متخصص مغز و اعصاب

به چه کسی پزشک متخصص مغز و اعصاب می گویند؟

متخصص مغز و اعصاب کیست

عصب شناسی یکی از شاخه های پزشکی است که به بررسی و درمان اختلالات دستگاه عصبی می پردازد. دستگاه عصبی یک سیستم پیچیده و ظریف در بدن است که فعالیتهای بدن را تنظیم و هماهنگ می کند. دستگاه عصبی به دو بخش اصلی تقسیم می شود:

  • دستگاه عصبی مرکزی: مغز و طناب نخاعی
  • دستگاه عصبی محیطی: تمام عناصر عصبی دیگر مانند چشمها، پوست، گوش و گیرنده های حسی دیگر

پزشکی که در زمینه دستگاه عصبی تخصص کسب می کند، متخصص مغز و اعصاب (نورولوژیست) نام دارد.

متخصص مغز و اعصاب به درمان چه بیماریهایی می پردازد؟

متخصص مغز و اعصاب اختلالاتی را درمان می کند که بر مغز، طناب نخاعی و عصبها تاثیر می گذارد. از جمله این بیماریها عبارتند از:

  • بیماریهای مغزی عروقی مانند سکته مغزی
  • بیماریهای میلین زدایی دستگاه عصبی مرکزی مانند ام اس
  • اختلالات سردرد
  • عفونت مغز و عصبهای محیطی
  • اختلالات حرکتی مانند بیماری پارکینسون
  • اختلالات تخریب عصبها مانند بیماری آلزایمر، پارکینسون، اسکلروز جانبی آمیوتروفیک
  • اختلالات تشنجی مانند صرع
  • اختلالات طناب نخاعی
  • اختلالات تکلم و زبان

توجه داشته باشید متخصص مغز و اعصاب عمل جراحی انجام نمی دهد. اگر کسی از بیمارانش به جراحی نیاز داشته باشد، او را به جراح مغز و اعصاب ارجاع می دهد که در زمینه جراحی های مغز و اعصاب آموزش ویژه دیده است.

تحصیلات متخصص مغز و اعصاب چگونه است؟

کسی که می خواهد متخصص مغز و اعصاب شود ابتدا باید دوره پزشکی عمومی را پشت سر بگذارد و پس از آن دوره تخصصی چهار ساله رشته عصب شناسی (نورولوژی) را بگذراند. پس از طرح دو ساله تخصص، میتواند در یکی از دوره های فوق تخصصی به عنوان فلوشیپ شروع به کار کند. فلوشیپهای حال حاضر (فوق تخصص) این رشته شامل فلوشیپ الکترومیوگرافی و هدایت عصب محیطی، درد فلوشیپ رادیولوژی مداخله ای، فلوشیپ اِم اِس (MS)، فلوشيپ سکته مغزی (Stroke) و فلوشيپ نوروفيزيولوژی می باشد.

در چه شرایطی باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنیم؟

در چه شرایطی باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنیم

  1. سردردهای مزمن یا شدید: همه سردردها جای نگرانی ندارند اما اگر سردردتان شدید است یا دائم تکرار می شود نباید از آن چشم پوشی کنید. اگر سردرد شدیدی دارید که باعث می شود نتوانید فعالیتهای روزمره تان را انجام بدهید، اگر پنج مرتبه یا بیش از آن در روز مسکن می خورید یا اگر میگرن های مزمن دارید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. او با بررسی وضعیت شما و در نظر گرفتن احتمال مشکلات پزشکی جدی تر، راه حل مناسبی به شما ارائه می کند.
  2. سرگیجه های زیاد
  3. درد مزمن یا هر دردی که بیشتر از شش ماه طول کشیده است (به خصوص اگر گاهی ضعف، بی حسی، گزگز یا مشکلاتی در کنترل مثانه یا روده نیز تجربه می کنید مسئله را باید جدی بگیرید)
  4. بی حسی یا گزگز یا مورمور شدن ناگهانی یا زمانی که فقط بر یک طرف بدن (راست یا جپ) تاثیر می گذارد.
  5. ضعیف شدن حافظه یا قدرت تفکر
  6. مشکلات خواب که برطرف نمی شود.
  7. سردردی که تغییر کرده یا با سردردهای قبلی متفاوت است.
  8. از دست دادن حس بخشی از بدن
  9. ضعف یا کاهش قدرت عضله
  10. ضعف بینایی یا دوبینی
  11. اختلال در توانایی های ذهنی
  12. عدم هماهنگی اعضا
  13. سفتی عضلات
  14. تشنج و لرزش
  15. کمردرد که به پا یا بخشهای دیگر بدن می زند.
  16. مشکل در تکلم و تلفظ
  17. اختلال در زبان (درک یا بیان)

علائم اختلالات دستگاه عصبی ممکن است شبیه به مشکلات پزشکی دیگر باشد. بنابراین در این موارد حتما باید با پزشک مشورت کنید.

متخصص مغز و اعصاب برای درمان، چه اقداماتی را انجام می دهد؟

متخصص مغز و اعصاب معاینه هایی انجام می دهد تا وضعیت ذهن، بینایی، تکلم، قدرت عضلات، حس، هماهنگی، واکنش و راه رفتن را ارزیابی کند. همچنین آزمایشهایی تجویز می کند تا در زمینه مد نظر خود بررسی های دقیق تری صورت دهد. از جمله این آزمایشها عبارتند از:

  • سی تی اسکن
  • ام آر آی (عکس برداری رزونانس مغناطیسی)
  • الکتروانسفالوگرافی (نوار مغزی)
  • نوار عصب عضله و مطالعات هدایت عصبی
  • گرفتن مایع نخاعی

متخصص مغز و اعصاب چه درمانهایی انجام می دهد؟

متخصص مغز و اعصاب چه درمانهایی انجام می دهد

متخصص مغز و اعصاب عمل جراحی انجام نمی دهد بلکه عملهای جراحی را جراح مغز و اعصاب انجام می دهد. گاهی متخصص مغز و اعصاب و جراح مغز و اعصاب با یکدیگر کار می کنند تا مشکل بیمار را برطرف نمایند. جراحی آموزش و تخصص جداگانه نیاز دارد.

متخصص عصب شناسی برای تشخیص و درمان نوار عصب عضله و مطالعات هدایت عصبی انجام می دهد . همچنین برخی از این پزشکان میتوانند تست مانیتورینگ مغز و نخاع حین عمل و همچنین درمانهای داخل عروقی مانند آنژیوگرافی و کویلینگ (کلاف پیچی) آنوریسم، تزریق سم بوتولینیوم، بیوپسی (نمونه برداری) پوست و عضله را انجام دهند.

1- از پزشک و دیگران بپرسید.

برای شروع، از دکتر خود بپرسید کدام متخصص مغز و اعصاب بهتر است. همچنین از دوستان و خانواده سوال کنید. زمان بگذارید و در مور دکترهای مغز و اعصاب تحقیق کنید.

2- سابقه آموزشی و تحصیلات او را بررسی کنید.

بخشی از اعتبار هر پزشک از آموزشها و دوره هایی که دیده است به دست می آید. نزد پزشکی بروید که مهارت و تجربه و دانش کافی در زمینه بیماری شما را داشته باشد.

3- تجربه او را ارزیابی کنید.

هنگامی که با مشکل عصب شناختی جدی مواجه می شوید، تجربه دکترتان بسیار مهم است.

4- جنسیت را در نظر بگیرید.

این که با دکتر خود احساس راحتی داشته باشید بسیار مهم است. اگر فکر می کنید جنسیت او در برقراری ارتباط صریح و شفاف تاثیر می گذارد، حتما این نکته را مد نظر قرار بدهید. برخی مشکلات مغز و اعصاب ممکن است در حوزه مسائل خصوصی و جنسیتی قرار بگیرد بنابراین اگر این موضوع ممکن است باعث شود راحت با پزشک خود صحبت نکنید، بهتر است از ابتدا پزشک دیگری را انتخاب کنید.

مقالات مرتبط

5- کیفیت بیمارستان را در نظر بگیرید.

اگر درمانی در پیش دارید که باید در کلینیک یا بیمارستان انجام دهید، کیفیت آن را نیز در نظر داشته باشید. مراقبتهای بیمارستانی که متخصص مغز و اعصاب مورد نظر شما کار می کند، باید مناسب باشد. همچنین اگر فکر می کنید دوری بیمارستان برایتان مهم است و ممکن است باعث شود برای پیگیری درمان یا آزمایشها دیگر مراجعه نکنید، از ابتدا مرکز درمانی را انتخاب کنید که با آن راحت تر باشید.

6- مطمئن شوید پزشک به حرفهای شما گوش می کند و ارتباط برقرار می کند.

همیشه یک عامل مهم در انتخاب پزشک، حوصله و وقتی است که برای شما صرف می کند. اگر پزشک به شما فرصت ندهد سوالات خود را بپرسید یا جواب سوالات شما را واضح و کامل ندهد در نهایت سردرگم می شوید و ممکن است تصمیمات اشتباهی بگیرید یا حتی تشخیص اشتباه در مورد شما صورت بگیرد. بنابراین نزد پزشکی بروید که راحت بتوانید با او صحبت کنید، سوال بپرسید و جواب بگیرید.

7- پوشش بیمه را در نظر بگیرید.

بیمه ها پوشش های مختلفی ارائه می کنند. اگر هزینه برایتان مهم است پیش از انتخاب پزشک از شرایط قرارداد بیمه او سوال کنید.