها روی می دهند. واکنش متقاطع به این معنی است که شما به پروتئین های موجود در یک ماده غذایی (مثلا گرده) حساسیت دارید اما به غذاهای دیگری که پروتئین مشابهی دارند (مثلا فلفل) نیز واکنش نشان می دهید. لزوما این واکنش مربوط به خود ادویه نیست بلکه مربوط به گرده است و باعث خارش موضعی در دهان شده است. مثلا ممکن است به دلیل آلرژی به یک نوع علف، به ترخون تازه نیز واکنش نشان دهید.
- سرفه به علت استنشاق: این نوع واکنش احتمالا به علت خاصیت تحریک کننده ادویه است نه آلرژی واقعی. مثلا فلفل سیاه ممکن است باعث سرفه شده یا علائم آسم را در کسانی که به بیماری آسم مبتلا هستند شروع کند.
واکنش های آلرژی
- آنافیلاکسی: واکنش شدید آلرژی است که در واکنش به برخی ادویه ها اگر چه بسیار نادر است اما دیده شده است. این واکنش ها آلرژی واقعی هستند. از جمله موارد گزارش شده آنافیلاکسی به ادویه ها شامل فلفل، گشنیز، آویشن، زیره سبز و زیره سیاه است.
اگر فکر می کنید ممکن است به فلفل آلرژی داشته باشید، به پزشک مراجعه کنید. با آزمایش خراش پوست می توان موادی که به آنها آلرژی دارید را شناسایی کرد.