بارداری، دارو
بارداری، بیماری های پوست و مو
بارداری به معنای فرآیندی است که در آن تخمک بارور شده در پوشش رحم لانه گزینی می کند. این فرآیند به طور رسمی به عنوان شروع بارداری در نظر گرفته می شود. بارداری از زمانی که یک تخمک بارور در رحم لانه گزینی می کند، آغاز می شود و پس از ۲ تا ۳ هفته از رابطه جنسی به وقوع می پیوندد. این فرآیند بسیار پیچیده است و شامل چندین مرحله است. در این فرآیند، اسپرم ها و تخمک با یکدیگر ترکیب می شوند و به این ترتیب بارداری اتفاق می افتد.
این فرآیند به طور رسمی با لانه گزینی تخمک بارور در پوشش رحم آغاز می شود. تخمک ها در تخمدان ها قرار دارند و هورمون های چرخه قاعدگی انسان باعث می شوند که تخمک ها بالغ شوند. وقتی تخمک بالغ می شود، آماده برای باروری توسط یک سلول اسپرم می شود. این هورمون ها همچنین پوشش داخلی رحم را آماده می کنند تا بارداری امکان پذیر شود.
تقریبا در نیمه ی دوره ی چرخه قاعدگی، تخمک بالغ از تخمدان خارج شده و از طریق لوله های فالوپ به سمت رحم حرکت می کند. تخمک تقریبا 12 تا 24 ساعت در لوله های فالوپ باقی می ماند و در این زمان انتظار برای اتصال به سلول اسپرم و لقاح وجود دارد.
اگر سلول های اسپرم به تخمک شما دسترسی پیدا کنند، می توانند آن را لقاح کنند. از آنجا که اسپرم می تواند تا 6 روز پس از انزال در رحم و لوله های فالوپ باقی بماند، ممکن است بین رابطه جنسی و لقاح تا 6 روز زمان وجود داشته باشد.
اگر یک سلول اسپرم با موفقیت به تخمک متصل شود، تخمک بارور می شود و به سمت رحم حرکت می کند. در اینجا تخمک به سلول های بیشتر تقسیم می شود و یک توپ سلولی به نام بلاستوسیست تشکیل می دهد. این توپ سلولی حدود 3 تا 4 روز در رحم می ماند و در صورتی که به پوشش داخلی رحم متصل شود، لانه گزینی نامیده می شود و با این اقدام رسما بارداری آغاز می شود.
از مهم ترین کار هایی که قبل از بارداری بایستی انجام گیرد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مراجعه به پزشک زنان و انجام معاینات بسیار حیاتی است. در ابتدا پزشک شما سوابق پزشکی و خانوادگی شما را مورد بررسی قرار می دهد و همچنین اطلاعاتی مانند وضعیت فعلی و داروهایی که ممکن است مصرف کنید را جمع آوری می کند. سپس برای انجام معاینات پیش بارداری، یک آزمایش خون کامل برای شما درخواست می شود.
این آزمایش شامل بررسی عواملی مانند گروه خونی، فاکتور Rh خون، سطح هموگلوبین و قند خون، وجود بیماری هایی مانند تالاسمی و وضعیت سیستم ایمنی بدن در برابر بیماری هایی مانند سرخک و آبله مرغان، هپاتیت B، توکسوپلاسموز، HIV، و هپاتیت C در شما تعیین گردد. این اقدامات مهم به پیشگیری از مشکلات جدی برای جنین در طول بارداری کمک می کند. در صورت عدم ایمنی شما در برابر بیماری های سرخک و آبله مرغان، پیش از بارداری، تزریق واکسن های مخصوص این بیماری ها توصیه می شود.
علاوه بر این معاینات تست های دیگری مانند تست پاپ اسمیر و معاینه لگن نیز انجام می شود. این تست ها به بررسی تغییرات غیرطبیعی در سلول های دهانه رحم می پردازند و در صورت نیاز درمان های لازم اعمال می شود. همچنین، اگر شما به بیماری هایی مانند فشار خون بالا، دیابت (آیا دیابت به جنین و مادر آسیب وارد می کند؟) یا آسم مبتلا هستید، پزشک شما ممکن است شما را به متخصص مربوطه ارجاع دهد.
یکی از اقدامات مهم قبل از باردار شدن، مصرف مکمل فولیک اسید است. فولیک اسید باعث کاهش خطر ناهنجاری های عصبی و نواقص مادرزادی در جنین می شود که معمولا در سه ماهه اول بارداری اتفاق می افتد. همچنین، مصرف مولتی ویتامین ها طبق نظر پزشک می تواند مفید باشد. توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد ویتامین A ممکن است باعث نواقص مادرزادی در جنین شود. همچنین مصرف ویتامین D برای جذب بهتر کلسیم و بهبود وضعیت استخوان ها مفید است. قبل از مصرف هرگونه مکمل یا ویتامین، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
بیشتر بدانید: ضروری ترین مکمل های مورد نیاز دوران بارداری
مراقبت از سلامت دهان و دندان ها در اقدامات قبل از بارداری بسیار مهم است. تغییرات هورمونی در دوران بارداری ممکن است باعث حساسیت لثه ها و مشکلات دهان و دندان شود، بنابراین مراقبت از دهان و دندان و مراجعه به دندانپزشک برای بررسی و درمان مشکلات دهانی و دندانی قبل از بارداری بسیار مهم است.
پرهیز از مصرف الکل و مواد مخدر قبل از بارداری بسیار مهم است. مصرف الکل و سیگار می تواند باعث کاهش قدرت باروری شود و برای زوجین توصیه می شود که قبل از بارداری از مصرف این مواد پرهیز کنند. این اقدامات به بهبود سلامت جنین و جلوگیری از مشکلات مرتبط با مصرف الکل و مواد مخدر کمک می کند.
حفظ وزن مناسب و بهبود وضعیت بدنی می تواند بارداری را راحت تر کند. وزن زیاد یا کاهش وزن زیاد می تواند مشکلاتی را در طول بارداری ایجاد کند، بنابراین تلاش کنید وزن خود را در محدوده طبیعی نگه دارید. همچنین، انجام تمرینات معتدل و فعالیت بدنی منظم می تواند به شما در کنترل وزن کمک کند. قبل از شروع یا تغییر برنامه تمرینی تان، مشورت با پزشک خود را فراموش نکنید.
برای داشتن بارداری موفق و سالم، داشتن یک رژیم غذایی سالم و متنوع بسیار مهم است. مواد غذایی با فیبر، پروتئین و کلسیم را به رژیم غذایی خود اضافه کنید و تغییرات لازم را در بهبود رژیم غذایی تان اعمال کنید.
اگر در خانواده شما سابقه بیماری های ژنتیکی وجود دارد، انجام آزمایش های ژنتیکی قبل از بارداری توصیه می شود. این آزمایش ها می توانند به شما کمک کنند تا از سلامت جنین اطمینان حاصل کنید.
تعیین زمان تخمک گذاری از مهم ترین اقدامات است. با قطع روش های جلوگیری از بارداری، ثبت تاریخ عادت ماهانه دقیق ترین تخمک گذاری ممکن را تعیین کنید.
ارتباط خود را با همسر و خانواده تقویت کنید. با آمدن نوزاد به جمع خانواده، تغییراتی در روابط افراد ایجاد خواهد شد، بنابراین تلاش کنید روابط خود را بهبود دهید.
تولد نوزاد با هزینه هایی توام است که باید از پیش برنامه ریزی شود. پیش از بارداری، به برنامه ریزی مالی برای تامین هزینه های مرتبط با نوزاد جدید بپردازید.
بهترین زمان برای حاملگی معمولا 3 تا 5 روز قبل از تخمک گذاری در زنان است. در این بازه زمانی، اسپرم ها در رحم حضور دارند تا با تخمک تلقیح شوند و فرآیند بارداری آغاز شود. تا حدود 10 ساعت پس از ورود اسپرم به رحم، تخمک تلقیح می شود.
همچنین، باید توجه داشت که هر چند این بازه زمانی بهترین زمان برای بارداری است، اما این عمل در سایر زمان ها نیز ممکن است. بسیاری از عوامل مثل سلامت عمومی زوجین و عوامل محیطی نیز نقش دارند. بنابراین، برای بارداری موفق، مشاوره با یک پزشک یا متخصص زنان بسیار حیاتی است.
به طور کلی درصد موفقیت باروری در زنان به مقدار زیادی به سن بستگی دارد. باروری در خانم ها اغلب از سن 20 سالگی آغاز می شود و در طی سال ها تغییراتی را تجربه می کند. بهترین زمان برای بارداری معمولا بین ۲۵ تا ۳۰ سالگی است. در این محدوده سنی، باروری در اوج خود قرار دارد.
با گذشت زمان و رسیدن به سن ۳۰ سالگی، باروری کمی کاهش می یابد و از ۳۵ سالگی به بعد، این کاهش به شدت تسریع می شود. به طور خاص، بعد از سن 42-43 سالگی، باروری به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. این موضوع باعث می شود که بارداری در سنین بالا نسبت به سنین پایین نادرتر باشد، البته که باز هم غیر ممکن نیست.
علاوه بر کاهش باروری، در سنین بالا احتمال اختلالات کروموزومی در تخمک ها نیز افزایش می یابد. این اختلالات می توانند به ناهنجاری های جنینی و سقط جنین منجر شوند. بنابراین، حتی اگر بارداری در سنین بالا رخ دهد، احتمال سقط جنین (بارداری بعد از سقط جنین) به دلیل اختلالات کروموزومی افزایش می یابد و ممکن است تولد کودکی با مشکلات جسمی یا ذهنی بیشتری را تجربه کنید.
معاینات عمومی به تشکیل پرونده ای از سلامت مادر پیش از بارداری می پردازند و شامل موارد زیر می شوند:
انجام معاینات عمومی پیش از بارداری برای آماده سازی بهتر برای بارداری و تضمین سلامتی شما و جنین بسیار مهم هستند. برای اطمینان از سلامتی خود و مشاوره در مورد برنامه ریزی بارداری، مهم است که با پزشک یا متخصص زنان مشورت کنید.
در ابتدا و معمولا در سه ماهه اول (تا ۱۲ هفته)، زنان باردار به پزشک متخصص خود مراجعه می کنند و در این ملاقات از آنها خواسته می شود تا برخی آزمایشات مهم را انجام دهند. این آزمایشات هدف دارند تا وضعیت سلامت مادر و جنین را ارزیابی کرده و عفونت هایی که ممکن است به جنین یا مادر آسیب برسانند را تشخیص دهند. آزمایشات در این دوره شامل موارد زیر می شوند:
بیشتر بدانید: علت عفونت ادراری در بارداری
در سه ماهه دوم بارداری، هدف اصلی انجام آزمایشات، به دست آوردن اطلاعاتی است که به تقویت نظارت بر سلامت جنین در کنار مراقبت های مادر در این دوران کمک می کند. در این دوره، بسیاری از زنان باردار سونوگرافی را (که در هفته های 18 تا 20 ام است) را نیز انجام می دهند. آزمایشات در این دوره شامل موارد زیر می شوند:
آزمایشات عمومی دوران بارداری شامل موارد زیر می شوند:
بیشتر بدانید: تست غربالگری در دوران بارداری چگونه است؟
این آزمایشات در دوران بارداری به منظور ارزیابی سلامت مادر و جنین انجام می شوند و توسط پزشک معالج بر اساس نیازها و شرایط خاص مادر تنظیم می شوند.
آزمایشات آزمایشگاهی در سه ماهه سوم بارداری با هدف آماده سازی برای تولد نوزاد سالم و همچنین بررسی سلامت مادر انجام می شوند. این آزمایش ها باعث اطمینان از سلامت مادر و نوزاد می شوند و در صورت لزوم اقدامات درمانی انجام می شود. در ادامه، آزمایشات معمول در سه ماهه سوم بارداری ذکر شده است:
تمامی این آزمایش ها با هدف نظارت بر سلامت مادر و نوزاد در دوران بارداری انجام می شوند و نتایج آن ها به پزشک کمک می کنند تا در صورت لزوم اقدامات و درمان های معینی را تعیین کنند. توصیه می شود که در این مرحله به تمامی مشورت ها و تست های پزشکی پایبند باشید تا سلامتی خود و نوزادتان را حفظ کنید.
بارداری چندقلویی، زمانی اتفاق می افتد که یک مادر بیش از یک جنین را درون رحم خود حمل می کند. این جنین ها ممکن است از یک تخمک نشات گرفته باشند یا از تخمک های متعددی به وجود آمده باشند.
اگر جنین ها از یک تخمک باشند، آنها به عنوان “هم سان” شناخته می شوند. این اتفاق زمانی رخ می دهد که یک تخمک با یک اسپرم لقاح می شود و سپس به دو یا چند جنین تقسیم می شود. این فرآیند تقسیم جنین ها کاملا به شانس بستگی دارد و با عواملی مثل سن، نژاد، یا سابقه خانوادگی مرتبط نیست.
در صورتی که جنین ها هم سان باشند:
اگر جنین ها از تخمک های مختلف باشند، آنها به عنوان “غیرهم سان” شناخته می شوند. این اتفاق زمانی رخ می دهد که دو یا بیشتر تخمک توسط اسپرم های مختلف لقاح پیدا می کنند. جنین های غیرهم سان تمایل به تنوع در سایر اعضای خانواده نیز دارند، به این معنی که اگر کسی در خانواده شما دوقلوی غیرهم سان داشته باشد، احتمال داشتن شما نیز دوقلوی غیرهم سان بیشتر است.
در صورتی که جنین ها غیر هم سان باشند:
در صورت استفاده از داروهای باروری یا انجام لقاح آزمایشگاهی برای بارداری، احتمال بارداری چندقلویی در شما بیشتر می شود. داروهای باروری باعث تحریک تولید چندین تخمک در هر دوره ی قاعدگی می شوند و افزایش شانس بارداری چندقلویی را به همراه دارند. در مواردی که از لقاح آزمایشگاهی برای بارداری استفاده می شود، ممکن است برای اطمینان از تشکیل حداقل یک جنین، بیش از یک تخمک لقاح یافته درون رحم قرار داده شود. اما در برخی موارد، بیشتر از یک جنین آغاز به رشد می کند.
عواملی که ممکن است احتمال بارداری چند قلویی را افزایش دهند عبارتند از:
علائم بارداری می توانند متنوع باشند و برای هر شخص ممکن است متفاوت باشند. این علائم نهایتا به تعداد هفته های بارداری و واکنش بدن هر فرد نسبت داده می شوند. برخی از علائم رایج بارداری عبارتند از:
باید توجه داشت که این علائم ممکن است به علت دلایل دیگری نیز اتفاق بیفتند، بنابراین برای تشخیص دقیق بارداری، مشورت با یک پزشک و انجام آزمون های مربوطه ضروری است.
تست یک روشی است که به منظور تشخیص بارداری یا عدم بارداری در خانم ها استفاده می شود. این آزمون معمولا توسط آزمایشگاه با استفاده از نمونه های ادرار یا خون شما انجام می شود. هدف اصلی این آزمون، تشخیص هورمونی به نام گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) در بدن است. این هورمون پس از اتصال تخمک بارور به دیوار رحم تولید می شود و اغلب در حدود ۶ روز پس از لقاح تخمک توسط اسپرم رخ می دهد. سطح hCG به سرعت افزایش می یابد و تقریبا هر ۲ تا ۳ روز دو برابر می شود.
در نهایت، در پایان سه ماهه اول به اوج خود می رسد. البته می توان با استفاده از نوار تست بارداری (Baby Check) که از داروخانه ها به راحتی قابل خریداری است با مبلغ کم این تست را انجام دهید. به تاریخ انقضای نوار توجه داشته باشید تا دقت آن کم نشود. همچنین نتیجه آن را در 1 الی 2 روز تکرار کنید. مثبت شدن بیبی چک تا 99 درصد به اندازه آزمایش بارداری اورژانسی که در مطب انجام می شود دقیق است.
تقویم بارداری از هفته اول تا هفته چهلم به شرح زیر است:
عوارض یا مشکلات دوران بارداری ممکن است شامل موارد زیر باشند:
لطفا توجه داشته باشید که اگر با هر یک از این مشکلات رو به رو شدید، بهتر است با پزشک خود مشوره کنید تا نسبت به ارائه درمان یا راهنمایی های لازم اقدام شود.
مراقبت های لازم می توانند در سلامت مادر و جنین بسیار موثر باشند. در زیر به برخی از این مراقبت ها اشاره می شود:
در دوران بارداری، تغذیه مناسب بسیار مهم است. باید مطمئن شوید که میزان مصرف کالری و مواد مغذی کافی را دارید. باید از مواد غذایی سالم و تازه استفاده کنید و مصرف مواد غذایی پرفیبر و غنی از ویتامین ها و مواد معدنی را افزایش دهید. همچنین، مصرف مکمل های ویتامینی و معدنی را با مشورت پزشک خود در نظر بگیرید.
در مورد مصرف داروها، حتما با پزشک خود مشورت کنید. برخی داروها ممکن است برای جنین ضرر داشته باشند، بنابراین باید قبل از مصرف هر دارویی با پزشک خود صحبت کنید و تنها داروهایی را مصرف کنید که به شما توصیه شده است.
فعالیت های ورزشی نیز در دوران بارداری می تواند مفید باشد، اما باید با احتیاط انجام شود. ورزش های سبک و مناسب برای بارداران مانند پیاده روی، شنا، یوگا و تمرینات استرچینگ را می توانید انجام دهید. اما باید از ورزش های سنگین، خطرناک و پرشی و همچنین ورزش در هوای گرم و مرطوب خودداری کنید.
در کل، تغذیه مناسب، مصرف داروها با مشورت پزشک و انجام ورزش های مناسب می تواند به سلامتی شما و جنینتان کمک کند. همچنین، همواره با پزشک خود در ارتباط باشید و هرگونه سوال یا نگرانی را با او مطرح کنید.
تمایلات جنسی در دوران بارداری تحت تاثیر تغییرات بسیاری قرار می گیرند. آشنایی با این تغییرات احساسی و فیزیکی در دوره حاملگی به شما کمک خواهد کرد تا این مرحله از زندگی را با آرامش بیشتری سپری کنید. افزایش ترشحات هورمونی می تواند در برخی خانم ها باعث کاهش تمایل به برقراری رابطه جنسی (چگونگی رابطه جنسی در بارداری) شود. همچنین، احتمال آسیب رساندن به جنین ممکن است همسر شما را نگران کند و این موضوع ممکن است منجر به کاهش میل جنسی در طرف مقابل شما شود.
به طور متقابل، برخی خانم ها هم به واسطه همین تغییرات و افزایش جریان خون، تمایلات جنسی آن ها به شدت افزایش می یابد. مطالعات نشان می دهند که در این دوره، بسیاری از بانوان ارگاسم های بهتری را تجربه می کنند.
در رابطه جنسی در دوران بارداری، باید به خاطر داشت که این امر کاملا طبیعی و امری اجتناب ناپذیر است. در طول حاملگی، بدن شما به شکلی شگفت انگیز تغییر می کند. این تغییرات به طور همزمان با تغییرات ظاهری، عملکرد داخلی و ترشحات هورمونی را تحت تاثیر قرار می دهد. در نتیجه، تمایلات جنسی بسیاری از زنان در دوران بارداری به طور قابل توجهی تغییر می کند و افراد می توانند تجربه ی افزایش یا کاهش تمایلات جنسی را داشته باشند.
در عین حال، تغییراتی که در ساختار بدن و وضعیت روحی بانوان رخ می دهد، بر پارتنر و شریک عاطفی آنها نیز تاثیر می گذارد. دوران بارداری به طور کلی به سه مرحله سه ماهه تقسیم می شود و هر یک از این مراحل ویژگی های خاص خود را دارند. در نتیجه، در این دوره باید از طرف همسر و شریک خود حمایت و درک بیشتری داشته باشید و در صورت نیاز به انطباق با تغییرات روانی و جسمانی همسر خود، با او همراهی کنید.
افسردگی پس از زایمان یا معروف به “توده افسردگی پس از زایمان” به دلیل عوامل فیزیولوژیک، روان شناختی و اجتماعی رخ می دهد. این شامل تغییرات هورمونی پس از زایمان، تنش های روانی و اجتماعی، واکنش به تغییرات بدنی و عدم آمادگی برای مادر یا حتی پدر شدن می شود.
علائم افسردگی پس از زایمان شامل ناراحتی شدید، اضطراب، افزایش وزن یا افت وزن نامعقول، مشکلات در خواب و بیداری، افکار خودکشی، عدم توانایی در تمرکز، افزایش یا کاهش اشتها و ایجاد مشکلات در روابط اجتماعی است.
بیشتر بدانید: همه چیز درباره افسردگی بعد از زایمان
تشخیص افسردگی پس از زایمان براساس علائم و نشانه های روانی و جسمی انجام می شود. این ممکن است شامل افزایش ناراحتی، اضطراب، افزایش خستگی، کم کاری، افکار منفی نسبت به والدگی و دل زدگی از فعالیت های روزانه باشد.
برای پیشگیری از افسردگی پس از زایمان، اهمیت مراقبت های پس از زایمان، حمایت از مادران تازه وارد، تغذیه مناسب، و مشارکت در جلسات حمایتی و مشاوره روان شناختی را نباید نادیده گرفت.
مدیریت افسردگی پس از زایمان شامل مشاوره روان شناختی، حمایت اجتماعی، و در موارد شدید تر، داروها می شود. درمان با مشورت پزشک متخصص و روان شناس انجام می شود و می تواند شامل مهار ترشحات هورمونی با داروها، تراپی گفت وگویی، و تغییر در سبک زندگی باشد.
اهمیت تشخیص و درمان زودهنگام افسردگی پس از زایمان برای بهبود بهترین وضعیت روانی و فیزیکی مادر و تاثیر مستقیم بر سلامت روان و جسم کودکان و خانواده را دارد.
دوره قبل از بارداری تا بعد از بارداری مهم ترین مراحل از زندگی یک زن می باشد. در مرحله قبل از بارداری، ارتقاء سلامت جسمانی و روحی و مراقبت از وضعیت تغذیه ای از اهمیت بالایی برخوردار است. مشاوره پزشکی برای بررسی وضعیت جسمی و اجتماعی مادر آینده، توصیه می شود. همچنین مصرف مکمل های ویتامینی و اسید فولیک نیز به منظور پشتیبانی از سلامتی و پیشگیری از نقصان ویتامینی در دوران بارداری ضروری است.
در دوره بارداری، مراقبت و پایش منظم از وضعیت جنین و مادر با مشاوره پزشکی حیاتی است. تغذیه سالم با مصرف مواد غذایی غنی از پروتئین، آهن (مصرف قرص آهن در دوران بارداری)، کلسیم و فیبر به منظور سلامت مادر و جنین ضروری است. از مصرف مواد مخدر، دخانیات و الکل که ممکن است به آسیب های جنینی منجر شوند، پرهیز کنید. همچنین، تمرینات و ورزش های مناسب برای بارداران به منظور تقویت عضلات و تسهیل در زمان زایمان توصیه می شود.
در دوره بعد از بارداری، مراقبت و نگهداری مناسب از نوزاد و تغذیه مناسب برای مادر به منظور بهبود وضعیت جسمانی ادامه داده شود. تغذیه مناسب نوزاد با شیر مادر یا مکمل های تغذیه ای مناسب تا شش ماهگی با توجه به مشورت پزشک حائز اهمیت است. در کنار آن، توجه به سلامت روحی مادر و نوزاد پس از زایمان و در صورت نیاز به مشاوره روان شناسی مفید است. این دوره ها با دقت و مراقبت مطلوب، سلامت مادر و نوزاد را تضمین می کنند.