علت های شکستگی لگن

شکستگی لگن یکی از آسیب های جدی برای سلامتی استخوان ها است که معمولا در افراد مسن به دلیل پوکی استخوان و عوامل دیگر رخ می دهد. در این مقاله، به انواع شکستگی لگن، علل و عوامل خطر، علائم و نشانه ها، پیشگیری و درمان شکستگی لگن خواهیم پرداخت.

شکستگی لگن چیست؟

شکستگی لگن یک نوع شکستگی است که در قسمت بالایی استخوان ران یا فمور رخ می دهد. استخوان ران از دو بخش توپ (قسمت بالایی) و سوکت (قسمت پایینی) تشکیل می شود، و معمولا در نزدیکی مفصل ران (مفصل کوکسال) اتفاق می افتد. این نوع شکستگی معمولا به دلیل ضعف استخوان ها، به ویژه در افراد مسن اتفاق می افتد.

انواع شکستگی لگن

انواع شکستگی لگن شامل موارد زیر می شود:

۱- شکستگی گردن فمور (Intracapsular Fracture):

• این نوع شکستگی در قسمت گردن فمور رخ می دهد که شامل درون مفصل ران (مفصل کوکسال) می‌ شود.
• شکستگی گردن فمور معمولا در افراد مسن تر رخ می دهد و ممکن است به دلیل پوکی استخوان (علائم و نشانه های پوکی استخوان) ایجاد شود.
• در شکستگی گردن فمور معمولا نیاز به درمان جراحی دارد.

۲- شکستگی اینترتروکانتریک (Intertrochanteric Fracture):

• این نوع شکستگی در قسمت بالایی استخوان ران، میان گردن فمور و توپ فمور اتفاق می‌ افتد.
• شکستگی اینترتروکانتریک معمولا در اثر ضربه یا فشار شدید بر روی استخوان ران رخ می‌ دهد.
• در شکستگی اینترتروکانتریک نیاز به درمان جراحی دارد و مهره‌ های فلزی معمولا برای استحکام بخشیدن به استخوان استفاده می‌ شوند.

۳- شکستگی استرسی (Stress Fracture):

• این نوع شکستگی به دلیل فشار و استرس مکرر و متوالی بر روی استخوان ایجاد می شود.
• شکستگی استرسی معمولا در افرادی که فعالیت های ورزشی یا فشارهای مکرر به استخوان ها دارند اتفاق می افتد.
• در شکستگی استرسی استراحت، فیزیوتراپی و تغییر در فعالیت های ورزشی ممکن است کافی باشد.

علائم شکستگی لگن

علائم و نشانه ها می تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد
• کاهش تحرک
• تغییرات فیزیکی
• واکنش دردناک نسبت به لمس

میزان شیوع در افراد

شکستگی لگن یک آسیب جدی است که معمولا در افراد مسن تر اتفاق می‌ افتد. برخورداری از استخوان‌ های قوی و سالم اهمیت بسیاری دارد تا از شکستگی‌ های استخوانی جلوگیری شود. مصرف داروهای متعدد و مخصوصا داروهایی که بر روی سیستم عصبی و تعادل تاثیر می‌ گذارند، ریسک سقوط و به تبع آن شکستگی لگن را افزایش می‌ دهند. پیشگیری از شکستگی لگن شامل مواردی مانند حفظ سلامت استخوان با مصرف کافی ویتامین D (کمبود ویتامین D چه عوارضی دارد؟) و کلسیم، انجام فعالیت‌ های ورزشی مناسب برای تقویت عضلات و استخوان، مراقبت از دید و تعادل و اطلاعات کافی در مورد داروهایی که مصرفی می‌ شود.

علت های شکستگی لگن

ممکن است به دلیل عوامل مختلفی اتفاق رخ بدهد. در اینجا برخی از علل های آن ذکر شده اند:

• سقوط: سقوط از ارتفاع یکی از شایع ترین علل شکستگی است، به ویژه در افراد مسن که ممکن است مشکلاتی در تعادل یا تحرک داشته باشند.
• ضربه مستقیم به لگن: وارد آمدن ضربه مستقیم به لگن، به عنوان مثال در تصادفات رانندگی یا حوادث ورزشی شدید می تواند به شکستگی لگن منجر شود.
• پوکی استخوان (استئوپروزیس): پوکی استخوان یک وضعیت است که چگالی استخوان کاهش می یابد و استخوان ها ضعیف و شکننده می شوند. افراد مبتلا به پوکی استخوان در معرض خطر بالاتری  قرار دارند.
• سرطان استخوان‌: سرطان استخوان‌ می تواند باعث ضعف استخوان ها شود و خطر شکستگی لگن را افزایش دهد.
• آسیب های تنشی (تراکم استخوانی): برخی وضعیت‌ ها مانند تراکم استخوانی (تنش در استخوان به دلیل فشار مکرر) می‌ تواند به شکستگی لگن منجر شود، به خصوص در صورتی که استخوان‌ ها ضعیف شده باشند.
• تاثیر داروها: مصرف برخی داروها مانند استروئیدها به مدت طولانی می تواند سبب کاهش چگالی استخوان شود و این یک نوع تهدید است.
• بیماری های مزمن: برخی بیماری های مزمن مانند دیابت، اسکلروز چندگانه و انواع بیماری های کلیه می‌ توانند به کاهش چگالی استخوان و افزایش خطر شکستگی لگن منجر شوند.
• تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی، به ویژه در دوران یائسگی در زنان می تواند باعث کاهش چگالی استخوان و افزایش خطر شکستگی لگن شود.

بیشتر بدانید: علائم و راه های درمان فتق دیسک کمر چیست؟

عوامل خطر شکستگی لگن

 معمولا به دلیل ترکیبی از عوامل مختلف رخ می‌ دهد. در ادامه عوامل تهدید کننده معرفی می‌ شوند:

۱- افزایش سن: با افزایش سن، استخوان ها ضعیف‌ شده و خطر شکستگی لگن افزایش می‌ یابد.

۲- رژیم غذایی نامناسب: کمبود مواد مغذی از جمله کلسیم و ویتامین D می تواند به کمبود چگالی استخوان و در نتیجه افزایش خطر شکستگی لگن منجر شود.

۳- عدم تحرک: فعالیت بدنی ناکافی و عدم تحرک می تواند به کمبود چگالی استخوان و ضعف عضلات منجر شود، که این عوامل خطر شکستگی را افزایش می دهد.

۴- مصرف دخانیات: مصرف دخانیات ممکن است باعث کاهش چگالی استخوان و افزایش خطر شکستگی شود.

۵- مصرف مشروبات الکلی: مصرف مشروبات الکلی به میزان زیاد می تواند به ضعف استخوان ها و افزایش خطر شکستگی لگن منجر شود.

۶- سابقه برخی بیماری ها: بیماری هایی که این خطر را افزایش می دهند عبارتند از:

• اختلالات غدد درون‌ ریز: کاهش میزان گلوکز خون (هیپوگلیسمی) می تواند به ضعف عضلات و کاهش تعادل افراد منجر شود و شکستگی لگن را افزایش دهد.
• اختلالات روده‌ ای: برخی از اختلالات روده ای مانند التهاب کولیت می توانند باعث آسیب دیدن لایه مخاط روده و کاهش جذب مواد مغذی منجر شوند.

عوارض جانبی شکستگی لگن

شکستگی لگن می‌ تواند عوارض جانبی جدی داشته باشد و تاثیرات آن بستگی به نوع و شدت شکستگی، درمان مورد نیاز و وضعیت فرد پس از شکستگی دارد. برخی از عوارض جانبی شکستگی لگن شامل موارد زیر می‌ شوند:

• درد شدید: شکستگی لگن همواره با درد شدید همراه است. این درد ممکن است در منطقه شکستگی و حتی در سایر نقاط بدن احساس شود.
• محدودیت تحرک: شکستگی لگن می تواند باعث محدودیت حرکت فرد شود. این محدودیت ممکن است به دلیل درد و تورم باشد.
• عدم توازن و کاهش تحرک: شکستگی لگن می تواند به دلیل درد و ضعف عضلات، باعث عدم توازن و کاهش تحرک فرد شود.
• خطر خونریزی: شکستگی لگن ممکن است باعث ایجاد خونریزی داخلی شود که به صورت جدی خطرناک است.
• عفونت: عمل جراحی یا زخم شکستگی ممکن است در معرض خطر عفونت قرار گیرد.
• پوکی استخوان بیشتر: شکستگی لگن ممکن است باعث پوکی استخوان (راه های درمان پوکی استخوان) بیشتر در نقاط شکستگی شود، که ممکن است به مشکلات استخوانی در آینده منجر شود.
• مشکلات در شکل دهی و عملکرد مفصل: شکستگی لگن ممکن است باعث مشکلات در شکل دهی استخوان و عملکرد مفصل ران و لگن شود.
• نیاز به ترمیم طولانی مدت: درمان شکستگی لگن ممکن است نیاز به ترمیم طولانی مدت و فیزیوتراپی داشته باشد.

بیشتر مطالعه کنید: علت بروز انواع کمردرد چیست؟

راه های پیشگیری

پیشگیری در این موضوع از اهمیت بسیاری برخوردار است، به‌ ویژه در افرادی که در گروه‌ های خطر برای این نوع شکستگی قرار دارند. در ادامه چندین راهکار برای پیشگیری آورده شده‌ است:

کلسیم و ویتامین D:  مصرف کلسیم و ویتامین D کافی برای حفظ سلامت استخوان ها بسیار مهم است. این مواد مغذی می توانند به تقویت استخوان ها و کاهش خطر پوکی استخوان کمک کنند.

فعالیت های ورزشی: فعالیت های ورزشی متعدد می توانند به تقویت عضلات، افزایش چگالی استخوان و بهبود تعادل و تندرستی کمک کنند. ورزش های مانند پیاده روی، شنا، تمرینات مقاومتی می‌ توانند انتخاب های خوبی باشند.

حفاظت از سلامت عمومی: مراقبت از سلامت عمومی و مدیریت بیماری ها مانند کاهش مصرف دخانیات و مشروبات الکلی، دیابت (آیا دیابت درمان دارد؟) و مدیریت وزن می تواند به کاهش خطر شکستگی کمک کند.

افزایش توازن و انعطاف: تمرین‌ هایی که به توازن و انعطاف بدن کمک می کنند، در کاهش خطر سقوط و شکستگی لگن موثر هستند. تمرینات افزایش توازن و انعطاف مانند یوگا و پیلاتس می‌ توانند مفید باشند.

استفاده از تجهیزات حمایتی: استفاده از تجهیزات حمایتی مانند عصا یا واکر می توانند در تقویت تحرک و کاهش خطر سقوط به فرد کمک کنند.

مشاوره پزشکی: افرادی که در گروه های خطر برای شکستگی قرار دارند، به‌ ویژه افراد مسن باید با پزشک متخصص مشورت کنند. پزشک می‌ تواند بر اساس شرایط فردی توصیه هایی در زمینه پیشگیری از شکستگی استخوان ارائه دهد.

تقویت عضلات پشتیبان: تمرین‌ هایی که به تقویت عضلات پشتیبان به ویژه عضلات پاها و لگن می‌ پردازند به حفظ استحکام و پایداری لگن کمک می کنند.

راه های تشخیص

در ادامه، تعدادی از روش های استفاده شده برای تشخیص آورده شده‌ است:

۱- تاریخچه بالینی:

پزشک ابتدا با مطالعه تاریخچه بالینی فرد و جمع آوری اطلاعات در مورد حوادث احتمالی یا علائم مرتبط با شکستگی لگن شروع به ارزیابی می کند.

۲- معاینه فیزیکی:

معاینه فیزیکی شامل بررسی مفاصل ران و لگن، اندازه گیری قدرت عضلات، ارزیابی حرکت و تحقیق در مورد نقاط آسیب دیده می شود.

بیشتر بدانید: تعویض مفصل زانو چگنه صورت می گیرد؟

۳- اسکن استخوان (Bone Scan):

اسکن استخوان (Bone Scan) یک روش تصویربرداری پزشکی است که معمولا برای تشخیص مشکلات مرتبط با استخوان از جمله شکستگی و نقاط آسیب دیده در استخوان استفاده می شود. این تست می تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد فعالیت و ساختار استخوان فراهم کند.

۴- آزمایش خون:

آزمایش خون (نحوه تفسیر آزمایش خون) ممکن است برای ارزیابی سطوح مواد مغذی مهم مانند کلسیم و مارکرهای استخوانی مورد استفاده قرار گیرد.

۵- تصویربرداری:

در موارد مشکوک به شکستگی لگن، تصویربرداری های پزشکی از مفصل ران و لگن یک ابزار تشخیصی حیاتی است. در ادامه برخی از روش های تصویربرداری رایج ذکر شده اند:

• تصویربرداری (X-ray): اشعه ایکس معمولا به عنوان یک روش ابتدایی برای تشخیص شکستگی ها و مشکلات استخوان ها استفاده می شود و اطلاعات مهمی درباره ترکیب استخوان ها و احتمال وجود شکستگی ارائه می دهد.
• اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT Scan): این روش تصویربرداری با استفاده از پرتوهای ایکس و داده های کامپیوتری تصاویر دقیق و جزئی از مفاصل و بافت های اطراف را فراهم می کند. سی تی اسکن می تواند اطلاعات بیشتری در مورد شکل و ساختار دقیق استخوان ها و بافت ها ارائه دهد.
• تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI): تصویربرداری ام آر آی بدون استفاده از پرتو ایکس است و از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق از بافت های نرم و مفاصل مانند لیگامان ها و بافت های محیطی استفاده می شود.

راه های درمان شکستگی لگن

درمان شکستگی لگن به نوع شکستگی، موقعیت آن و وضعیت کلی بیمار بستگی دارد. در بعضی از موارد خفیف، استفاده از روش های غیرجراحی ممکن است کافی باشد، در حالی که در موارد شدیدتر نیاز به جراحی دارد. در ادامه چندین رویکرد درمانی برای شکستگی ذکر شده است:

درمان های خانگی

استراحت در بسیاری از موارد به ویژه در موارد خفیف تا متوسط به عنوان قسمتی از درمان اولیه محسوب می شود و می تواند در فرآیند بهبودی از مصدومیت ها یا بیماری ها نقش مهمی ایفا کند. استراحت می تواند به اعضاء مصدوم یا مبتلا فرصتی برای بازسازی و بهبود بدهد. در موارد خاصی مانند شکستگی لگن، استراحت برای جلوگیری از تحریک بیش از حد منطقه مصدوم و حفظ ثبات استفاده می شود.

درمان های دارویی

درمان با داروهای تسکین دهنده درد و ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) می تواند در کاهش درد و التهاب در منطقه مصدوم کمک کند. این داروها عمدتا اثرات ضد التهاب، تسکین دهنده درد و ضد تب دارند. تاثیرات داروهای (NSAIDs) عمدتا از طریق کاهش تولید یک ماده به نام پروستاگلاندین که در فرآیندهای التهابی نقش دارد انجام می شود. انواع داروهای (NSAIDs) عبارتند از:

• آسپرین (Aspirin): علاوه بر خواص ضد التهابی و تسکین دهنده درد، دارای خواص ضد انعقاد خون نیز است.
• ایبوپروفن (Ibuprofen): در درمان درد و التهاب مرتبط با شکستگی ها و مصدومیت ها استفاده می شود.
• ناپروکسن (Naproxen): یک NSAID است که معمولا ۲ بار در روز مصرف می شود.
• کتوپروفن (Ketoprofen): یک داروی NSAID برای کاهش درد و التهاب است.
• سلکوکسیب (Celecoxib): یک نوع خاص از NSAID به نام مهارکننده انتخابی سیکلواکسیژناز-۲ (COX-2) است که معمولا برای کاهش درد و التهاب در افراد با مشکلات معده یا ریسک بالای بیماری قلبی استفاده می شود.

درمان های پزشکی

۱- فیزیوتراپی:

جلسات فیزیوتراپی می توانند برای تقویت عضلات محیطی، بهبود تحرک مفاصل و کمک به افزایش قدرت و انعطاف پذیری موثر باشند. این تمرینات به عنوان جزء اساسی درمان فیزیوتراپی در نظر گرفته می شوند به خصوص در مواردی مانند شکستگی یا مصدومیت های دیگر که نیاز به بازیابی حرکت و عملکرد دارند. تمرینات فیزیوتراپی می توانند شامل موارد زیر باشند:

• تمرینات تقویتی: تمرینات تقویتی برای تقویت عضلات محیطی، به ویژه عضلاتی که در پشت و جلوی لگن و مفاصل مرتبط با آنها قرار دارند، استفاده می شوند . این تمرینات می توانند به بهبود پایداری و کاهش خطر تکرار شکستگی کمک کنند.
• تمرینات انعطاف‌ پذیری: تمرینات انعطاف پذیری به افزایش انعطاف و حرکت مفاصل کمک می کنند. این تمرینات ممکن است شامل چرخش های مفاصل و تمرینات انعطافی مرتبط با لگن باشند.
• تمرینات تعادل و کنترل حرکت: این تمرینات به بهبود تعادل، کنترل حرکت و پیشگیری از افتادن مفید هستند. این تمرینات می توانند در کاهش خطر تصادفات و شکستگی های تکراری کمک کنند.
• تمرینات استقامتی: تمرینات استقامتی به تقویت عضلات و افزایش استقامت عضلات می پردازند. تمرینات استقامتی می توانند به بهبود عملکرد فیزیکی کلی و کاهش خستگی و خطرات مرتبط با آن کمک کنند.

۲- جراحی:

در شکستگی های جدی به خصوص زمانی که استخوان ها جا به جا شده اند ممکن است جراحی لازم باشد. هدف از جراحی تثبیت و بازگرداندن استخوان ها به حالت اولیه و ایجاد شرایط برای بهبود استخوان و ترمیم مناسب است.

بهبودی بعد از درمان شکستگی لگن

عوارض جانبی احتمالی پس از عمل جراحی شکستگی لگن و در دوران بهبودی ممکن است رخ دهند. در ادامه توضیحات بیشتری در مورد هر یک از این عوارض آورده شده است:

• زخم بستر: زخم بستر یا زخم فشاری اغلب در افرادی که برای مدت طولانی در بستر هستند ممکن است رخ دهد. این زخم ها به دلیل فشار طولانی مدت بر روی بخش های خاص از بدن، به ویژه در قسمت هایی که نیاز به حمایت دارند ایجاد می شوند.
• لخته شدن خون: بعد از جراحی یا بستری شدن برای مدت طولانی، خطر لخته شدن خون افزایش می یابد. این لخته ها می توانند به ریه ها یا سایر اجزاء بدن حرکت کرده و خطرات جدی ایجاد کنند. از راه های پیشگیری از لخته شدن خون می توان به حرکت دادن مرتب پاها، استفاده از کمربند‌های فشاری و مصرف داروهای ضد لخته شدن خون اشاره کرد.
• عفونت دستگاه ادراری: افرادی که برای مدت طولانی بستری می شوند ممکن است به علت ناتوانی در حرکت و استفاده از وسایل مختلف برای تخلیه ادرار، به عفونت دستگاه ادراری (علت ایجاد عفونت ادراری چیست؟) دچار شوند.

چه کسانی در معرض شکستگی لگن می باشند؟

افرادی که در معرض شکستگی قرار می گیرند ممکن است تحت تاثیر عوامل خطرزای مختلفی باشند. در ادامه عواملی که احتمال خطر را افزایش می دهند آورده شده اند:

۱- جنسیت:

زنان پس از یائسگی معمولا با کاهش سطح هورمون استروژن مواجه می شوند. استروژن نقش مهمی در حفظ چگالی استخوان دارد و کاهش آن می تواند منجر به افت چشم گیر چگالی استخوان شود. این وضعیت به عنوان استئوپروزیس شناخته می شود. استئوپروزیس می تواند استخوان ها را ضعیف کند و خطر شکستگی ها به ویژه در مناطق حساس مانند لگن را افزایش دهد. شکستگی لگن یکی از مشکلات جدی ضعف استخوان است و ممکن است نیازمند جراحی و درمان های پیشرفته باشد.

۲- سابقه شکستگی لگن:

افرادی که قبلا شکستگی لگن داشته اند، در معرض خطر بیشتری برای تکرار شکستگی هستند. این مسئله به عنوان “شکستگی لگن دومی” شناخته می شود.

بیشتر بدانید: انواع روماتیسم کدامند؟

دوره نقاهت شکستگی لگن

موارد مختلفی که در دوره نقاهت شکستگی لگن باید رعایت شوند عبارتند از:

۱- مصرف دارو:

بستگی به شدت درد پزشک ممکن است داروهای تسکین دهنده درد یا داروهای مورد نیاز را تجویز کند. این داروها معمولا در دوران نقاهت برای مدیریت درد استفاده می شوند.

۲- محدود کردن برخی فعالیت‌ ها:

در دوران نقاهت پس از شکستگی لگن یا هر نوع جراحی این منطقه، پزشک ممکن است توصیه های خاصی را برای محدود کردن برخی فعالیت ها و حفاظت از منطقه مصدوم ارائه کند. این توصیه ها معمولا به منظور جلوگیری از تضعیف استخوان ها، کاهش فشار بر روی مفاصل و تسهیل فرآیند بهبودی هستند.

۳- استفاده از کمپرس یخ:

استفاده از کمپرس یخ ممکن است برای کاهش درد و التهاب در منطقه مصدوم موثر باشد. این روش به طور معمول در مراحل اولیه نقاهت استفاده می شود.

۴- استفاده از عصا و واکر:

در مواردی که فعالیت های حرکتی محدود شده باشند، افراد ممکن است از عصا یا واکر برای حمایت و تعادل استفاده کنند. این وسایل می توانند کمک کنند تا افراد به طور ایمن حرکت کنند.

۶- مدیریت وزن:

در صورت لزوم، مدیریت وزن نیز می‌تواند جزء تدابیر مهم در دوره نقاهت باشد. وزن زیاد می تواند بر روی مفاصل فشار اضافی ایجاد کند.

۷- تغذیه سالم:

تغذیه مناسب سرشار از مواد مغذی مانند کلسیم و ویتامین D برای تقویت استخوان ها و بهبودی سریع اهمیت دارد.

چرا شکستگی لگن کشنده است؟

شکستگی لگن به دلیل موقعیت استراتژیک این استخوان و نزدیکی به مناطق حساس بدن می تواند کشنده باشد. دلایلی که شکستگی لگن خطرناک است عبارتند از:

۱- خونریزی:

شکستگی لگن ممکن است باعث خونریزی شدیدی شود. استخوان فمور حاوی عروق خون زیادی است و در صورت شکستگی ممکن است به طور قابل توجه باعث خونریزی شدید شود. خونریزی شدید می تواند باعث کاهش حجم خون، کاهش فشار خون و حتی شوک شود.

۲- آسیب به عصب‌ ها:

شکستگی لگن می تواند به عصب ها آسیب برساند و عوارض جدی در حرکت و از دست دادن حس در مناطق مختلف بدن از پایین تا بالا ایجاد کند.

آیا پس از شکستگی لگن دوباره می‌ توانم دوباره راه بروم؟

پس از شکستگی لگن امکان بهبود و بازگشت به فعالیت های روزمره وجود دارد اما این موضوع بسیار وابسته به میزان شدت شکستگی، نوع درمان اعمال شده و ویژگی های فرد مصدوم دارد. در برخی موارد افراد پس از درمان موفقیت آمیز ممکن است بتوانند به فعالیت های روزمره خود بازگردند حتی اگر شکستگی لگن شدید باشد.