پارکینسون چیست

در این مقاله به بررسی علل، علائم، روش های تشخیص، گرایش های درمانی و راهکارهای مدیریتی برای کنترل بیماری پارکینسون می پردازیم. همچنین تاثیرات اجتماعی، روانی و اقتصادی این بیماری بر فرد و جامعه را مورد بررسی قرار می دهیم.

پارکینسون یک بیماری عصبی مزمن است که عمدتا بر سیستم حرکتی بدن انسان تاثیر دارد. این بیماری به نام پارکینسونیسم نیز شناخته می شود و معمولا در افراد مسن تر شایع است، اما ممکن است در سنین جوانی نیز ظاهر شود. علت این بیماری بروز مشکلاتی در سلول های مغزی به نام نورون های دوپامینرژیک است. این نورون ها دوپامین تولید می کنند. دوپامین یک نوع ماده شیمیایی است که در تنظیم حرکت و تعادل بدن نقش دارد. در بیماران مبتلا، تعداد و عملکرد این نورون ها کاهش می یابد.

علت های ابتلا به بیماری پارکینسون

عوامل مهم‌ که در بروز بیماری پارکینسون نقش دارند، عبارتند از:

تحقیقات در ارتباط با نقش آلفا سینوکلین و اجسام لوئی در بیماری پارکینسون همچنان ادامه دارند. این مطالعات می توانند به توسعه درمان های جدید و بهتر برای کنترل بیماری پارکینسون کمک کنند و به درک عمیق تر از مکانیسم های این بیماری منجر شوند.

علائم و نشانه های بیماری پارکینسون

علائم اولیه این بیماری به طور کلی با توجه به تغییرات در سیستم حرکتی و کنترل حرکات مغزی ایجاد می شوند، که عبارتند از:

• لرزش معمولا در دست ها (علت لرزش دست ها چیست؟) شروع می شود و ممکن است در سایر اندام ها هم پدید آید.
• حرکت ها آهسته و کند (برادی کینزی) می شوند و افراد ممکن است در تعادل و حرکت دچار مشکل شوند.
• سفتی و تنش عضلانی ممکن است باعث محدودیت در حرکت ها شود.
• تغییرات در حرکات اتوماتیک مانند چشمک زدن، لبخند زدن و حرکت دست ها هنگام راه رفتن ممکن است اتفاق نیفتد.
• تغییرات در تکلم و نوشتن نیز از دیگر علائم معمول بیماری پارکینسون هستند.

این علائم با پیشرفت بیماری ممکن است شدت بیشتری پیدا کنند. تشخیص و مدیریت صحیح بیماری توسط یک تیم درمانی متخصص از جمله پزشکان نورولوژیست، فیزیوتراپیست و کار درمانی مهم است.

عوامل خطر پارکینسون

برخی از عوامل خطر برای بیماری پارکینسون شامل موارد زیر هستند:

• جنسیت: مطالعات نشان داده اند که احتمال ابتلا پسران به بیماری پارکینسون نسبت به دختران بیشتر است.
• سن: بیماری پارکینسون معمولا در سنین میانسالی و پیری ظاهر می شود. خطر ابتلا به این بیماری با افزایش سن افراد افزایش می یابد.
• وراثت: وجود سابقه خانوادگی بیماری پارکینسون ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. همچنین، برخی از ژن های خاص که با بیماری پارکینسون مرتبط هستند، می توانند باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری پارکینسون شوند.
• سموم: تماس با مواد شیمیایی سمی می تواند خطر ابتلا به پارکینسون را افزایش دهد.

بیشتر مطالعه کنید: همه چیز درباره ی بیماری اوتیسم

عوارض بیماری پارکینسون

عوارض این بیماری شامل موارد زیر هستند:

• مشکلات تفکر: بسیاری از افراد مبتلا ممکن است با مشکلات تفکر مانند اختلال در تمرکز، مشکلات در تصمیم گیری، کاهش توانایی حل مسائل و مشکلات در حافظه روبرو شوند.
• افسردگی: بیماری پارکینسون می تواند به تغییرات عاطفی و روانی در افراد درگیر بیماری از جمله افسردگی، اضطراب و ترس از آینده منجر شود.
• مشکلات جویدن و خوردن: مشکلات جویدن و خوردن در بیماران مبتلا به پارکینسون می توانند در مراحل پیشرفته تر بیماری دیده شوند. در این مراحل، عضلات دهان و گلو به شدت ضعیف می شوند و بیماران در جویدن و بلعیدن غذا و نوشیدنی ها دچار مشکل می شوند. این مشکلات می توانند به تدریج تاثیر منفی بر تغذیه بیمار بگذارند و در نهایت به مسائل خطرناک مانند خفگی منجر شوند.
• اختلالات خواب: برخی از بیماران پارکینسون ممکن است شب ها بیش از یک بار بیدار شوند و به علت تغییرات در روال خواب شبانه مشکلات خواب داشته باشند. این مسئله می تواند به کاهش کیفیت خواب و احساس خستگی در روز منجر شود.
• یبوست: یبوست یک مشکل شایع در افراد مبتلا به پارکینسون است. کم توانی حرکتی و تغییرات در عملکرد معده و روده می توانند به یبوست منجر شوند.
• تغییرات فشار خون: بیماری پارکینسون می تواند به تغییرات فشار خون منجر شود. برخی افراد ممکن است با افت فشار خون ناگهانی پس از تغییر وضعیت از نشسته به ایستاده یا برعکس روبرو شوند.

تشخیص بیماری پارکینسون

تشخیص این بیماری بیشتر بر اساس علائمی که شخص تجربه می کند و تاریخچه بالینی او تایید می شود. روش هایی که برای تشخیص بیماری پارکینسون استفاده می شود عبارتند از:

پیشگیری از بیماری پارکینسون

عواملی که به نظر می رسد باعث کاهش خطر بروز بیماری پارکینسون شوند عبارتند از:

• ورزش منظم هوازی: برخی مطالعات نشان داده اند که فعالیت های ورزشی منظم و هوازی ممکن است باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری پارکینسون شوند. ورزش هایی مانند پیاده روی، دوچرخه سواری، شنا و تنیس می توانند به بهبود عملکرد سیستم عصبی و حفظ تناسب اندام کمک کنند.
• مصرف کافئین: مصرف قهوه، چای سیاه و نوشیدنی های حاوی کافئین ممکن است باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری پارکینسون شود.
• مصرف چای سبز: مصرف چای سبز نیز ممکن است باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری پارکینسون شود. چای سبز (خواص چای سبز) حاوی آنتی اکسیدان های مفیدی است که ممکن است به حفظ سلامتی سلول های عصبی کمک کند.

بیشتر بدانید: انواع سردرد و راه های درمان آنها

درمان بیماری پارکینسون

درمان بیماری ممکن است علائم آن را بهبود ببخشد و کیفیت زندگی بیمار را بهتر کند، اگرچه این بیماری کاملا قابل درمان نیست. نوع درمان عمدتا به کنترل علائم و بهبود عملکرد عصبی مرتبط با آن متمرکز است. انواع درمان های مختلفی برای مدیریت علائم بیماری پارکینسون وجود دارد که عبارتند از:

درمان های دارویی

• داروهای لوودوپا (Levodopa) و کاربیدوپا (Carbidopa): داروهای لوودوپا و کاربیدوپا به عنوان درمان اصلی برای بیماری پارکینسون مورد استفاده قرار می گیرند. لوودوپا به عنوان دوپامین عمل می کند. کاربیدوپا همراه با لوودوپا به کاهش عوارض جانبی مرتبط با مصرف لوودوپا کمک می کند.
• داروهای آگونیست دوپامین (Dopamine Agonists): داروهای آگونیست دوپامین نیز برای بهبود علائم بیماری پارکینسون مورد استفاده قرار می گیرند و ممکن است به عنوان جایگزین یا ترکیب با لوودوپا استفاده شوند.
• داروهای MAO-B Inhibitors: داروهای MAO-B Inhibitors شامل سلژیلین (Selegiline) و راساگیلین (Rasagiline) با مهار آنزیم مونوآمین اکسیداز B(MAO-B) در مغز از تخریب دوپامین جلوگیری می کنند.
• داروهای آمانتادین و آپومورفین: داروهایی مانند آمانتادین و آپومورفین نیز برای مدیریت علائم می توانند مورد استفاده قرار گیرند.

درمان های پزشکی

تحریک عمیق مغزی (DBS) در برخی از موارد یکی از روش های جراحی موثر برای کنترل علائم پارکینسون است، به ویژه برای بیمارانی که به داروها به صورت ناپایدار پاسخ می دهند. این روش ممکن است نوسانات دارویی را کاهش دهد و به بهبود علائم مانند لرزش، دیسکینزی، سفتی عضلات و کندی حرکت کمک کند. اما در هر صورت، همچنان خطرات و مسائل مرتبط با عمل جراحی و تنظیم سیستم DBS وجود دارد.

درمان های خانگی

تغییرات در سبک زندگی و استفاده از درمان های خانگی می توانند به شما کمک کنند تا با بیماری پارکینسون بهتر کنار بیایید و کیفیت زندگی خود را افزایش دهید. همچنین مهم است که با پزشک معالجتان همکاری نزدیکی داشته باشید تا برنامه درمانی مناسبی برای شما ارائه دهد و درباره تغییرات سبک زندگی خود با او مشاوره کنید.

داشتن تغذیه سالم بسیار مهم است. یک رژیم غذایی حاوی فیبر زیاد و نوشیدن مقدار کافی مایعات می تواند به کاهش مشکلات بیماری پارکینسون مانند یبوست کمک کند. همچنین تغذیه غنی از مواد مغذی مانند اسیدهای چرب امگا-۳ ممکن است به بهبود وضعیت بیماری پارکینسون کمک کند.

ورزش و فعالیت های بدنی متناسب با توانایی شخص می توانند به بهبود عوارض بیماری و کیفیت زندگی کمک کنند. انتخاب ورزش هایی که به تعادل، انعطاف پذیری، و قدرت عضلات کمک می کنند مهم است. همچنین درمان های جایگزین مثل ماساژ، تای چی، یوگا، مدیتیشن ممکن است به بهبود عوارض درد، فشار عضلات و استرس کمک کنند. انتخاب درمان هایی که با توجه به نیازها و توانایی های شخص مناسب هستند از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

جلوگیری از افتادن

جلوگیری از افتادن برای افراد مبتلا به بیماری پارکینسون می تواند به افزایش کیفیت زندگی آنها کمک کند و از آسیب ها و مشکلات جسمانی پیشگیری کند. در ادامه نکاتی را که می توانید برای جلوگیری از افتادن در نظر بگیرید معرفی می کنیم:

• تمرینات فیزیکی منظم به تقویت عضلات کمک می کند و استحکام عضلات شما را افزایش می دهد.
• مشاوره کردن با فیزیوتراپیست می تواند به بهبود توانایی حرکتی و تعادل شما کمک کند.
• افراد مبتلا به پارکینسون می توانند از امکانات کمکی مانند اسکوترها یا عصاها برای حمل و نقل ایمن تر استفاده کنند.
• افراد مبتلا به پارکینسون ممکن است مشکلات بینایی داشته باشند. در این صورت استفاده از عینک مناسب و مراجعه به چشم پزشک برای درمان مشکلات بینایی مهم است.
• برای جلوگیری از افتادن شما باید موانع یا سطوح ناهموار را به خاطر بسپارید.
• تمرینات حفظ تعادل مانند یوگا می توانند به بهبود پایداری و تعادل شما کمک کنند.
• برای جلوگیری از افتادن، حفظ کردن سطح انرژی اهمیت زیادی دارد. استراحت کافی، تغذیه مناسب و مدیریت استرس به حفظ سطح انرژی شما کمک می کند.
• داشتن یک شبکه حمایتی از خانواده و دوستان نیز نباید چشم پوشی کرد. آنها می توانند در مواقع نیاز به شما کمک کرده و حمایت روحی مناسب ارائه دهند.

مقابله و پشتیبانی

صحبت کردن در مورد بیماری پارکینسون و ایجاد شبکه های پشتیبانی برای مدیریت بهتر زندگی با این بیماری اجتناب ناپذیر است. در ادامه تعدادی نکات مهم در این خصوص آورده شده است:

• درمان های متعددی برای پارکینسون و افسردگی در افراد مبتلا به این بیماری وجود دارد. پزشک شما می تواند به شما در انتخاب درمان های مناسب کمک کند. همچنین اگر تغییرات در علائم خود مشاهده می کنید، باید این تغییرات را با پزشک خود مطرح کنید.
• روانشناس یا مشاور اجتماعی می توانند به شما در مقابله با احساساتی مانند افسردگی و ناامیدی کمک کنند. آنها می توانند تکنیک های مدیریت استرس را به شما آموزش دهند و فرصتی برای صحبت کردن و ابراز احساسات فراهم کنند.
• پیوستن به یک گروه پشتیبانی می تواند به شما اجازه دهد تا با افراد دیگری که تجربیات مشابه‌ دارند ارتباط برقرار کنید. این گروه ها مکانی برای تبادل تجربیات و اطلاعات ارزشمند در مورد مدیریت پارکینسون ایجاد می کنند.
• حمایت خانواده و دوستان اهمیت زیادی در مدیریت پارکینسون دارد. آنها می توانند در رفع انزجار و افزایش انگیزه شما به نقش مهمی ایفا کنند.
• حفظ تغذیه سالم و فعالیت بدنی منظم می تواند به بهبود علائم پارکینسون کمک کند. مشاوره با متخصص تغذیه و فیزیوتراپیست می تواند در این زمینه مفید باشد.
• آگاهی بیشتر در مورد بیماری پارکینسون و روش های مدیریت آن می تواند به شما اطمینان بیشتری بدهد. خودآگاهی از بیماری و درمان های ممکن می تواند کمک کند، بهترین تصمیم گیری ها را برای سلامتی خودتان بگیرید.
• بیماری پارکینسون ممکن است چالش های زیادی ایجاد کند، اما با حمایت مناسب و مدیریت صحیح، می توانید زندگی بهتری داشته باشید. اهمیت صحبت کردن با متخصصان و افرادی که شباهت هایی با شما دارند نمی توان چشم پوشی کرد.

بیشتر مطالعه کنید: علائم میگرن چشمی کدامند؟

پارکینسون ارثی است؟

برای بسیاری از افراد مبتلا علت اصلی بیماری ناشناخته است و در این موارد نقش عوامل محیطی و ژنتیک در ایجاد بیماری پارکینسون بسیار مهم است. درصد کمی از موارد پارکینسون به عوامل ژنتیکی برمی گردند. افرادی که از والدینی مبتلا به پارکینسون به دنیا آمده اند، معمولا در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به بیماری پارکینسون قرار دارند. بیماری پارکینسون می تواند به دلیل جهش های ژنتیکی مختلف ایجاد شود، و چندین ژن مرتبط با پارکینسون شناسایی شده اند. به عنوان مثال ژن LRRK2 یکی از ژن هایی است که می تواند به افزایش خطر ابتلا به پارکینسون منجر شود. همچنین ژن PARKIN نیز در برخی موارد با بیماری پارکینسون مرتبط است.

علت لرزش دست در بیماران پارکینسونی

لرزش یا ترمور در بیماران مبتلا به بیماری پارکینسون اغلب یکی از علائم اصلی و شناخته شده‌ این بیماری است. این لرزش معمولا در دست ها شروع می شود و به‌ تدریج به دیگر بخش های بدن از جمله پاها و صورت گسترش می یابد. لرزش ها می توانند باعث مشکلات در انجام وظایف روزمره شوند و در بعضی از موارد، ممکن است افراد به خاطر لرزش ها در نگه داشتن و کنترل اشیاء دچار مشکل شوند. ترمورها به دو نوع اصلی تقسیم می شوند:

• ترمور استراحتی (Resting Tremor): ترمور استراحتی معمولا زمانی که شخص در حال استراحت است و کاری نمی کند، در دست ها ایجاد می شود. افراد با بیماری پارکینسون معمولا دست های خود را در هنگام استراحت در حال لرزش می بینند. این نوع ترمور به طور خاص به نام “ترمور چرخشی قرص” هم شناخته می شود.
• ترمور حرکت (Action Tremor): ترمور حرکتی هنگام انجام دادن حرکات ارادی یا هنگام نگاه داشتن اشیاء و انجام وظایف روزمره ایجاد می شود. این ترمور معمولا در زمانی که فرد با دستانش به انجام دادن کاری مشغول است رخ می دهد.

لرزش دست در بیماری پارکینسون می تواند بر عملکرد روزمره افراد تاثیر بگذارد. برای کنترل ترمورها و بهبود کیفیت زندگی بیماران، پزشکان ممکن است داروها و درمان های فیزیوتراپی را توصیه کنند.

طول عمر بیماران پارکینسونی

طول عمر افراد مبتلا می‌تواند متناسب با عوامل مختلف مانند اولین سن تشخیص بیماری، نوع و شدت علائم، پاسخ به درمان ها و نحوه مدیریت بیماری متغیر باشد. به طور کلی، بیماران مبتلا به پارکینسون امکان دارد برای سال ها یا حتی دهه ها بعد از تشخیص این بیماری زنده بمانند. از آنجایی که بیماری پارکینسون یک بیماری مزمن و پیش رونده است، پیشرفت آن معمولا منجر به مشکلات حرکتی و تداخل با عملکرد روزمره می شود. با این حال، با درمان مناسب و مدیریت علائم می توان مراحل پیشرفته تر بیماری را به تعویق انداخت و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشید.