متخصص کلیه و مجاری ادرار

متخصص کلیه و مجاری ادرار کیست ؟

متخصص کلیه و مجاری ادرار کیست

شاخه ای از پزشکی که به سلامت دستگاه ادراری می پردازد، اورولوژی (urology) نام دارد. دستگاه ادراری سیستمی است که ادرار را تولید، نگهداری و دفع می کند. متخصص کلیه و مجاری ادرار (اورولوژیست) هر مشکلی که در هر یک از این اعضای بدن باشد را درمان می کند.

دستگاه ادراری چیست؟

دستگاه ادراری شامل اجزای زیر است:

  • کلیه ها: اندامهایی هستند که مواد زاید را از خون می گیرند و ادرار تولید می کنند.
  • حالب: لوله هایی هستند که ادرار را از کلیه ها به مثانه می برند.
  • مثانه: کیسه ای است که ادرار در آن جمع می شود.
  • پیشابراه: لوله ای است که ادرار را از مثانه به خارج از بدن هدایت می کند.
  • غدد آدرنال یا فوق کلیوی: غددی هستند که در بالای هر کلیه قرار داشته و هورمونهایی آزاد می کنند.

متخصص کلیه و مجاری ادرار چه کارهایی انجام می دهد؟

متخصص کلیه و مجاری ادرار یا اورولوژیست دکتری است که بیماریهای دستگاه ادراری در زنان و مردان را تشخیص می دهد و درمان می کند. همچنین کار تشخیص و درمان هر مشکلی که در دستگاه تناسلی مردان باشد را نیز انجام می دهد. دستگاه تناسلی در مردان شامل موارد زیر است:

  • آلت تناسلی مردانه که ادرار و اسپرم را از بدن بیرون می ریزد.
  • پروستات: غده ای در زیر مثانه که به اسپرم مایع خاصی اضافه می کند تا منی تولید شود.
  • بیضه ها که دو عضو تخم مرغی شکل در داخل کیسه بیضه هستند و هورمون تستوسترون تولید کرده و اسپرم می سازند.

در برخی موارد اورولوژیست عمل جراحی هم انجام می دهد. مثلا ممکن است برای برداشتن تومور یا باز کردن انسداد در مجرای ادراری، جراحی انجام بدهد.

هنگامی که به اورولوژیست مراجعه می کنید، پس از معاینه ممکن است آزمایشهایی مانند آزمایش خون، آزمایش ادرار، سی تی اسکن یا ام آر آی، سونوگرافی یا آزمایشهای دیگری برای تشخیص بهتر برایتان تجویز کند. این پزشکان می توانند سیستوگرافی نیز درخواست بدهند که در آن تصاویر اشعه ایکس از مثانه گرفته می شود.

یک متخصص کلیه و مجاری ادرار میتواند در صورت لزوم، سیستوسکپی انجام بدهد. در سیستوسکپی، یک لوله باریک به نام سیستوسکپ که در سر آن دوربین و لامپ کوچکی وجود دارد، وارد مثانه می شود. دکتر با این روش میتواند پیشابراه و مثانه را کامل مشاهده نماید و همچنین در صورت نیاز، نمونه برداری انجام بدهد یا ضایعه ای را ببرد و بیرون بیاورد.

این پزشکان متخصص انواع مختلف جراحی ها را نیز می توانند انجام بدهند از جمله:

  • نمونه برداری (بیوپسی) مثانه، کلیه یا پروستات
  • سیستکتومی که در آن مثانه برداشته می شود تا سرطان درمان شود.
  • سنگ شکنی برون اندامی (extracorporeal shock-wave lithotripsy) که در آن سنگ کلیه شکسته می شود تا فرد بتواند راحت تر آن را دفع کند.
  • پیوند کلیه
  • باز کردن انسداد در دستگاه ادراری
  • ترمیم صدمات حاصل از جراحت و آسیب در دستگاه ادراری
  • ترمیم اندامهای ادراری که خوب شکل نگرفته اند و نقص دارند.
  • پروستاتکتومی که در آن همه یا بخشی از غده پروستات جهت درمان سرطان پروستات برداشته می شود.
  • جایگذاری اسلینگ که در آن با نوارهای مشبک (مش) برای پشتیبانی پیشابراه جایگذاری می شوند تا آن را بسته نگه داشته و مشکل بی اختیاری ادرار را حل کند.
  • جراحی درمان بزرگی پروستات از راه مجرای ادرار
  • ابلیشن سوزنی پروستات از راه مجرای ادرار که در آن بافت اضافی از پروستات برداشته می شود.
  • اورتروسکپی که در آن از یک اسکوپ برای برداشتن سنگ کلیه و حالب استفاده می شود.
  • وازکتومی جهت جلوگیری از بارداری که در آن لوله منی بر یا لوله اسپرم بر، قطع شده و بسته می شود.

متخصص کلیه و مجاری ادرار چه بیماریهایی را درمان می کند؟

متخصص اوروژی چه بیماری هایی را درمان می کند

این پزشکان انواع مختلف بیماریهایی را که در دستگاه ادراری و دستگاه تولید مثل مردان اتفاق می افتد را درمان می کنند. متخصص کلیه و مجاری ادرار در مردان درمان بیماریهای زیر را انجام می دهد:

  1. سرطان کلیه، مثانه، آلت تناسلی، بیضه و غدد پروستات و فوق کلیوی
  2. بزرگی پروستات
  3. اختلال عملکرد نعوظ یا مشکل در ایجاد یا حفظ نعوظ
  4. ناباروری
  5. سندرم مثانه دردناک یا سیستیت بینابینی
  6. سنگ کلیه
  7. بیماریهای کلیه
  8. التهاب یا عفونت پروستات
  9. عفونتهای ادراری
  10. واریکوسل (بزرگ شدن رگهای کیسه بیضه)

همچنین این پزشکان بیماریهای زیر را در زنان درمان می کنند:

  • بیرون زدگی مثانه یا افتادگی مثانه در واژن
  • سرطانهای مثانه، کلیه و غدد فوق کلیوی
  • سیستیت بینابینی
  • سنگ کلیه
  • پرکاری مثانه
  • عفونت های ادراری
  • بی اختیاری ادرار

اورولوژیستها، بیماریهای زیر در کودکان را نیز درمان می کنند:

  • شب ادراری
  • انسداد مجاری ادراری یا هر مشکل دیگری در ساختار دستگاه ادراری
  • عدم نزول بیضه

تحصیلات متخصص کلیه و مجاری ادرار چیست؟

کسی که می خواهد متخصص کلیه و مجاری ادرار شود، ابتدا باید تحصیلات پزشکی عمومی را که حدود هفت سال است پشت سر بگذارد. پس از آن دوره تخصصی کلیه و مجاری ادرار را که حدود چهار سال است باید پشت سر بگذارد تا مدرک تخصص کلیه و مجاری ادرار را دریافت کند.

متخصص اورولوژی میتواند در دوره های فلوشیپ شرکت کرده و در یک یا چندتای آنها، تخصص کسب کند. از جمله دوره های فلوشیپ کلیه و مجاری ادرار عبارتند از:

  • پیوند کلیه
  • جراحی های اطفال
  • آندرولوژی
  • ترمیم

مقالات مرتبط

در چه صورت باید به متخصص کلیه و مجاری ادرار مراجعه کنیم؟

هر مشکلی که احساس می کنید در دستگاه ادراری ایجاد شده است را میتوانید با متخصص کلیه و مجاری ادرار در میان بگذارید. در صورتی که هر یک از علائم زیر را دارید، ممکن است مشکلی در دستگاه ادراریتان به وجود آمده باشد و نیاز به توجه اورولوژیست داشته باشد:

  • وجود خون در ادرار
  • تکرر ادرار یا احساس اضطرار در دفع ادرار
  • درد در پایین کمر، لگن یا پهلوها
  • درد یا سوزش در حین دفع ادرار
  • مشکل در ادرار کردن
  • نشت ادرار
  • ضعیف بودن جریان ادرار
  • عدم تخلیه کامل مثانه پس از ادرار کردن

همچنین مردانی که علائم زیر را دارند باید به این پزشکان متخصص مراجعه کنند:

  • کاهش میل جنسی
  • وجود برجستگی در بیضه
  • مشکل در ایجاد یا حفظ نعوظ